Borstvorming bij mannen

Bijgewerkt op 22 november 2021 door Simpto.nl

Borstvorming bij mannen (gynecomastie)

Borstvorming bij mannen komt vaak voor. Meestal gaat het om een goedaardige groei van de melkklier. In zeldzame gevallen kan er een kwaadaardige oorzaak zijn.

De medische term voor borstvorming bij mannen is ‘gynecomastie’.

Welke oorzaken zijn er?

De oorzaak van de borstvorming is meestal een toename van de hoeveelheid vrouwelijke hormonen (oestrogenen). Dit kan ontstaan bij pasgeboren baby’s doordat oestrogenen van de moeder via de placenta in het bloed van de baby terechtkomen. Ook in de puberteit kan een overmaat aan oestrogenen ontstaan. In de puberteit neemt bij jongens de aanmaak van mannelijke geslachtshormonen (testosteron) toe. Een deel van dit testosteron wordt in het lichaam omgezet in oestrogenen. Hoe hoger de omzetting in oestrogenen des te groter de kans op het krijgen van borstvorming. Ook bij oudere mannen kan een overmaat aan oestrogenen leiden tot borstvorming.

Hieronder een overzicht van de oorzaken van borstvorming bij mannen. Het getal achter de oorzaak is een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak gynecomastie krijgt.

• goedaardige borstvorming in de puberteit (benigne gynecomastie bij adolescenten) – 6500
• normale veroudering (ouderdom) – 4125
• vetzucht (obesitas) – 3250
• gebruik van cannabis – 2402
• gebruik van anabole steroïden – 1591
• andropauze (Partial Androgen Deficiency in Ageing Men) – 600
• gebruik van domperidon – 510
• slecht werkende nieren (acute nierinsufficiëntie) – 300
• heroïneverslaving (heroïne-addictie) – 243
• niet-kleincellig longkanker (niet-kleincellig bronchuscarcinoom) – 241
• gebruik van nifedipine (Adalat) – 225
• gebruik van spironolacton (Aldacton) – 210
• gebruik van Androcur (cyproteronacetaat) – 195
• gebruik van enalapril (Renitec) – 150
• empty sella syndroom – 124
• gebruik van perindopril (Coversyl) – 114
• gebruik van ranitidine (Zantac) – 108
• gebruik van lisinopril (Zestril) – 96
• syndroom van Klinefelter (XXY-syndroom) – 84
• gebruik van clomipramine – 83
• ziekte van Hashimoto (auto-immuun thyreoïditis) – 78
• gebruik van amlodipine (Norvasc) – 75
• gebruik van geneesmiddelen tegen psychoses (gebruik van antipsychotica) – 72
• alcoholische leverziekte – 71
• prolactinoom – 71
• gebruik van flutamide – 65
• gebruik van Propecia (finasteride) – 52
• gebruik van amitriptyline (Tryptizol, Sarotex) – 50
• gebruik van GnRH-agonisten (bijvoorbeeld Lucrin, Zoladex, Decapeptyl, Suprecur, Synarel) – 45
• kleincellig longkanker (kleincellig bronchuscarcinoom) – 42
• gebruik van captopril (Capoten) – 41
• levercirrose – 36
• gebruik van imipramine – 35
• niet aangelegde zaadballen (anorchie) – 35
• castratie – 34
• gebruik van dutasteride (Avodart) – 32
• seminoom – 31
• gebruik van griseofulvine – 30
• te hoog prolactine-gehalte in het bloed (hyperprolactinemie) – 24
• gebruik van androgenen – 21
• tuberculose – 20
• gebruik van ketoconazol (Nizoral crème) – 18
• gebruik van testosteronverlagende middelen (gebruik van anti-androgenen) – 18
• borstkanker (mammacarcinoom) – 17
• gebruik van risperidon (Risperdal) – 15
• ziekte van Graves (morbus Graves) – 12
• gebruik van digoxine – 12
• schildklieradenoom – 12
• gebruik van Proscar (finasteride) – 11
• gebruik van verapamil (Isoptin) – 9
• gebruik van cimetidine (Tagamet) – 7
• gebruik van Plenaxis (abarelix) – 6
• bof (parotitis epidemica) – 5
• Borrelia lymfocytoom – 5
• mild androgeen-ongevoeligheidssyndroom (mild androgeen-ongevoeligheidssyndroom) – 4
• acromegalie – 4
• digoxine overdosering (digoxine intoxicatie) – 3
• gebruik van famotidine – 3
• gebruik van isoniazide – 3
• bijnierschorskanker (bijnierschorscarcinoom) – 3
• echt hermafroditisme (true hermafroditisme) – 3
• chorioncarcinoom van de zaadbal – 2
• gebruik van Retrovir (zidovudine) – 2
• tekort aan alfa-1-antitrypsine (alfa-1-antitrypsine deficiëntie) – 2
• Sertoliceltumor – 2
• chemische castratie – 1,5
• gebruik van Daliresp / Libertek (roflumilast) – 1,4
• te langzaam werkende schildklier door bestraling in het halsgebied (radiotherapie-geïnduceerde hypothyreoïdie) – 1,0
• Leydigceltumor – 1,0
• syndroom van Reifenstein (partieel androgeen-ongevoeligheidssyndroom) – 1,0
• ziekte van Kennedy (spinobulbaire musculaire atrofie) – 1,0
• stille schildklierontsteking (stille thyreoïditis) – 0,7
• te snel werkende schildklier door eten van met schildklier verontreinigd vlees (exogene hyperthyreoïdie door eten van met schildklier verontreinigd vlees) – 0,5
• pseudo-Cushing syndroom – 0,4
• gebruik van reserpine – 0,3
• te langzaam werkende schildklier door geneesmiddel (geneesmiddelen-geïnduceerde hypothyreoïdie) – 0,3
• te snel werkende schildklier door gebruik van schildklierhormoontabletten (exogene hyperthyreoïdie door schildklierhormoontabletten) – 0,3
• syndroom van Börjeson – 0,2
• syndroom van Cushing door bijniertumor – 0,2
• te snel werkende schildklier door andere oorzaak van buitenaf (exogene hyperthyreoïdie) – 0,1
• tekort aan het enzym 17-beta-HSD (17-beta-HSD deficiëntie) – 0,1
• sarcoom van bloedvaten in de lever (hemangioendotheliaal sarcoom van de lever) – 0,1
• ectopische HCG-productie – 0,1
• schildklierontsteking van Riedel (chronische fibreuze thyreoïditis van Riedel) – 0,04
• tekort aan het enzym 17,20-lyase (geïsoleerde 17,20-lyase deficiëntie) – 0,03
• syndroom van McCune-Albright – 0,01

Engelse vertaling

gynecomastia

ICD10-code

N62

Wat is de behandeling?

In het algemeen geldt dat de behandeling bestaat uit het behandelen van de onderliggende oorzaak. Borstvorming door (tijdelijke) verstoring van de hormoonhuishouding bij pasgeborenen, in de puberteit en op latere leeftijd is onschuldig. Behandeling is daarom niet noodzakelijk maar zal soms vanwege kosmetische redenen toch worden ingesteld. Soms zal plastische chirurgie worden overwogen voor de behandeling van gynecomastie.

Synoniemen

Andere namen voor borstvorming bij mannen zijn borstvorming bij de man, borstgroei bij mannen, borsten bij mannen, borstontwikkeling bij mannen, gynecomastie, gynecomastia, gynaecomastie, ontwikkeling van borsten bij mannen, ontwikkelen van borsten bij mannen, krijgen van borsten, toename van volume van de borsten, en borstontwikkeling.