Calorieën

Bijgewerkt op 22 juni 2020

Wat zijn calorieën?

Een calorie is een eenheid voor energie en warmte. Natuurkundig gezien is een calorie een mate van energie waarmee 1 g water verwarmd wordt met 1°C. Op voedingsmiddelen wordt vaak de hoeveelheid kilocalorieën vermeld (kcal), 1 kilocalorie bevat 1000 calorieën (cal). De term ‘calorieën’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘calor’, dat warmte betekent. Op verpakkingen van producten betekent de hoeveelheid calorieën simpelweg hoeveel energie het product levert. De begrippen calorie en kilocalorie worden nogal vaak door elkaar gehaald en –gebruikt. Het makkelijkste is om te onthouden dat op verpakkingen wordt gesproken van kilocalorieën. Tussen een kilocalorie en een calorie zit een factor 1000 verschil, 1 kilocalorie levert 1000 calorieën. Wanneer je onthoudt dat hetzelfde principe geldt voor gram en kilogram is het makkelijk te onthouden. Dat 1 kilogram 1000 gram bedraagt is over het algemeen bij iedereen wel bekend.

Calorieën of Joules?

Op verpakkingen van eten wordt vaak de hoeveelheid energie gegeven in zowel kilocalorieën als in Joules. De eenheid calorie is als benoeming van de energie verouderd. Tegenwoordig wordt steeds vaker gewerkt met de eenheid Joules. Deze eenheid is internationaal bekend en wordt over de hele wereld gebruikt. Joules wordt weergegeven met de letter J. Echter, op verpakkingen wordt vaak gesproken van kilojoule (kJ). Net zoals bij kilogram, gram, kilocalorie en calorie is 1 kilojoule 1000 joules. Wanneer mensen in Nederland letten op hun energie-inname wordt toch vaak nog gekeken naar de hoeveelheid calorieën in plaats van de hoeveelheid joules.

Soms wordt bij een voedingsproduct alleen de hoeveelheid joules of de hoeveelheid calorieën gegeven. Om erachter te komen wat de energiewaarden zijn, kan je deze waarden omrekenen. Zo levert 1 calorie 4.2 joules, 1 joule levert 0.2 calorieën. Aangezien de waarden van in kilojoule en kilocalorie worden gegeven is het handiger om de volgende omrekengetallen te hanteren: 1 kilocalorie levert 4.2 kilojoule en omgekeerd levert 1 kilojoule 0.2 kilocalorieën.

In welke voedingsstoffen komen zij voor?

Het lichaam haalt energie uit verschillende voedingsstoffen die in ons eten voorkomen. Zo wordt energie gehaald uit koolhydraten, vetten, eiwitten, vezels en alcohol. Elke voedingsstof levert een andere hoeveelheid energie. De hoeveelheid energie die het levert wordt vaak gegeven per 1 gram. In de afbeelding hieronder staat een overzicht van de hoeveelheid energie die 1 gram van elke voedingsstof levert.

Calorieën - hoeveelheid calorieën per gram voedingsstof
hoeveelheid calorieën per gram voedingsstof

In ons voedsel zitten natuurlijk nog veel meer voedingsstoffen. Bijvoorbeeld vitamines, mineralen een veel water. Deze voedingsstoffen leveren echter allemaal geen energie. Wel zijn deze voedingsstoffen natuurlijk op een andere manier essentieel voor ons lichaam.

Hoeveel calorieën heeft het lichaam nodig?

Het lichaam heeft alle voedingsstoffen in bepaalde mate nodig. Maar teveel of te weinig is nooit goed.  De hoeveelheid energie die het lichaam nodig heeft kan per persoon bepaald worden. Deze hoeveelheid is afhankelijk van verschillende factoren. Zo speelt je leeftijd, geslacht en mate van inspanning en beweging een grote rol. Zo hebben mannen over het algemeen meer energie nodig dan vrouwen. In verhouding hebben mannen meer spierweefsel dan vrouwen, waardoor zij ook in rust meer energie verbruiken. Hierdoor is hun energiebehoefte hoger. Daarnaast speelt leeftijd ook een grote rol. Dit komt doordat de stofwisseling en groei per leeftijd verschillend is. Zo zijn kinderen nog in de groei en hebben hierdoor een verhoogde behoefte. In tegenstelling tot ouderen die natuurlijk allang niet meer groeien en waarbij de stofwisseling langzamer wordt. Door alle verschillende factoren die invloed hebben op het verbruik van de energie is het moeilijk om getallen te noemen.

Er zijn wel richtlijnen opgesteld gebaseerd op de gemiddelde Nederlander. Zo wordt voor volwassen vrouwen die weinig extra bewegen aanbevolen om circa 2.000 kilocalorieën per dag te eten. Voor een volwassen man met een vrij inactieve levensstijl wordt een standaard van 2.500 kilocalorieën gehanteerd. Wanneer je meer gaat bewegen, gaat deze waarde natuurlijk omhoog.

Hoe worden calorieën in het lichaam verwerkt?

Wanneer je lichaam op het moment geen energie meer heeft, wordt de energie die het lichaam binnenkomt gelijk verbruikt. Zo gaan de calorieën direct naar de delen in het lichaam waar energie nodig is. Het kan ook zo zijn dat je meer energie binnenkrijgt dan dat je daadwerkelijk verbruikt. In dat geval wordt de overbodige energie opgeslagen als vet. Wanneer het lichaam in een later stadium energie nodig heeft en dit niet via voeding binnenkrijgt, wordt de energie uit de vetreserves gehaald. Wanneer mensen willen afvallen gaan zij voornamelijk letten op de hoeveelheid koolhydraten en vet die zij eten. In veel gevallen gaan mensen koolhydraatarm eten, waardoor de vetreserves aangebroken worden. Wanneer deze vetreserves verbruikt worden zullen zij gewicht verliezen.

Calorieën en afvallen

Om af te vallen gaan mensen vaak letten op de hoeveelheid energie die zij binnenkrijgen. Voornamelijk de inname van koolhydraten en vetten wordt in de gaten gehouden. Om af te vallen moet de inname van energie simpelweg lager zijn dan de hoeveelheid energie die je verbruikt. Wanneer je energie-inname minder is dan de hoeveelheid die je verbruikt, zal het lichaam deze energie uit je reserves moeten halen. Deze reserves bestaan voornamelijk uit vet. Hierdoor zal vet worden verbruikt en zal je gewicht verliezen. Om bij te kunnen houden hoeveel energie je verbruikt en hoeveel je binnenkrijgt is het handig om te weten welke inspanningen zorgen voor calorieverbranding. Elke handeling die je lichaam verricht kost energie, zelfs slapen. Zo verbruik je met een half uur slapen circa 40 kilocalorieën. Met andere activiteiten zoals wandelen of fietsen verbruik je per half uur al 160 kilocalorieën. Die verbranding kan nog flink worden verhoogd door te gaan fitnessen of zwemmen, waarbij wel 350 kilocalorieën per half uur verbrand kunnen worden.

De grootste valkuil tijdens een dieet is het verkeerd bijhouden van je inname en je verbruik. Zo wordt de inname van calorieën vaak onderschat. Het is belangrijk om exact bij te houden wat je eet en hoeveel je eet. Door dit nauwkeurig bij te houden kan je dit zo nauwkeurig mogelijk monitoren. Hou daarbij ook goed bij hoeveel calorieën je verbrand met verschillende activiteiten. Probeer beide zaken systematisch bij te houden en hou jezelf natuurlijk niet voor de gek door bepaalde zaken bewust weg te laten.

Engelse vertaling

calories


Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 6 februari 2017
Auteur: Lisa Bruijstens
Laatst bijgewerkt op: 22 juni 2020

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven