Bijgewerkt op 15 november 2022
Wat zijn spiertrillingen?
Spiertrillingen zijn samentrekkingen van groepjes spiervezels zonder dat daarbij de gehele spier samentrekt. De samentrekkingen gebeuren onwillekeurig. Dat betekent dat ze vanzelf (spontaan) optreden, dus zonder dat het de bedoeling is.
Spiertrillingen kunnen een volstrekt onschuldig verschijnsel zijn. Soms komen ze echter voor als symptoom van een onderliggende ziekte. Dan moet worden uitgezocht welke ziekte dat is.
De medische term voor spiertrillingen is ‘fasciculaties’.
Welke oorzaken zijn er?
Spiertrillingen komen regelmatig voor zonder dat er een ziekte aan ten grondslag ligt. Ze zijn dus vaak goedaardig. Er zijn echter ook een aantal aandoeningen en omstandigheden die spiertrillingen kunnen veroorzaken.
Hieronder een lijst met mogelijke oorzaken voor spiertrillingen.
- aantasting van de zenuwen door suikerziekte
- aconitine-vergiftiging
- alkalose
- ALS (amyotrofe laterale sclerose)
- ataxie van Friedreich
- beknelling van het ruggenmerg in de nek door wervelslijtage
- bijverschijnsel bij kanker (paraneoplastisch verschijnsel)
- bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12
- chronische hyperventilatie
- chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie
- familial isolated vitamin E deficiency
- gebruik van amfetamine (speed)
- gebruik van cafeïnepillen
- gebruik van fenelzine (merknaam: Nardil)
- gebruik van goudverbindingen
- gebruik van lidocaïne
- gebruik van lithium
- gebruik van methylfenidaat (Concerta, Ritalin)
- gebruik van neostigmine
- gebruik van pyridostigmine (Mestinon)
- gebruik van salbutamol (Ventolin)
- goedaardige spiertrillingen (benigne fasciculatie syndroom)
- hepatocerebrale degeneratie
- hondsdolheid
- kinderverlamming
- kuru
- kwikvergiftiging
- magnesiumtekort
- multifocale motore neuropathie
- onderkoeling
- overdosis lithium
- overmatige blootstelling aan insecticiden
- postpoliosyndroom
- slijtage van de nekwervels
- spierkramp-fasciculatiesyndroom
- spinale spieratrofie type II
- stoppen met het gebruik van kalmerende middelen / slaapmiddelen
- syndroom van Goldberg
- syndroom van Guillain-Barré
- syndroom van Isaac
- syndroom van Joubert
- te langzaam werkende bijschildklier
- veel koffie drinken
- verhoogd calcium gehalte in het bloed
- verhoogd natrium gehalte in het bloed
- verlaagd kalium gehalte in het bloed
- ziekte van Creutzfeldt-Jakob
- ziekte van Kennedy
- zouttekort
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Als de spiertrillingen een verschijnsel zijn van een onderliggende aandoening zal de arts willen weten welke aandoening dat is. Pas dan kan de juiste behandeling worden ingesteld.
Om erachter te komen waardoor de spiertrillingen worden veroorzaakt kan de arts verschillende onderzoeken doen en aanvragen.
Vraaggesprek met de patiënt
In de eerste plaats zal de arts vragen stellen aan de patiënt. Hoe lang bestaan de trillingen al? Treden ze op onder bepaalde omstandigheden? Zijn er nog andere klachten? Drink je veel koffie? Gebruik je bepaalde medicijnen? Etc.
Lichamelijk onderzoek
Vervolgens kan de arts lichamelijk onderzoek doen. Hierbij kan worden gekeken of de spiertrillingen aanwezig zijn. Als dat niet zo is kan worden geprobeerd ze op te wekken. Dat kan door op de betreffende spier te kloppen, of in de spier te knijpen.
Ook wordt bij lichamelijk onderzoek gekeken of er andere afwijkingen zijn. Als dat zo is kan dat een aanknopingspunt zijn voor een bepaalde diagnose.
Bloedonderzoek
Verder zal de arts bloedonderzoek laten doen. Daarbij kunnen afwijkingen aan de zogenaamde elektrolyten aan het licht komen. Spiertrillingen kunnen namelijk ook worden veroorzaakt door een verlaagd natrium gehalte in het bloed (zouttekort), een verhoogd calcium gehalte in het bloed (hypercalciëmie) etc.
Spieronderzoek
Ten slotte kan de arts onderzoek naar de betreffende spier(en) laten doen. Dit wordt elektromyografie, of kortweg ‘EMG’, genoemd.
Wat is de behandeling?
Algemene maatregelen die je zelf kunt nemen om spiertrillingen te verminderen zijn (1) minder koffie drinken, (2) vermijden van stress en (3) zorgen voor een goede nachtrust.
Omdat spiertrillingen vaak door een tekort aan magnesium worden veroorzaakt kan het helpen om voedingsmiddelen in te nemen die veel magnesium bevatten. Voorbeelden daarvan zijn noten en bananen.
De behandeling is verder afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Kijk hiervoor op de webpagina’s over de verschillende oorzaken.
Engelse vertaling
muscle twitches, fasciculations