Bijgewerkt op 4 april 2023
Wat zijn hartoverslagen?
Een hartoverslag is het gevoel alsof het hart een slag overslaat. Wat in werkelijkheid gebeurt is dat een hartslag te vroeg valt. De daaropvolgende pauze naar de volgende hartslag is daardoor langer dan normaal waardoor het voelt alsof een hartslag wordt overgeslagen. Hartoverslagen komen bij veel mensen voor en zijn meestal onschuldig. De een voelt het duidelijker dan de ander. Pas als de hartoverslagen vaak voorkomen moet dit nader onderzocht worden. Er kan namelijk een aandoening van het hart aan ten grondslag liggen.
Welke oorzaken zijn er?
Hartoverslagen ontstaan doordat het hart voortijdig slaat. Er wordt dan gesproken van een premature ventriculaire contractie of een extrasystole. Vaak is niet duidelijk waardoor dit soort extrasystolen van het hart worden veroorzaakt. Wel is duidelijk dat bepaalde omstandigheden een verhoogd risico geven op het ontstaan van extrasystolen, en dus van overslagen van het hart. Voorbeelden van dergelijke risicofactoren voor het ontstaan van extrasystolen zijn onder andere vermoeidheid, stress, gebruik van alcohol en het drinken van (veel) koffie. Maar ze kunnen ook worden veroorzaakt door een aandoening van het hart, bijvoorbeeld een hartritmestoornis of een hartaanval.
In de tabel hieronder een overzicht van de verschillende risicofactoren voor het ontstaan van extrasystolen, en dus ook van overslagen van het hart.
| RISICOFACTOREN | VOORBEELDEN |
| aandoeningen van het hart | hartaanval hartritmestoornis ontstoken hartspier (myocarditis) |
| bloedarmoede | |
| drinken en eten | alcohol cola koffie |
| drugs | cocaine |
| emotie | |
| geneesmiddelen | digoxine tricyclische antidepressiva |
| hoge bloeddruk | |
| hormonale veranderingen | menopause |
| lichamelijke inspanning | |
| nervositeit | |
| roken | |
| stress |
Welke symptomen geeft het?
Hartoverslagen worden niet door iedereen gevoeld. Als dat wel het geval is wordt het gevoeld als het achterwege blijven van een hartslag, meestal gevolgd door een extra harde hartslag. Dit komt doordat het hart in de periode dat het niet slaat wordt gevuld met bloed. Omdat bij een overslag van het hart de periode dat het hart niet slaat langer duurt dan normaal kan het hart zich met meer bloed vullen. De hartslag waarbij dit grotere bloedvolume wordt uitgepompt wordt vaak in de borstkas gevoeld als een extra harde hartslag. Ook aan de pols kan het overslaan van het hart worden gevoeld.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Met behulp van elektrocardiografie (ECG) kan worden vastgesteld of inderdaad sprake is van voortijdige hartslagen. Artsen spreken van extrasystolen of premature contracties. Omdat deze extrasystolen niet continu voorkomen kunnen ze echter makkelijk gemist worden op een gewoon ECG. Daarom zal vaak een 24-uurs ECG (Holter-onderzoek) worden gedaan. Daarbij wordt gedurende een dag (of langer) een kastje voor registratie van het ECG bij de patient omgehangen. Dit kastje wordt verbonden met elektroden die op de borstkas worden aangebracht. Met behulp van een computer kan de registratie worden uitgelezen en worden bepaald hoeveel voortijdige hartslagen er zijn geweest.
Om erachter te komen of er een verband is tussen het optreden van hartoverslagen en de bekende risicofactoren kan een dagboek bijgehouden worden. Daarin kan worden genoteerd wanneer de hartoverslagen optreden en of er een verband is met een bepaalde gemoedstoestand, het consumeren van bepaalde voedingsmiddelen, etc.
Wat is de behandeling?
Het af en toe overslaan van het hart is onschuldig en hoeft niet te worden behandeld. Pas als het vaak voorkomt en/of er andere klachten zijn die kunnen wijzen op een aandoening van het hart is het verstandig om de huisarts te raadplegen. Denk daarbij aan symptomen als pijn op de borst, duizeligheid, (neiging tot) flauwvallen, zwart voor de ogen, en kortademigheid. De huisarts kan beoordelen of het nodig is om een behandeling in te stellen of eventueel door te verwijzen naar een cardioloog (hartspecialist).
Wat kun je zelf doen?
Hartoverslagen kunnen soms worden voorkomen door risicofactoren voor het ontstaan van de overslagen te vermijden. Dat betekent vermijden van bepaalde voedingsmiddelen en dranken, zoals koffie, cola en energiedrank. Verder kunnen het vermijden van stress en het stoppen met roken helpen om het aantal overslagen te verminderen.
Wat kan de arts doen?
De arts kan onderzoek instellen om onderliggende oorzaken van de hartoverslagen aan te tonen of uit te sluiten. Eventueel kunnen bepaalde medicijnen worden voorgeschreven om het aantal overslagen te verminderen.
Synoniemen
Andere namen voor hartoverslagen zijn gevoel dat hart overslaat, overslagen, overslagen van het hart, overslagen hart, overslag hart, hartoverslag, overslaan van het hart en overslaan hart.
Engelse vertaling
skipped beats, skipped heart beats, skipped heartbeats