Droge mond

Bijgewerkt op 23 juli 2023 door Simpto.nl

Droge mond

Een droge mond is een veel voorkomende klacht, vooral bij oudere mensen. Er zijn veel verschillende oorzaken voor het ontstaan van een droge mond. Een uitgebreide lijst van oorzaken staat hieronder op deze webpagina.

De medische term voor droge mond is xerostomie.

Gevolgen droge mond

Het symptoom ‘droge mond’ kan zelf weer andere klachten veroorzaken. Zo kunnen mensen die last hebben van een droge mond bijvoorbeeld ook klagen over moeite met slikken of moeite met praten. Mensen die een kunstgebit dragen krijgen eerder pijnklachten als ze een droge mond hebben.

Welke oorzaken zijn er?

Hieronder een uitgebreide lijst met oorzaken van een droge mond. Het getal achter elke oorzaak is een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks vanwege die oorzaak een droge mond krijgt.

Zeer vaak voorkomende oorzaken – >100.000/jaar

• gebruik van alcoholische drank (alcoholconsumptie) – 175.000
• angst – 175.000
• uitdroging (dehydratie) – 133.500

Vaak voorkomende oorzaken – >10.000/jaar

• griep (influenza) – 51.000
• verkoudheid (acute virale nasofaryngitis) – 24.000
• buikgriep door rotavirus (rotavirusinfectie) – 21.000
• chronische hyperventilatie (chronisch hyperventilatie syndroom) – 19.200
• gegeneraliseerde angststoornis – 15.080
• normale veroudering (ouderdom) – 11.550

Regelmatig voorkomende oorzaken – >1.000/jaar

• zwangerschap (graviditeit) – 5.375
• gebruik van kalmerende middelen (gebruik van benzodiazepinen) – 4.000
• gebruik van geneesmiddelen tegen psychoses (gebruik van antipsychotica) – 3.840
• gebruik van XTC (ecstasy) – 3.600
• diabetes type 2 – 3.000
• gebruik van antikankermiddelen (gebruik van chemotherapie) – 3.000
• vergrote keelamandelen (hypertrofische tonsillen) – 3.000
• slecht werkende nieren (acute nierinsufficiëntie) – 2.760
• overgevoelig voor huisstofmijt (huisstofmijtallergie) – 2.500
• gebruik van plaspillen (diuretica) – 2.400
• behandeling met radioactief jodium – 2.316
• depressie (depressieve stoornis) – 2.250
• door de mond ademen (mondademhaling) – 2250
• irritatie van het mondslijmvlies door kunstgebit (stomatitis prothetica) – 2.250
• gebruik van omeprazol (Losec) – 2.000
• overgang (menopauze) – 1.840
• gebruik van methylfenidaat (Concerta, Ritalin) – 1.750
• gebruik van sint-janskruid – 1.600
• obstructief slaapapneu syndroom – 1.560
• gebruik van salbutamol (Ventolin) – 1.540
• gebruik van paroxetine (Seroxat) – 1.320
• gebruik van hydrochloorthiazide – 1.240
• gebruik van citalopram (Cipramil) – 1.120
• gebruik van desloratadine (Aerius) – 1.020
• gebruik van beta-blokkers – 1.000
• infectie van de darm door astrovirus (astrovirusinfectie) – 1.000

Zelden voorkomende oorzaken – <1.000/jaar

• fibromyalgie – 949
• gebruik van tiotropium (Spiriva) – 924
• cannabisvergiftiging (cannabisintoxicatie) – 900
• gebruik van amfetamine (speed) – 875
• gebruik van levocetirizine (Xyzal) – 860
• ontsteking van de speekselklier bij het oor (parotitis) – 720
• gebruik van esomeprazol (Nexium) – 700
• gebruik van pantoprazol (Pantozol) – 696
• diabetes type 1 – 650
• aantasting van dunne zenuwvezels (dunnevezelneuropathie) – 625
• speekselsteen van de onderkaakspeekselklier (sialolithiasis van de glandula submandibularis) – 592
• syndroom van Sjögren – 550
• gebruik van mirtazapine (Remeron) – 530
• sarcoïdose (ziekte van Besnier-Boeck) – 486
• gebruik van amitriptyline (Tryptizol, Sarotex) – 450
• gebruik van nifedipine (Adalat) – 450
• gebruik van cyclizine – 325
• gebruik van atenolol (Tenormin) – 320
• gebruik van imipramine – 280
• gebruik van promethazine – 275
• gebruik van heroïne (heroïnegebruik) – 263
• lichen planus – 225
• psychische oorzaak – 200
• gebruik van Zaldiar (tramadol + paracetamol) – 180
• syndroom van mondbranden – 175
• gebruik van geneesmiddelen tegen epilepsie (anti-epileptica) – 160
• levercirrose – 160
• gebruik van sertraline (Zoloft) – 150
• gebruik van zopiclon (Imovane) – 147
• verzuring door suikerziekte (diabetische ketoacidose) – 144
• gebruik van budesonide (Rhinocort, Pulmicort) – 140
• gebruik van clomipramine – 120
• gebruik van fluoxetine (Prozac) – 120
• gebruik van Zyprexa (olanzapine) – 120
• bestraling (radiotherapie van het hoofd-hals gebied) – 106
• verwijding van de grote lichaamsslagader in de buik (aneurysma aortae abdominalis) – 106
• gebruik van cinnarizine – 105
• gebruik van griseofulvine – 100

Zeer zelden voorkomende oorzaken – <100/jaar

• zwelling van de speekselklieren bij het oor (sialoadenose van de glandula parotis) – 80
• buitenbaarmoederlijke zwangerschap (extra-uteriene graviditeit) – 70
• vitamine C-tekort (vitamine C-deficiëntie) – 65
• alcoholische leverziekte – 64
• latente auto-immuun diabetes (latente auto-immuun diabetes) – 63
• toediening van fentanyl – 60
• ziekte van Crohn (enteritis regionalis) – 58
• verbindweefseling van de lever door verstopping in de galkanaaltjes (primaire biliaire cirrose) – 49
• SLE (lupus) – 49
• verschrompeling van de speekselklier (atrofie van speekselklier) – 43
• gebruik van carbamazepine (Tegretol) – 42
• IgG4-syndroom – 32
• gebruik van Seroquel (quetiapine) – 30
• gebruik van zolmitriptan – 30
• schijnzwangerschap (pseudocyesis) – 30
• gebruik van Roaccutane (isotretinoïne) – 27
• maturity-onset diabetes of the young – 25
• sick building syndroom – 25
• verwonding aan de speekselklieren – 25
• HIV-infectie (acute HIV-infectie) – 21
• meervoudige systeematrofie (multisysteematrofie) – 21
• gebruik van Brintellix (vortioxetine) – 21
• gebruik van Glivec (imatinib) – 18
• gebruik van clozapine (Leponex) – 15
• biperideen overdosis (biperideen intoxicatie) – 15
• vitamine B1-tekort (thiaminedeficiëntie) – 14
• gebruik van bumetanide (Burinex) – 12
• gebruik van clonidine (Dixarit) – 12
• multiple sclerose – 12
• gebruik van biperideen – 11
• mixed connective tissue disease – 11
• splijting van de wand van de grote lichaamsslagader (dissectie van de aorta) – 11
• granulomateuze ontsteking van de lip (cheilitis granulomatosa) – 10
• speekselsteen van de oorspeekselklier (sialolithiasis van de glandula parotis) – 7
• gebruik van chloorpromazine (Largactil) – 6
• gebruik van hydroxyzine (Atarax®)  – 6
• gebruik van quinapril – 6
• gebruik van ramipril – 6
• HIV-speekselklierziekte – 6
• syndroom van Lambert-Eaton (Lambert-Eaton myastheen syndroom) – 6
• gebruik van Halaven (eribulin) – 5
• gebruik van entacapon – 5
• gebruik van trazodon (Trazolan) – 5
• omgekeerde afstotingsziekte (graft-versus-host reactie) – 5
• primaire amyloïdose – 5
• gebruik van pimozide (Orap) – 5
• tekort aan alfa-1-antitrypsine (alfa-1-antitrypsine deficiëntie) – 4
• vitamine E-tekort (vitamine-E deficiëntie) – 4
• syndroom van Melkersson-Rosenthal – 4
• gebruik van doxylamine – 3
• vitamine A-tekort (vitamine A-deficiëntie) – 3
• botulisme – 2
• gebruik van Afinitor (everolimus) – 2
• gebruik van dicycloverine – 1,1
• syndroom van Plummer-Vinson – 1,0
• gebruik van ipratropiumbromide (merknaam Atrovent) – 0,9
• cholera – 0,8
• syndroom van Vernet – 0,5
• gebruik van nortriptyline – 0,4
• ziekte van Dercum (lipomatosis dolorosa) – 0,4
• syndroom van Riley-Day (familiaire dysautonomie) – 0,3
• eosinofiele fasciitis – 0,3
• gebruik van midodrine (Gutron) – 0,2
• gebruik van Votubia (everolimus) – 0,2
• wondbotulisme – 0,1
• syndroom van Omenn – 0,01