Bijgewerkt op 22 februari 2020
Wat is euforie?
Euforie is een gevoel van intens geluk en optimisme. De meeste mensen kennen dit als een normaal gevoel dat je overkomt als er je iets bijzonder leuks meemaakt, of als je een belangrijke prestatie of overwinning hebt bereikt. Daarnaast zijn er mensen die een eufoor gevoel nastreven door het gebruik van paddo’s of drugs. Maar een gevoel van euforie kan ook voorkomen als verschijnsel bij bepaalde ziektes, en als werking of bijwerking van bepaalde geneesmiddelen.
Welke oorzaken zijn er?
Een gevoel van euforie ontstaat door de werking van bepaalde stofjes in de hersenen. Het gaat dan met name om dopamine. Dopamine is een zogenaamde ‘neurotransmitter’. Neurotransmitters zijn stofjes die in hersenen en zenuwen zorgen voor de prikkeloverdracht tussen de hersen- en zenuwcellen. Als dopamine in bepaalde delen van de hersenen in verhoogde mate aanwezig is ontstaat het gevoel van euforie.
Hieronder een overzicht van aandoeningen en condities waarbij gevoelens van euforie voorkomen als kenmerk van de aandoening of conditie. Het getal achter de oorzaak geeft een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak een gevoel van euforie beleeft.
- gebruik van cannabis – 150.000
- gebruik van paddo’s (gebruik van hallucinogene paddestoelen) – 11.900
- gebruik van morfine en morfine-achtige middelen – 6.800
- hypomanie – 3.160
- gebruik van 4-FA (gebruik van 4-fluoramfetamine) – 2.135
- gebruik van XTC (ecstasy) – 1.980
- delier – 1.625
- cocaïne overdosis (cocaïne intoxicatie) – 1.584
- gebruik van cocaïne (gebruik van cocaïne) – 1.500
- manie (manische episode) – 1.216
- cyclothyme stoornis – hypomane episode – 1.182
- gebruik van corticosteroïden – 1.136
- gebruik van heroïne (heroïnegebruik) – 875
- gebruik van LSD – 850
- gebruik van anabole steroïden – 840
- schizoaffectieve stoornis – 759
- gebruik van amfetamine (speed) – 750
- gebruik van poppers (gebruik van alkylnitriet (‘poppers’)) – 720
- cyclothyme stoornis – 675
- gebruik van GHB – 660
- goedaardig gezwel van de bijschildklier (bijschildklieradenoom) – 540
- te snel werkende bijschildklier (hyperparathyreoïdie) – 520
- theatrale persoonlijkheidsstoornis – 345
- gebruik van nitrofurantoïne (Furabid / Furadantine) – 315
- manische depressie (bipolaire stoornis) – 250
- anorexia nervosa – 195
- temporaalkwabepilepsie (complexe partiële epilepsie van de temporaalkwab) – 193
- gebruik van angel dust (gebruik van fencyclidine (PCP)) – 150
- gebruik van propofol (Diprivan) – 144
- secundaire manie – 128
- gebruik van methylfenidaat (Concerta, Ritalin) – 123
- gebruik van temazepam (Normison, Restoril) – 105
- gebruik van Zaldiar (tramadol + paracetamol) – 105
- ketamine vergiftiging (ketamine intoxicatie) – 88
- ziekte van Pick (frontotemporale dementie) – 84
- gebruik van partydrug meow meow (gebruik van mephedrone) – 83
- toediening van fentanyl – 38
- inhaleren van lachgas (lachgasintoxicatie) – 32
- kortdurende psychose (korte reactieve psychose) – 30
- frontaal syndroom – 24
- gebruik van promethazine – 18
- gebruik van pregabaline (Lyrica) – 14
- gebruik van budenoside tabletten of capsules (Budenofalk, Cortiment, Entocort) – 11
- lidocaïneoverdosering (lidocaïne-intoxicatie) – 6
- gebruik van methadon – 5
- gebruik van fentanyl tabletten of zuigtabletten (Abstral, Actiq, Breakyl, Effentora, Recivit) – 5
- gebruik van biperideen – 5
- organisch psychosyndroom (chronische toxische encephalopathie) – 4
- syndroom van Cushing door bijniertumor – 3
- gezwel van de hypothalamus (hypothalamustumor) – 3
- gebruik van Copaxone (glatirameer) – 2
- gebruik van topiramaat – 2
- gebruik van cyproheptadine – 1,4
- gebruik van Xyrem (natriumoxybaat) – 1,0
- gebruik van Vimpat (lacosamide) – 0,7
- gebruik van nortriptyline – 0,5
- syndroom van Mowat-Wilson – 0,5
- blootstelling aan hoge concentraties zwavelkoolstof (koolstofdisulfide intoxicatie) – 0,2
- syndroom van Pitt-Hopkins – 0,1
Engelse term
Synoniemen
overdreven vrolijk, eufoor, opgewekt voelen, vrolijk, opgewekt, overdreven opgewekt, eufore stemming, plezier, gevoelens van plezier, milde euforie, gevoel van euforie, overdreven goede stemming, verhoogde stemming, euforie, eufoor, eufore stemming, zeer goede stemming, opvallend goed gehumeurd, overdreven goed humeur, overdreven opgewekte stemming, onnatuurlijk vrolijk gedrag, eufore stemming, eufoor, euforisch, eufoor gevoel, euforisch gevoel, euforie, zich zeer opgewekt en vrolijk voelen, verheven stemming, overdreven optimistisch, overdreven enthousiast, gevoel van euforie, euforische gemoedstoestand, opgewekte stemming, gevoel van euforie, gevoel van grenzeloze liefde en geluk