Bijgewerkt op 25 mei 2021
Wat is ischias?
Ischias is pijn die vanuit de rug uitstraalt naar het been. Vaak is er sprake van pijn in het bovenbeen en/of de kuit, maar zonder pijn in de rug zelf. Het wordt meestal veroorzaakt door een uitstulpende tussenwervelschijf. Er zijn echter nog een aantal andere mogelijke oorzaken voor ischias.
De pijn kan via het bovenbeen doorlopen naar het onderbeen en zelfs de voet. Vaak zit de pijn aan één kant, dus in het linker óf in het rechter been. Bij sommige oorzaken kan ook sprake zijn van uitstralende pijn in beide benen. De pijn kan gepaard gaan met uitvalsverschijnselen, zoals een doof of verminderd gevoel in de voet of verminderde kracht in het been.
Welke oorzaken zijn er?
Ischias wordt vaak veroorzaakt door een rughernia onder in de rug. Hierbij is sprake van een tussenwervelschijf die uitstulpt en tegen een zenuwwortel drukt. Het gaat dan om een zenuwwortel die uitloopt in de grote zenuw die naar het been loopt. Deze zenuw wordt de ischiaszenuw of nervus ischiadicus genoemd.
Behalve door een rughernia kan ischias worden veroorzaakt door een afgegleden wervel (spondylolisthesis), vernauwing van het ruggenmergkanaal (wervelkanaalstenose), abces van het ruggenmerg, tuberculose van de wervels, gezwel van het ruggenmerg, een gezwel van de zenuwwortel, een gezwel van de wervelkolom en de ziekte van Bechterew. Ten slotte is het ook mogelijk dat uitstralende pijn in het been wordt veroorzaakt door een (gevorderde) zwangerschap.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Om de juiste behandeling in te stellen zal de arts willen weten wat de onderliggende oorzaak van de uitstralende pijn is. De oorzaak kan meestal worden achterhaald door middel van lichamelijk onderzoek en beeldvormend onderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Er zijn bepaalde testen die de arts kan uitvoeren om te bepalen of er sprake is van ischias. Het gaat onder andere om de proef van Lasègue. Bij deze test ligt de patiënt op de rug, met de benen gestrekt. De arts heft het gestrekt been omhoog. Dit veroorzaakt rek op de ischiaszenuw. Als inderdaad sprake is van uitstralende pijn vanuit de rug zal de pijn tijdens deze test toenemen. Vaak wijst dit op de aanwezigheid van een hernia van de rug, maar ook bij andere oorzaken kan de test positief zijn. Daarom is voor het achterhalen van de onderliggende oorzaak altijd beeldvormend onderzoek nodig.
Beeldvormend onderzoek
Meestal zal de ischias worden veroorzaakt door een rughernia. Om andere oorzaken, zoals een tumor of een abces, uit te sluiten zal vaak beeldvormend onderzoek worden gedaan. Dat kan met behulp van de CT-scan of een MRI-scan.
Engelse vertaling
sciatica, sciatic neuralgia, lumbar radiculopathy, radicular leg pain