Pijn onderbuik

Bijgewerkt op 5 november 2019

Oorzaken pijn onderbuik

Pijn in de onderbuik is een veel voorkomende klacht, vooral bij vrouwen. Er zijn meer dan honderd verschillende oorzaken voor het optreden van onderbuikspijn. Vaak gaat het om een ontsteking van een orgaan in de onderbuik, zoals een ontsteking van de blaas of een ontsteking van de eileider. Maar de pijn kan ook worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een cyste of een gezwel.

Wanneer naar de dokter?

Bij aanhoudende pijn in de onderbuik die niet wordt veroorzaakt door menstruatie, zwangerschap of bevalling is het altijd verstandig om de huisarts te raadplegen.

Wat kan ik zelf doen?

Pijnstillers kunnen helpen tegen onderbuikspijn. Als er sprake is van buikkrampen zijn pijnstillers vaak minder goed werkzaam. Gebruik in eerste instantie paracetamol. Wees terughoudend met het gebruik van pijnstillers als ibuprofen en diclofenac. Deze kunnen – vooral bij langdurig gebruik – vervelende bijwerkingen geven.

Wat kan de dokter doen?

Een arts zal altijd eerst willen weten wat de oorzaak van de pijn is. Om daar achter te komen zijn verschillende onderzoeken mogelijk. Ten eerste zal de arts echter vragen stellen die aanwijzingen kunnen geven over de mogelijke oorzaak. Dan zal vaak lichamelijk onderzoek worden gedaan. Hierbij zal de arts de buik onderzoeken en eventueel ook inwendig onderzoek doen. Dat kan zijn inwendig onderzoek in de anus (rectaal toucher) of inwendig onderzoek in de vagina (vaginaal toucher).

Ook kan de arts aanvullend onderzoek aanvragen. Zo zal vaak laboratoriumonderzoek worden aangevraagd. Er wordt dan bloed geprikt om te beoordelen of er aanwijzingen zijn voor een ontsteking of infectie. De urine kan worden onderzocht op de aanwezigheid van rode bloedcellen (hematurie), witte bloedcellen (leukocyturie) en bacteriën (bacteriurie).

De arts kan ook beeldvormend onderzoek laten doen. Dan wordt een röntgenfoto, een echoscopie, een CT-scan of een MRI-scan van de buik gemaakt.

Beeldvormend onderzoek van de onderbuik wordt meestal gedaan om gezwellen (tumoren) uit te sluiten. Voor het aantonen van ontstekingen is beeldvormend onderzoek minder geschikt.

Lijst met oorzaken

Hieronder vind je een uitgebreide lijst met oorzaken voor pijn onder in de buik. Het getal achter de oorzaak is een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak pijn in de onderbuik krijgt.

Vaak voorkomende oorzaken voor pijn onderbuik

• blaasontsteking (acute cystitis) – 233.450
• naweëen – 163.800
• ontsteking van de eileider (salpingitis) – 27.208
• vleesboom (myoma uteri) – 20.475
• menstruatiepijn zonder onderliggende oorzaak (primaire dysmenorroe) – 19.240
• Chlamydia-infectie van geslachtsorganen of urinewegen bij de vrouw (urogenitale Chlamydia-infectie) – 12.300
• endometriose – 9.780
• divertikelziekte van de dikke darm (diverticulose van het colon) – 9.775
• normale menstruatie (menstruatie) – 9.075
• chronische ontsteking van de prostaat (chronische prostatitis) – 6.996
• ontsteking in het kleine bekken (acute pelvic inflammatory disease) – 6.850
• niet-bacteriële prostaatontsteking (niet-bacteriële prostatitis) – 6.615
• spastische dikkedarm (prikkelbare darm syndroom) – 6.458
• chronische buikpijn (chronische idiopathische buikpijn) – 5.963
• nierbekkenontsteking (acute pyelonefritis) – 5.335
• premenstrueel syndroom (premenstruele stoornis) – 4.713
• middenpijn (ovulatiepijn) – 4.575
• cyste van het gele lichaam in de eierstok (corpus luteum cyste) – 4.425
• ontsteking van het baarmoederslijmvlies (endometritis) – 3.650
• ontsteking van de lymfeklieren in de buik (lymfadenitis mesenterica) – 3.125
• eierstokcyste (ovariumcyste) – 1.725
• ontstoken divertikel (acute diverticulitis) – 1.668
• ontsteking van de prostaat door bacteriën (acute bacteriële prostatitis) – 1.496
• infectie van de darm door Clostridium-bacterie (C. difficile-infectie) – 1.488
• ophoping van urine in de blaas (retentieblaas) – 1.352
• zenuwpijn na gordelroos (postherpetische neuralgie) – 1.276
• bekkeninstabiliteit (bekkenpijnsyndroom) – 1.215
• blaaskanker (blaascarcinoom) – 1.214
• vergrote prostaat (benigne prostaathypertrofie) – 1.170
• chronisch bekkenpijn syndroom – 1.104
• buitenbaarmoederlijke zwangerschap (extra-uteriene graviditeit) – 1.033

Regelmatig voorkomende oorzaken pijn onderbuik

• dikkedarmkanker (coloncarcinoom) – 943
• bloeding in de eileider (hematosalpinx) – 789
• ontsteking van de plasbuis door Chlamydia (Chlamydia-urethritis) – 750
• buikvliesontsteking (peritonitis) – 696
• pelvien congestiesyndroom – 663
• blaassteen – 654
• endometriose in het spierweefsel van de baarmoeder (adenomyose) – 594
• niersteen in de urineleider (uretersteen) – 563
• abces van eileider en eierstok (tubo-ovarieel abces) – 481
• kraamvrouwenkoorts (maternale sepsis) – 453
• interstitiële blaasontsteking (interstitiële cystitis) – 408
• necrose van een vleesboom (necrose van een myoom) – 358
• beknelling van zenuw in de lies (compressie van de nervus ilio-inguinalis) – 348
• vastzittende ontlasting (fecale impactie) – 347
• gescheurde eileider (tubaruptuur) – 315
• draaiing van de eierstok (torsie van het ovarium) – 305
• ontsteking van de slijmbeurs in de lies (bursitis iliopectinea) – 288
• symfysiolyse – 268
• voorliggende placenta (placenta previa) – 268
• eierstokkanker (ovariumcarcinoom) – 242
• chocoladecyste (endometriose in het ovarium) – 241
• placentaloslating (abruptio placentae) – 210
• gaatje in de baarmoeder (uterusperforatie) – 190
• kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumcarcinoom) – 153
• verwonding aan de blaas (traumatisch blaasletsel) – 151
• ontsteking van het schaambeen (osteïtis pubis) – 143
• gonorroe – 142
• somatisatiestoornis – 138
• gebruik van spiraaltje – 125
• sportershernia – 118
• draaiing van de zaadbal (torsio testis) – 115
• divertikel van de plasbuis (divertikel van de urethra) – 113
• premenstruele dysfore stoornis – 110
• blaaspoliep – 110
• bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12 (pernicieuze anemie) – 110
• spasme van de musculus levator ani – 105

Zeldzame oorzaken pijn onderbuik

• gescheurde blaas (blaasruptuur) – 96
• afsterven van nierweefsel door slechte doorbloeding (nierinfarct) – 83
• vernauwing van de baarmoederhals (cervixstenose) – 59
• erfelijke dikkedarmkanker (hereditair non-polyposis colorectaal carcinoom) – 55
• vernauwing van de blaashals (verworven blaashalsstenose) – 49
• niet doorgankelijk maagdenvlies (hymen imperforatus) – 47
• aangeboren vernauwing van de blaashals (congenitale blaashalsstenose) – 41
• abces in de psoasspier (psoasabces) – 34
• seminoom – 30
• ontsteking van het vetweefsel rond de darm (panniculitis mesenterica) – 30
• ziekte van Henoch-Schönlein (IgA vasculitis) – 29
• infectie van de darm door cytomegalovirus (CMV-enteritis) – 26
• vernauwing van de plasbuis (urethrastenose) – 25
• blokkade van het gewricht tussen heiligbeen en bekken (blokkade van het SI-gewricht) – 25
• cyste van Tarlov (sacrale perineurale cyste) – 20
• gebarsten buitenbaarmoederlijke zwangerschap (geruptureerde ectopische zwangerschap) – 20
• fistel tussen dikke darm en blaas (colovesicale fistel) – 16
• miskraam met een infectie (septische abortus) – 16
• infectie van het schaambeen (osteomyelitis pubis) – 14
• trombose van de ader van de eierstok (V. ovarica trombose) – 14
• SI-gewricht syndroom – 13
• ovariële hyperstimulatiesyndroom – 12
• te langzaam werkende bijschildklier (hypoparathyreoïdie) – 11
• acute intermitterende porfyrie – 10
• adenocarcinoom van de blaas – 10

Zeer zeldzame oorzaken pijn onderbuik

• fistel tussen dunne darm en blaas (ileovesicale fistel) – 9
• vaginakanker (vaginacarcinoom) – 9
• erfelijk angio-oedeem (hereditair angio-oedeem) – 9
• erfelijke eierstokkanker (hereditair ovariumcarcinoom) – 9
• sarcoom van de baarmoeder (uterussarcoom) – 8
• right ovarian-vein syndrome – 8
• erfelijke cystenieren (dominant overerfbaar) (hereditaire cystenieren (autosomaal dominant)) – 8
• ontsteking in de poortader ten gevolge van een ontstoken divertikel (pyleflebitis bij diverticulitis) – 7
• beschadiging van het ruggenmerg (ruggenmergletsel) – 7
• mesenteric inflammatory veno-occlusive disease – 7
• bindweefselvorming achter het buikvlies (retroperitoneale fibrose) – 6
• thecoom van de eierstok (thecoom van het ovarium) – 6
• lymfogranuloma venereum – 5
• abnormaal lange dikke darm (dolichocolon) – 5
• afscheuring van de banden waarmee de baarmoeder vastzit (ruptuur in het achterste blad van het ligamentum latum uteri) – 4
• baarmoederhalskanker (cervixcarcinoom) – 4
• endometriose van de urineblaas – 4
• kanker van glad spierweefsel van de baarmoeder (leiomyosarcoom van de uterus) – 3
• gebruik van quinapril – 3
• gebruik van ramipril – 3
• abnormaal schildklierweefsel in de eierstok (struma ovarii) – 3
• mesenteriale cyste – 3
• geïnfecteerde urachuscyste – 3
• syndroom van Churg-Strauss (eosinofiele granulomateuze polyangiitis) – 2
• prune belly-syndroom – 1,3
• ziekte van Whipple – 1,2
• erfelijk angio-oedeem type 3 (hereditair angio-oedeem type 3) – 1,0
• brucellose – 0,9
• foie appendiculaire (pyleflebitis bij appendicitis) – 0,9
• amoeboom in de dikke darm (amoeboom in het colon) – 0,7
• actinomycose in de buikholte – 0,6
• omentumcyste – 0,5
• HLRCC-syndroom (hereditary leiomyomatosis and renal cell cancer-syndroom) – 0,3
• gestationeel choriocarcinoom – 0,3
• tularemie – 0,2
• MCUL1 (multiple cutaneous and uterine leiomyomata) – 0,1
• haringwormziekte (anisakiasis) – 0,1

Synoniemen voor pijn onderbuik zijn pijn in de onderbuik, pijn onder in de buik en onderbuikspijn

---

Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 26 november 2016
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 26 november 2016