Bijgewerkt op 28 maart 2017
Wat zijn stembanden?
De stembanden zijn twee plooien van bindweefsel in het strottenhoofd. Als lucht met voldoende snelheid tussen de stembanden door wordt geperst gaan de stembanden trillen. Dat maakt geluid. Op deze manier wordt onze stem gevormd.
De medische naam voor de stembanden is ‘plicae vocales’.
Waar zitten de stembanden?
De stembanden zitten in het strottenhoofd. Het strottenhoofd zit op de overgang van de onderkant van de keel naar de luchtpijp. We hebben een linker stemband en een rechter stemband.
De stembanden van mannen zijn over het algemeen langer dan die van vrouwen. Bij vrouwen zijn de stembanden gemiddeld zo’n 1,5 cm lang; bij mannen ongeveer 2 cm.
Op de afbeelding hieronder zijn de stembanden duidelijk zichtbaar. Deze foto is gemaakt tijdens een kijkonderzoek van het strottenhoofd. Dit wordt laryngoscopie genoemd.
De ruimte tussen de stembanden wordt ‘stemspleet’ genoemd. Op de afbeelding staat de stemspleet open en kijken we direct in de luchtpijp. De ringen van de luchtpijp zijn goed zichtbaar.
Ware stembanden en valse stembanden
Aan de keelzijde van de stembanden zitten slijmvliesplooien die wel ‘valse stembanden’ of ‘stemplooien’ worden genoemd. Deze valse stembanden zijn niet voorzien van spiertjes en zenuwen en spelen nauwelijks een rol bij de stemvorming. Ter onderscheiding van deze ‘valse stembanden’ worden de echte stembanden soms ‘ware stembanden’ genoemd.
Functie van de stembanden
Zoals de naam al zegt spelen de stembanden een rol bij het vormen van de stem. Tijdens uitademing kan middels de stembanden stemgeluid worden gemaakt. Dit gebeurt doordat de uitademingslucht de stembanden in trilling brengt.
In principe geldt dat hoe langer de stembanden zijn, des te lager het geluid dat wordt gemaakt. Omdat mannen meestal langere stembanden hebben dan vrouwen is hun stem ook meestal lager.
Op het filmpje hieronder is goed te zien hoe de stembanden werken.
Daarnaast spelen stembanden een rol bij de ademhaling. Tijdens de inademing gaan de stembanden namelijk van elkaar af staan, zodat lucht ingeademd kan worden. Tijdens het inademen kunnen we dus niet spreken of zingen.
Aandoeningen van de stembanden
Er zijn verschillende aandoeningen van de stembanden. Aantasting van de stembanden geeft meestal veranderingen van de stem: veranderde stem, overslaande stem, hoge stem, lage stem, hese stem, schorre stem etc. Soms zijn er ook problemen met de ademhaling.
Hieronder een lijst met de meest voorkomende aandoeningen van de stembanden.
- slecht werkende stembanden (stembanddysfunctie)
- kanker van de stembanden (stembandcarcinoom)
- stembandkramp (laryngospasme)
- littekenvorming van de stembanden
- stembandverlamming (enkelzijdig of dubbelzijdig)
- spasmodische dysfonie
- zwelling van de stembanden (Reinkes oedeem)
- stembandcyste
- groeve in de stemband (sulcus glottidis)
- stembandknobbeltjes
- abductor spasmodic dysphonia
- overmatig stemgebruik (overbelasting van de stembanden)
- stembandpoliep
- ontsteking van de stembanden (chorditis)
- verkeerd stemgebruik (geforceerd stemgebruik)
De meeste aandoeningen waarbij de stembanden zijn aangetast worden behandeld door een KNO-arts.
Engelse vertaling
vocal cords, vocal folds
Uitgegeven door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 28 maart 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 28 maart 2017
Op 15 jarige leeftijd 1965 had ik een tumor in de keel die verweven zat met de stembanden. 3 weken niet mogen praten* Verdriet om andere stem.Tijdens mijn 1é zwangerschap rond de 7é mnd vanuit de maag een verbranding, 7j en 6mnd later weer tijdens 2é zwangerschap…Nu hen ik door de jaren zo’n 6 × een verslikking gehad waar ik blauw bij aanliep ook nu…De tijd dat het mij lucht gaf ongeveer 45min.In het verleden vele tumoren verwijderd op verschillende plaatsen in mij, Het gaat sinds 1998 behoorlijk goed.
Wat raad u mij aan???