Bijgewerkt op 26 maart 2017 door Simpto.nl
Wat is een glutenvrij dieet?
Een glutenvrij dieet is een dieet waarbij je geen producten eet die gluten bevatten. Tegenwoordig is het een trend geworden om een glutenvrij dieet te volgen. Naast glutenvrij streven veel mensen naar een dieet waarbij ze gluten zoveel mogelijk vermijden, maar niet volledig glutenvrij eten. Er wordt gezegd dat gluten slecht zijn voor de gezondheid en dat deze daardoor beter vermeden kunnen worden. Dit is echter niet het geval. Wel kan een glutenvrij dieet gunstig zijn bij bepaalde aandoeningen en natuurlijk bij een glutenintolerantie.
Wat zijn gluten?
Gluten zijn in veel producten aanwezig en dan met name in tarwe- en graanproducten. Gluten zijn een vorm van eiwit die in brood bijvoorbeeld dienen voor een luchtige, stevige structuur. Gluten zorgen voor elasticiteit van het product, doordat het een netwerk vormt. Zonder gluten kan een brood niet rijzen. Bovendien zorgen gluten voor een lekkere smaak. Normaal gesproken worden gluten in de darmen makkelijk verteerd. Maar wanneer iemand lijdt aan glutenintolerantie kunnen gluten niet goed verteerd worden.
Voor wie is een glutenvrij dieet bedoeld?
In principe is een glutenvrij dieet natuurlijk voor mensen die lijden aan glutenintolerantie. Wanneer zij wel gluten binnenkrijgen zullen zij last krijgen van vervelende symptomen, doordat hun lichaam de gluten niet kan verteren. Tegenwoordig volgen steeds meer mensen een glutenvrij dieet, terwijl er geen sprake is van glutenintolerantie. Veel mensen geloven dat gluten slecht zijn voor je gezondheid en vermijden om deze reden het eten van gluten. Wanneer je lichaam niet intolerant is voor gluten, zijn gluten zeker niet ongezond. Een glutenvrij dieet is normaal gesproken niet nodig.
Glutenintolerantie en coeliakie
Voor personen met glutenintolerantie is een glutenvrij dieet de enige oplossing. Wanneer mensen met een glutenintolerantie producten eten die gluten bevatten, zal hun immuunsysteem hierop gaan reageren. In dat geval wordt de dunne darm beschadigd door de eiwitten van de gluten. Hierdoor wordt de absorptie van voedingsstoffen in de darm minder en kan je ondervoed raken. Glutenintolerantie is ook wel bekend onder de naam coeliakie. Doordat bij een glutenintolerantie de schade wordt veroorzaakt door het immuunsysteem, wordt het gezien als een auto-immuunziekte. Glutenintolerantie is genetisch overdraagbaar en dus een erfelijke ziekte. De intolerantie kan in sommige gevallen worden geactiveerd door een bepaalde gebeurtenis, zoals zwangerschap, veel stress of een infectie. Slechts 1% van de bevolking lijdt aan glutenintolerantie, maar ook zijn er veel mensen die lijden aan glutensensitiviteit. Hierbij zijn de symptomen niet zo extreem als bij een intolerantie, maar kan het lichaam wat minder goed gluten verdragen dan een normaal persoon.
Symptomen van een glutenintolerantie
Wanneer een glutenintolerantie optreedt, wordt deze soms lange tijd niet opgemerkt. Wel heeft iemand vaak lichte klachten, maar deze kunnen nogal algemeen zijn. Klachten zoals wat buikpijn en diarree kunnen door tal van oorzaken worden veroorzaakt. Wanneer je daadwerkelijk last hebt van een volledige glutenintolerantie kan het eten van gluten echter veel vervelende symptomen veroorzaken. Tegenwoordig worden steeds meer vage klachten en symptomen in verband gebracht met een glutenintolerantie of –sensitiviteit. De klachten van coeliakie zijn erg uiteenlopend, de volgende symptomen kunnen voorkomen:
- Opgeblazen gevoel
- Buikpijn
- Moeheid
- Last van gewrichten
- Hoofdpijn
- Depressiviteit
- Uitslag op de huid
- Lager energieniveau
- Diarree
Wanneer je deze klachten ervaart, is het belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak is. Wanneer er sprake is van een glutenintolerantie is het belangrijk om zo snel mogelijk glutenvrij te gaan eten. Als je wel gluten blijft eten, blijft de darm ontsteken en worden voedingsstoffen steeds slechter opgenomen in je lichaam. Hierdoor kan op een gegeven moment je hele lichaam niet meer normaal functioneren. Bovendien kunnen bij ondervoeding weer andere symptomen opkomen. Na verloop van tijd kunnen ook ernstigere gevolgen optreden, zoals onvruchtbaarheid en ADHD. Het detecteren van een glutenintolerantie is dus erg belangrijk om ernstigere gevolgen te voorkomen. De enige oplossing hierbij is om glutenvrij te gaan eten.
Glutenvrij eten
Het starten van een glutenvrij dieet kan nog weleens lastig zijn. Het dieet houdt in dat je volledig glutenvrij moet eten. Wanneer je normale eetpatroon veel graanproducten bevat, kan het lastig zijn om over te schakelen naar glutenvrije producten. Daarnaast zijn aan veel bewerkte producten ook gluten toegevoegd. Bij elk product dat je koopt en eet, moet je opletten of het daadwerkelijk glutenvrij is. Dit kan je simpelweg beoordelen door op de verpakking te kijken. Gluten worden weergegeven bij de allergeneninformatie.
Om wat hulp te bieden, zijn hier enkele stappen die je kan volgen om een glutenvrij dieet te beginnen:
- Vermijd producten die gluten bevatten. Dit is natuurlijk vanzelfsprekend. Controleer altijd het etiket of informeer of een product gluten bevat.
- Koop geen kant-en-klaar glutenvrije producten. In veel supermarkten is tegenwoordig een speciale glutenvrije afdeling. Ook zijn hier vaak kant-en-klaar producten te vinden die glutenvrij zijn. Ookal zijn deze producten glutenvrij en in het geval van een glutenintolerantie beter voor je lichaam, deze producten bevatten erg veel ongezonde voedingsstoffen en kunnen beter vermeden worden.
- Doe research naar lekkere en gezonde recepten die glutenvrij zijn. Op het internet zijn extreem veel glutenvrije recepten te vinden die erg lekker zijn en ook nog een makkelijk te bereiden. Wanneer je weet wat je wel en niet kan eten, is glutenvrij eten zo moeilijk nog niet.
- Zoek voor je normale producten een glutenvrije variant. Bij veel biologische supermarkten zijn veel basic producten te vinden in een glutenvrije variant. Denk hierbij aan producten zoals muesli en pasta, maar ook pannenkoekenmix.
Producten met gluten
Zoals al genoemd werd, komen gluten veel voor in graanrijke producten. Maar dit begrip is nogal algemeen en wordt niet altijd goed begrepen. Om deze reden is het gewenst om precies te weten in welke producten nou gluten aanwezig zijn, zodat je deze kan vermijden. In de volgende producten zijn altijd gluten aanwezig:
- Alle vormen van tarwe, zoals tarwemeel, tarwekiemen en tarwezemelen. Deze zitten veel in producten zoals brood, muesli, pasta, crackers en ontbijtgranen.
- Producten die rogge, gerst, spelt of kamut bevatten.
- Gluten worden veel toegevoegd aan bewerkte producten. Het wordt voornamelijk toegevoegd aan ongezonde snacks zoals koekjes, taarten, gebakjes en snoep.
- Ook bewerkte producten zoals sojasaus, dressings en overige sauzen bevatten vaak gluten die zijn toegevoegd tijdens de bewerking.
- Gluten kunnen ook worden toegevoegd aan medicijnen en supplementen.
Doordat gluten bijna altijd voorkomen in bewerkte producten, kan je al het bewerkte voedsel beter vermijden en kiezen voor simpele producten.
Producten zonder gluten
Het lijkt al snel alsof je bijna niks meer kunt eten, doordat gluten in zoveel producten aanwezig zijn. Wanneer je het echter goed bekijkt, valt dit eigenlijk reuze mee. De volgende producten zijn glutenvrij en kan je tijdens een glutenvrij dieet gewoon eten:
- Alle soorten vlees. Zoals lamsvlees, kip, rund enzovoort.
- Alle soorten vis. Garnalen, zalm, tonijn, forel et cetera.
- Zuivel en eieren. Alle soorten eieren zijn glutenvrij en ook kaas, yoghurt en melk bevatten geen gluten.
- Fruit en groenten. Alle soorten groenten en fruit zijn glutenvrij. Van boerenkool en wortels, tot appels, bananen en aardbeien.
- Verschillende kruiden. Kijk hiervoor natuurlijk wel op de verpakking of het daadwerkelijk glutenvrij is. Glutenvrij eten hoeft zeker niet smaakloos te zijn.
- Voornamelijk de gezonde vetten zijn glutenvrij, zoals roomboter, olijfolie en kokosolie.
- Knolgewassen en dan met name aardappelen.
- Peulvruchten, zoals verschillende soorten bonen en linzen.
- Granen die geen gluten bevatten. Denk hierbij aan quinoa, mais, boekweit, gierst, rijst et cetera.
Bij al deze producten is het natuurlijk noodzakelijk dat deze niet wordt geproduceerd in de aanwezigheid van gluten. Ook mag het product niet worden bereid op een plek waar ook gluten bereid zijn, behalve wanneer het daarna grondig gereinigd is en er geen gluten meer aanwezig zijn. Naast de gegeven lijst van glutenvrije producten, zijn er ook veel kant-en-klaar glutenvrije producten verkrijgbaar. Vermijd deze producten zoveel mogelijk. Aan de glutenvrije producten zijn vaak veel suikers en bewerkte granen toegevoegd die slecht zijn voor de gezondheid.
Glutenvrij drinken
Natuurlijk moet je tijdens een glutenvrij dieet ook dranken vinden die glutenvrij zijn. Koffie, thee en water kan je tijdens een glutenvrij dieet altijd drinken. Daarnaast zijn ook bijna alle vruchtensappen en frisdranken glutenvrij. Vruchtensappen en frisdrank bevatten echter wel altijd veel suiker en zijn in een ander opzicht weer niet goed voor je gezondheid. Een drankje dat veel gluten bevat is bier en tijdens een glutenvrij dieet moet je bier altijd vermijden. Wijn en sterkedrank daarentegen bevat vaak geen gluten en kan dus bij een glutenvrij dieet wel gedronken worden.
Glutenvrije snacks en uit eten gaan
Wanneer je eenmaal weet welke producten je beter wel en niet kan kopen wanneer je glutenvrij moet eten, is het dieet niet zo lastig. Maar wanneer je onderweg bent en snel een snack nodig hebt of uit eten gaat met vrienden wordt dit weer wat lastiger. Enkele snacks die je gemakkelijk verkrijgbaar en glutenvrij zijn:
- Fruit (alle soorten).
- Noten zijn glutenvrij en bevatten ook nog eens gezonde vetten.
- Yoghurt met eventueel wat fruit.
- Als snack worden vaak minitomaatjes of minikomkommers gegeten. Ook kan je een zakje worteltjes kopen en gemakkelijk als snack eten.
Daarnaast kan je natuurlijk kiezen voor bewerkte snacks, wanneer je goed oplet of het product geen gluten bevat. Bewerkte snacks zijn een stuk ongezonder en kan je natuurlijk beter niet eten.
Uit eten in een restaurant wanneer je glutenintolerantie hebt, kan ook nog weleens problemen opleveren. Veel restaurants bieden tegenwoordig glutenvrije gerechten aan, maar je dient dit vaak wel vooraf duidelijk aan te geven. Een veilige keuze wanneer je uit eten gaat is altijd een gerecht wat bestaat uit vis of vlees met wat groenten en aardappelen. Deze producten zijn in principe allemaal glutenvrij en wanneer je aangeeft dat je glutenvrij dient te eten, wordt dit als het goed is ook glutenvrij bereid. Daarnaast openen er steeds meer glutenvrije restaurants die gespecialiseerd zijn in glutenvrij. Wanneer je glutenintolerantie extreem is, is het het veiligst om te kiezen voor een glutenvrij restaurant.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 26 maart 2017
Auteur: Lisa Bruijstens
Laatst bijgewerkt op: 26 maart 2017