Bijgewerkt op 1 december 2024 door Simpto.nl
Wat is het skelet?
Het menselijk skelet is een bouwwerk van botten, kraakbeen en andere structuren die samen het lichaam ondersteunen en beschermen. Zonder het skelet zouden we niet kunnen staan, bewegen, of zelfs overleven. In dit artikel bespreken we wat het skelet precies is, welke botten het skelet vormen en welke aandoeningen het skelet kunnen aantasten.
Het skelet bestaat uit 206 botten. Dit betreft het skelet van een volwassen persoon. Bij baby’s is dit aantal hoger, omdat veel botten bij de geboorte nog niet volledig zijn vergroeid. Naast botten omvat het skelet ook kraakbeen, gewrichten en ligamenten, die samen zorgen voor stevigheid, flexibiliteit en beweging.
Welke functies heeft het skelet?
De belangrijkste functies van het skelet zijn:
- ondersteuning: Het biedt een stevige structuur waaraan spieren, pezen en organen zich kunnen hechten.
- bescherming: Belangrijke organen, zoals de hersenen, het hart en de longen, worden beschermd door stevige botstructuren zoals de schedel en de ribbenkast.
- beweging: In samenwerking met spieren maakt het skelet beweging mogelijk door middel van gewrichten.
- opslag: Botten slaan mineralen zoals calcium en fosfor op en geven deze af wanneer het lichaam ze nodig heeft.
- bloedcelproductie: In het beenmerg, dat zich in veel botten bevindt, worden rode en witte bloedcellen geproduceerd.
Het skelet vormt de basis van het menselijk lichaam en is essentieel voor ondersteuning, beweging en bescherming. Het bestaat uit een complex systeem van botten, gewrichten en kraakbeen die samen een indrukwekkend geheel vormen. Ondanks zijn kracht kan het skelet worden aangetast door verschillende aandoeningen, variërend van osteoporose tot botkanker. Het is belangrijk om goed voor je botten te zorgen door een gezonde levensstijl te volgen, voldoende calcium en vitamine D te consumeren, en regelmatig te bewegen.
Uit welke botten bestaat het skelet?
Het skelet kan worden onderverdeeld in twee hoofddelen: het axiale skelet en het appendiculaire skelet.
Axiale skelet
Dit vormt de kern van het lichaam en bestaat uit:
- schedel: Beschermt de hersenen en vormt de structuur van het gezicht. De schedel bevat onder andere de volgende botten:
- voorhoofdsbeen (os frontale)
- wandbeen (os parietale)
- slaapbeen (os temporale)
- wervelkolom: Bestaat uit 33 wervels, waaronder de halswervels, borstwervels, lendenwervels, het heiligbeen en het staartbeen. De wervelkolom beschermt het ruggenmerg.
- ribbenkast: Beschermt het hart en de longen en bestaat uit 12 paar ribben en het borstbeen.
Appendiculaire skelet
Dit omvat de botten die verbonden zijn met de ledematen en beweging ondersteunen:
- schoudergordel: Bestaat uit het sleutelbeen (clavicula) en het schouderblad (scapula).
- armen: Omvatten de opperarm (humerus), de onderarm (radius en ulna) en de hand.
- bekkengordel: Bestaat uit de heupbeenderen, die de romp verbinden met de benen.
- benen: Omvatten het dijbeen (femur), de knieschijf (patella), het scheenbeen (tibia), het kuitbeen (fibula) en de voet.
Bij welke aandoeningen is het skelet aangetast?
Het skelet is gevoelig voor verschillende aandoeningen die de structuur, functie en sterkte van botten kunnen beïnvloeden. Hieronder bespreken we enkele veelvoorkomende aandoeningen.
Osteoporose
Osteoporose is een aandoening waarbij de botdichtheid afneemt, waardoor botten broos en breekbaar worden. Dit verhoogt het risico op botbreuken, vooral in de heup, pols en wervelkolom. De aandoening komt vaak voor bij ouderen, vooral bij vrouwen na de menopauze.
Oorzaken: Leeftijd, hormonale veranderingen, tekort aan calcium of vitamine D, en een gebrek aan lichaamsbeweging.
Behandeling: Medicatie, voedingssupplementen en gewichtsdragende oefeningen om de botsterkte te verbeteren.
Artritis
Hoewel artritis vooral de gewrichten aantast, kan het ook gevolgen hebben voor het omliggende botweefsel. Bij reumatoïde artritis bijvoorbeeld kan chronische ontsteking leiden tot boterosie.
Symptomen: Pijn, stijfheid en zwelling van gewrichten.
Behandeling: Ontstekingsremmende medicatie, fysiotherapie en in ernstige gevallen operaties.
Botkanker
Primaire botkanker, zoals osteosarcoom, is relatief zeldzaam. Secundaire botkanker ontstaat wanneer kankercellen uit andere delen van het lichaam naar de botten uitzaaien.
Symptomen: Pijn, zwelling en onverklaarbare botbreuken.
Behandeling: Chirurgie, chemotherapie of bestraling.
Rachitis
Rachitis is een aandoening bij kinderen die wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine D, wat leidt tot zwakke en misvormde botten.
Oorzaken: Gebrek aan zonlicht of onvoldoende inname van vitamine D via de voeding.
Behandeling: Suppletie van vitamine D en calcium.
Botbreuken
Botbreuken kunnen ontstaan door trauma, zoals een val of een ongeluk, maar ook door onderliggende aandoeningen zoals osteoporose.
Symptomen: Pijn, zwelling en onvermogen om het aangedane ledemaat te bewegen.
Behandeling: Gips, operaties of revalidatie.
Engelse vertaling
skeleton, human skeleton