Purpura

Bijgewerkt op 26 juli 2019

Wat is purpura?

Purpura is het voorkomen van rode, paarsrode of roodbruine vlekjes in de huid die worden veroorzaakt doordat rode bloedcellen uit de haarvaten in de huid lekken. Het zijn dus kleine bloedinkjes in de huid.

Doordat het bloed uit de bloedvaatjes is gelekt kan purpura niet worden weggedrukt. Vlekken die worden veroorzaakt door purpura zijn dus ‘niet wegdrukbaar’. Artsen gebruiken dit om onderscheid te maken met andere oorzaken van rode vlekken op de huid.

purpura onderbeen

Op grond van de de grootte van huidbloedingen wordt onderscheid gemaakt tussen ‘petechiën‘, ‘purpura’, en ‘ecchymosen’. Petechiën zijn het kleinst. Ze worden ook wel ‘puntbloedinkjes‘ genoemd. Ecchymosen zijn het grootst. Ze zijn vaak zichtbaar als ‘blauwe plekken’.


Oorzaken purpura

Er zijn veel verschillende aandoeningen en omstandigheden die tot purpura kunnen leiden. De meeste oorzaken kunnen worden ingedeeld in de volgende groepen:

  • Toegenomen kwetsbaarheid (fragiliteit) van de bloedvaatjes in de huid;
  • Stuwing van bloed (veneuze stuwing);
  • Verhoogde bloedingsneiging;
  • Ontsteking van bloedvaten (vasculitis);
  • Gebruik van bepaalde geneesmiddelen.

Toegenomen fragiliteit bloedvaatjes

Door ouderdom worden de bloedvaatjes fragiel. Daarom zal bij ouderen vaak purpura optreden. Ook door langdurig gebruik van corticosteroïden worden de bloedvaatjes fragiel en kan purpura ontstaan.

Ook mensen met bindweefselziekten, zoals het syndroom van Ehlers-Danlos, hebben vaak fragiele bloedvaatjes die purpura kunnen veroorzaken. Hetzelfde geldt voor mensen met scheurbuik.

Stuwing van bloed

Purpura kan ook voorkomen ten gevolge van stuwing van bloed. Hierbij loopt het bloed onvoldoende terug vanuit de benen en armen richting het hart. Hierdoor ontstaat een verhoogde druk in de bloedvaatjes met een verhoogde kans op lekkage van bloed uit de vaatjes.

Stuwing van bloed komt vaak voor bij mensen met hartfalen. Ook de ziekte van Schamberg kan op deze manier tot purpura leiden.

Verhoogde bloedingsneiging

De kans op het ontstaan van purpura zal verhoogd zijn bij mensen met een bloedingsneiging. De kans dat er bloedinkjes in de huid ontstaan is bij hen immers verhoogd. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die antistollingsmiddelen (anticoagulantie) gebruiken.

Ook mensen met een verlaagd aantal bloedplaatjes in het bloed (trombocytopenie) of slecht werkende bloedplaatjes (trombopathie) hebben vaak een verhoogde bloedingsneiging die kan leiden tot purpura.

Ontsteking bloedvaten

Purpura kan ook optreden ten gevolge van ontsteking van de bloedvaten. Dit wordt ‘vasculitis‘ genoemd. Een bekend voorbeeld is ‘Henoch-Schönlein purpura‘.

Gebruik van geneesmiddelen

Behalve antistollingsmiddelen zijn er ook andere geneesmiddelen die purpura kunnen veroorzaken. Voorbeelden zijn flucloxacilline (Floxapen)gabapentine, Tazocin (piperacilline + tazobactam) en topiramaat.


Fulminante purpura

Purpura die zich zeer snel uitbreidt wordt ‘fulminante purpura’ genoemd en is een reden voor directe opname in het ziekenhuis. Het treedt onder andere op bij het syndroom van Waterhouse-Friderichsen.

fulminante purpura door syndroom van Waterhouse-Friderichsen
fulminante purpura door syndroom van Waterhouse-Friderichsen (Bron: Dr Bülent Aldemir)

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Een kenmerk van purpura is dat het ‘niet wegdrukbaar’ is. Daarmee is echter nog geen diagnose gesteld. Voor het stellen van de onderliggende oorzaak van de purpura zal de arts vragen stellen aan de patiënt, lichamelijk onderzoek doen, en eventueel aanvullend onderzoek aanvragen.

Aanvullend onderzoek kan bijvoorbeeld bestaan uit bloedonderzoek (bloedplaatjes) en bepaling van de bloedingstijd.

Soms zal een huidbiopsie worden gedaan om de oorzaak van de purpura te achterhalen. Hierbij wordt een stukje weefsel uit de huid weggenomen. Dit wordt vervolgens door een patholoog-anatoom onder de microscoop bekeken.

Op de afbeelding hieronder een doorsnede van de huid van een patiënt met de ziekte van Schamberg (purpura pigmentosa progressiva). In de huid zijn rode bloedcellen (erytrocyten) zichtbaar. Ze liggen buiten de bloedvaatjes. Op de afbeelding staat dit aangegeven met ‘Hemorrhage’ (Engels voor ‘bloeding’).


Engelse vertaling

purpura


ICD10-code

De ICD10-code voor purpura is D69.


Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 5 september 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 26 juli 2019

1 gedachte over “Purpura”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven