Bijgewerkt op 28 september 2021
Wat zijn antioxidanten?
Antioxidanten zijn stoffen die binnenin ons lichaam voor bescherming zorgen tegen schade aan cellen en weefsels door vrije radicalen. Vrije radicalen kunnen snel reageren met heel veel verschillende stoffen, waardoor ze ook snel schade kunnen brengen aan onze cellen.
Antioxidanten kunnen voorkomen in verschillende mineralen of vitamines, maar ook gewoon in voedingsproducten.
In het lichaam kunnen cellen en weefsels beschadigd worden door vrije radicalen die ontstaan tijdens de stofwisseling. Een grote hoeveelheid aan vrije radicalen zorgt voor oxidatie in het lichaam wat zorgt voor beschadiging van onze lichaamscellen. Antioxidanten nemen deze vrije radicalen op, zodat zoveel mogelijk schade wordt beperkt.
Een kleine hoeveelheid vrije radicalen is gewenst om ongewenste bacteriën die het lichaam binnenkomen onschadelijk te maken. Als er geen antioxidanten meer in het lichaam aanwezig zijn, kan oxidatie ontstaan door de vrije radicalen. Dit kan een gevolg zijn van bijvoorbeeld veel alcohol drinken, regelmatig roken, veel stress of bepaalde medicijnen.
Antioxidanten en Gezondheid
Afgelopen jaren wordt steeds vaker gesproken over het effect van antioxidanten. Zo worden veel voedingsmiddelen verkocht met de vermelding dat het veel antioxidanten bevat en dus goed is voor de gezondheid. Ook worden er tegenwoordig veel supplementen verkocht die antioxidanten bevatten om de gezondheid te verbeteren. Maar net zoals bij alle voedingsstoffen is een teveel natuurlijk niet goed.
Wanneer je gezond en gevarieerd eet, zijn antioxidantsupplementen zeker niet nodig. Wanneer er om een bepaalde rede een verhoogde behoefte aan antioxidanten ontstaat, kan het gebruiken van supplementen functioneel zijn.
Werking van antioxidanten
Antioxidanten voorkomen oxidatiereacties door te reageren met de vrije radicalen voordat andere stoffen dat kunnen. Er wordt ook wel gezegd dat antioxidanten op deze manier vrije radicalen wegvangen. Hiermee wordt voorkomen dat cellen reageren met de vrije radicalen, waardoor de cel beschadigd wordt. Een deel van de antioxidanten wordt in het lichaam aangemaakt, maar een deel moet ook het lichaam binnenkomen met eten.
Door de goede werking van antioxidanten kunnen zij onze gezondheid verbeteren. Zo is uit onderzoek gebleken dat antioxidanten de kans op hart- en vaatziekten en kanker kunnen verkleinen. Daarnaast wordt ook gezegd dat vrije radicalen grotendeels bijdragen aan veroudering. Als dit klopt, zouden antioxidanten dus ook kunnen bijdragen aan een langzamer verouderingsproces.
Zo klinkt het alsof antioxidanten geen kwaad kunnen doen. Wanneer je normale hoeveelheden antioxidanten binnenkrijgt met je voeding, zullen de effecten ervan gunstig zijn. Voedingssupplementen waar antioxidanten in zitten daarentegen, kunnen onverantwoord zijn.
De meeste antioxidanten als supplement worden verkocht in de vorm van vitamines. En net zoals bij vitamines, is een teveel aan antioxidanten zeker niet gezond. Bij het gebruik van supplementen ontstaat snel een teveel aan vitamines, wat ongewenste gevolgen kan hebben. Vermijd daarom het gebruik van supplementen en zorg simpelweg voor gezond en gevarieerd eten. Hieruit kan je meer dan genoeg antioxidanten halen. Bovendien kan het lichaam mineralen en vitamines uit natuurlijke producten veel beter opnemen en verwerken dan de kunstmatige stoffen in supplementen.
Er zijn tal verschillende antioxidanten, maar slechts enkele zijn echt bekend. Deze worden ook wel gezien als de beste antioxidanten die ten opzichte van de andere antioxidanten een belangrijkere functie hebben. De belangrijkste antioxidanten werken samen, waardoor het effect dat zij hebben een stuk groter is. De volgende antioxidanten zijn het belangrijkst:
- Vitamine C
- Vitamine E
- Glutathione
- Coenzym Q10
- Liponzuur
Vitamines maakt ons lichaam zelf niet aan en moet je dus binnenkrijgen met je voeding. Glutathione, coenzym Q10 en liponzuur kan ons lichaam wel aanmaken. Echter, bij ouderen wordt deze aanmaak minder. Hierdoor wordt de behoefte aan deze antioxidanten naarmate ja ouder wordt steeds groter.
Om je lichaam zo gezond mogelijk te maken, is het handig om op je inname van antioxidanten te letten. Dit kan vrij gemakkelijk door veel producten te eten die rijk zijn aan antioxidanten. Hiervan zijn veel lijsten te vinden op internet, maar verderop zullen ook producten genoemd worden die veel antioxidanten bevatten. Daarbij is het belangrijk om te variëren in antioxidantrijke producten om zoveel mogelijk verschillende antioxidanten binnen te krijgen.
Verhoogde behoefte aan antioxidanten
In sommige gevallen heeft het lichaam meer antioxidanten nodig dan de gemiddelde persoon. In de volgende situaties kan het lichaam wat meer antioxidanten gebruiken:
- Bij een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Antioxidanten helpen bij het beschermen van bloedvaten, waardoor de kans op hart- en vaatziekten verkleind kan worden. Een verhoogd risico op hart- en vaatziekten kan ontstaan door bepaalde aandoeningen of kan genetisch bepaald zijn.
- Bij intensieve inspanning. Wanneer je lichaam zwaar wordt belast door lichamelijk werk of door intensief sporten, ontstaan er in je lichaam meer vrije radicalen. Hierbij heb je meer antioxidanten nodig om de extra vrije radicalen weg te vangen.
- Bij overgewicht. Overgewicht geeft veel stress voor het lichaam, waardoor meer vrije radicalen ontstaan. Om deze oxidatieve stress te verminderen, moet je meer antioxidanten binnenkrijgen.
- Bij veel stress. Ook in dit geval komen er veel vrije radicalen vrij en krijgt het lichaam last van oxidatieve stress.
Welke producten zijn rijk aan antioxidanten?
In principe komen antioxidanten voor in alles wat leeft op deze wereld, zoals planten, dieren en bacteriën. Dit is nodig om bescherming te bieden tegen de grote hoeveelheden zuurstof die om ons heen aanwezig zijn. Onder invloed van de zuurstof gaan vrije radicalen oxideren, wat natuurlijk ongewenst is. Om deze reden maakt het lichaam antioxidanten in en moet je deze met je voeding binnenkrijgen.
Tegenwoordig worden antioxidanten ook vaak toegevoegd aan onder andere cosmetica. Voor cosmetica is het voordeel hiervan dat het product langer houdbaar blijft, doordat het product niet kan oxideren door zuurstof.
Producten die veel antioxidanten bevatten, hebben vaak een felle kleur. Denk hierbij aan verschillende soorten fruit en groenten, maar ook kruiden en cacao bevatten veel antioxidanten.
De volgende producten bevatten een grote hoeveelheid antioxidanten:
| Kruiden:
– Kaneel – Kruidnagel – Oregano – Kurkuma – Basilicum – Zwarte peper – Chilipoeder – Tijm – Paprikapoeder – Pepermunt – Knoflook – Koriander
| Groente:
– Artisjok – Linzen – Kidneybonen – Zwarte bonen – Broccoli – Asperges – Avocado – Rode bieten – Rode uien – Groene en rode sla |
| Fruit:
– Vlierbessen – Cranberries (rauw, ongezoet) – Blauwe bessen – Zwarte bessen – Frambozen – Appels – Dadels – Pruimen – Kersen – Vijgen – Kruisbessen – Rozijnen – Kiwi – Sinaasappels – Grapefruit – Mango | Overig:
– Cacaopoeder (ongezoet) – Pure chocolade – Hazelnoten – Walnoten – Pecannoten – Pistachenoten – Agave (plant, gedroogd) – Amandelen – Rode wijn – Roggebrood – Cashewnoten – Macadamia’s – Olijfolie |
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 10 september 2017
Auteur: Lisa Bruijstens
Laatst bijgewerkt op: 10 september 2017