Bijgewerkt op 25 juni 2017 door Simpto.nl
Wat is diëtetiek?
Bij diëtetiek staat voeding met betrekking tot gezondheid en ziekte centraal. Het beroep dat hierbij hoort wordt een diëtist genoemd. Een diëtist is gespecialiseerd in voeding en wat dit doet met je lichaam. Het is een paramedisch specialisme. Dat wil zeggen dat het beroep geen artsen betreft, maar wel samenhangt met de medische wereld.
Wat doet een diëtist?
Een diëtist geeft voedingsadvies op basis van persoonlijke behoeftes of bepaalde aandoeningen. Daarnaast stimuleert een diëtist je om je dieet vol te houden en om zo je doel te bereiken. Dit is erg belangrijk, omdat veel mensen wel gezonder willen worden, maar hier niet sterk genoeg voor zijn om dit in hun eentje te doen.
Waarom naar een diëtist gaan?
Een behandeling bij een diëtist is bedoeld om het lichaam gezonder te maken. Zo wordt je vaak doorverwezen naar een diëtist wanneer er sprake is van ondervoeding, overgewicht, wanneer je lijdt aan een bepaalde aandoening of tijdens de herstelperiode na een operatie. Bij de volgende ziektes wordt je vaak doorverwezen naar een diëtist:
- Coeliakie, oftewel glutenallergie. Een diëtist kan je helpen om volledig glutenvrij te gaan eten. Wanneer je dit niet doet, worden je darmen beschadigd en ervaar je constant symptomen van de allergie. Bij glutenvrij eten moet je alle producten die haver, tarwe, gerst en rogge bevatten vermijden.
- Diabetes, oftewel diabetes. Bij deze aandoening reageert het lichaam niet goed meer op de inname van enkelvoudige koolhydraten, suikers. Normaal gesproken maakt het lichaam insuline aan om de suikers af te breken, maar bij suikerziekte wordt een geen of te weinig insuline aangemaakt. Het lichaam kan de suikers hierdoor niet verwerken en de suiker zal in je bloed terecht komen. Daarom wordt aangeraden om zo min mogelijk suiker te eten en de inname hiervan zo veel mogelijk over de dag te verdelen.
- Bij ondervoeding staat natuurlijk centraal dat een patiënt gewicht aankomt. Voorafgaand aan operaties worden ondervoede patiënten vaak begeleid om op gezond gewicht te komen. Wanneer iemand niet genoeg weegt, is het risico op complicaties tijdens een operatie een stuk hoger.
- Tegenwoordig wordt de samenleving steeds vaker getroffen door welvaartziektes. Denk hierbij aan overgewicht en obesitas die het risico op hart- en vaatziekten, een verhoogd cholesterol en suikerziekte vergroten. Een diëtist helpt je om af te vallen om de risico’s op ernstige ziektes te verkleinen en hopelijk te voorkomen.
- Allergieën. Bij voedselallergieën kan je bijvoorbeeld denken aan een allergie voor noten, schelpdieren, soja en lactose. Een allergie kan vervelende symptomen met zich meebrengen, zoals buikpijn en overgeven, maar ook huiduitslag en jeuk. Een diëtist helpt je om te achterhalen welke producten de allergische reacties veroorzaken om zo je dieet hierop aan te passen.
Daarnaast helpt een diëtist iedereen om een gezond eetpatroon te vinden dat bij je past. Zo is iedereen anders gebouwd en heeft iedereen een andere levensstijl. Een diëtist zorgt voor een op maat gemaakt voedingsadvies. Ook voor sporters kan een diëtist waardevol zijn, zodat zij optimaal kunnen presteren.
Hoe eet je gezond?
Een diëtist adviseert over het algemeen over gezond eten. Voor veel mensen is het moeilijk om te bepalen wat nou echt gezond is. In Nederland wordt eten volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum beschouwd als gezond eten. Wanneer je de richtlijnen van de Schijf van Vijf volgt kan je ervan uit gaan dat je lekker, gevarieerd, gezond en veilig voedsel binnenkrijgt. De Schijf van Vijf hanteert de volgende regels:
- Zorg ervoor dat je genoeg varieert met voedingsmiddelen
- Zorg ervoor dat je niet te veel eet
- Ga zorgvuldig en veilig om met eten
- Let goed op je inname van verzadigd vet en verklein deze inname zoveel mogelijk
- Eet vooral veel brood, fruit en groente
Naast de vijf regels, staat de Schijf van Vijf natuurlijk bekend om de schijf zelf. Deze schijf is ingedeeld in vijf vakken die aangeven hoe je kan variëren in wat je eet. Bovendien heeft elk vak een andere grootte die aangeeft hoe veel je van de betreffende groep binnen dient te krijgen. Zo heeft je lichaam van de groepen “graanproducten en aardappelen” en “groente en fruit” een stuk meer nodig dan van bijvoorbeeld de groep “smeervetten en bereidingsvetten”. Wanneer je gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf in de aangegeven verhoudingen en hoeveelheden eet je gezond en krijgt je lichaam alle voedingsstoffen binnen die het nodig heeft. Hiermee voorkom je ondervoeding, overgewicht en verklein je de kans op veel chronische- en welvaartsziektes. Ongezonde producten zoals chips, snoep, koek en frisdrank staan niet in de Schijf van Vijf, omdat het lichaam deze producten absoluut niet nodig heeft en deze enkel negatieve effecten hebben op onze gezondheid. Natuurlijk is het toegestaan om eens in de zoveel tijd eens iets ongezonds te eten, maar het moet geen gewoonte zijn.
Diëtetiek bij ziekte
Bij sommige ziektes is het essentieel om je dieet aan te passen op je aandoening. Hiermee voorkom je ernstige gevolgen en kan je zoveel mogelijk uit je leven halen. De volgende ziektes worden besproken: nieraandoeningen, een eetstoornis, overgewicht, suikerziekte, kanker en longziektes.
Dieet bij een nierziekte
Nieren hebben een belangrijke functie bij verschillende ziektes. Hierbij spelen voedingsstoffen zoals eiwitten, kalium, fosfaat en natrium een grote rol. Deze voedingsstoffen hebben de nieren nodig om goed te kunnen functioneren. Bij een nieraandoening kunnen de nieren hun functie niet meer optimaal uitvoeren. Om deze functie nog zoveel mogelijk in stand te houden is het belangrijk om genoeg van de genoemde voedingsstoffen binnen te krijgen en daarnaast om veel energie binnen te krijgen.
Dieet bij een eetstoornis
Bij een eetstoornis is een begeleiding en motivatie van een diëtist essentieel. Op basis van je lengte en gewicht wordt bepaald wat je zou moeten wegen en hoe je dat gewicht aan zal moeten komen. Ook is de kans groot dat er bij een eetstoornis ook tekorten zijn aan bepaalde voedingsstoffen. Uit bloedonderzoek volgen deze waarden, waardoor een dieet opgesteld kan worden. De diëtist zal in samenwerking met een arts een voedingsplan opstellen om de patiënt weer op gezond gewicht te laten komen, maar daarnaast ook gaat inzien wat een gezond eetpatroon is. Bij een eetstoornis is niet alleen het aankomen erg belangrijk, maar de bewustwording van gezond eten is misschien nog wel belangrijker.
Dieet bij overgewicht
Eigenlijk is het hebben van overgewicht vergelijkbaar met een eetstoornis. Een eetstoornis wordt vaak enkel gezien als ondervoeding, maar ook overvoeding is een eetstoornis. Ook bij overgewicht hebben mensen vaak een verkeerd beeld van gezond of normaal eten. Om deze reden is een diëtist bij overgewicht aangewezen om de patiënt te informeren over een gepast dieet, maar ook om de patiënt bewust te maken van zijn eigen gewoontes. Hierbij moet de patiënt inzien wat wel en niet gezond is.
Dieet bij suikerziekte
Suikerziekte is bekend onder de naam diabetes en is een ziekte die steeds vaker voorkomt. Zoals al eerder genoemd werd kan het lichaam bij suikerziekte suiker niet meer goed verwerken door een verstoorde productie van insuline. Veel patiënten dienen voor elke maaltijd insuline in te spuiten zodat de suiker in hun maaltijd afgebroken kan worden. Echter, wanneer je een geschikt dieet volgt, zijn deze injecties niet altijd meer nodig. Wanneer je je suikerinname zoveel mogelijk verminderd en deze inname gelijkmatig over de dag verdeeld kan het lichaam zich redelijk herstellen. Een diëtist kan hierbij helpen door een geschikt voedingspatroon op te stellen om zo comfortabel mogelijk te leven met deze ziekte.
Dieet bij kanker
Bij de behandeling van kanker wordt vaak gebruik gemaakt van bestraling. Bestraling in bepaalde gebieden kan zorgen voor specifieke klachten rondom die plek. Zo kan je bijvoorbeeld last krijgen van je keel, moeite met slikken of last van je darmen. Een diëtist kan je helpen om je voeding zodanig aan te passen dat je zo min mogelijk last hebt van de bijwerkingen van de bestraling. Hierbij staat ook centraal dat je nog wel genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt om het lichaam zo goed mogelijk te laten genezen. Ook bij operaties en chemotherapie bij kanker is het belangrijk om voldoende te blijven eten. Ook hier kan een diëtist je bijstaan om ervoor te zorgen dat je genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt en er zo min mogelijk complicaties optreden tijdens het proces.
Dieet bij longziektes
De meest voorkomende longziektes zijn COPD en longkanker. Tijdens de behandelingen van deze ziektes moet je gewicht goed in te gaten gehouden worden. Op basis van je gewicht en eventuele bijkomende problemen kan de diëtist een geschikt eetschema opstellen. Longziekten zorgen vaak voor ondervoeding, waardoor een patiënt zich erg moe en zwak kan voelen. Een diëtist is hierbij essentieel om het lichaam zo fit mogelijk te houden om de behandeling zo goed mogelijk te doorstaan. Daarnaast kunnen extra voedingssupplementen nodig zijn wanneer het niet mogelijk is om deze met genoeg voeding binnen te krijgen.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 25 juni 2017
Auteur: Lisa Bruijstens
Laatst bijgewerkt op: 25 juni 2017
een voedings patroon wat afwijkt van gewone voeding