Wat is de menstruatiecyclus?
De menstruatiecyclus is een steeds terugkerende periode van 25-35 dagen waarin een vrouw van vruchtbare leeftijd enkele dagen menstrueert. Tijdens de periode van menstruatie wordt het slijmvlies van de baarmoeder afgestoten. Dit gaat gepaard met bloedverlies uit de vagina.
De dag waarop het bloedverlies begint wordt de eerste dag van de menstruatiecyclus genoemd.
Hoe ontstaat de menstruatiecyclus?
De menstruatiecyclus ontstaat onder invloed van hormonen. Het gaat om veranderingen in de uitscheiding van hormonen.
Op grond van de ontwikkelingen in eierstokken en de baarmoeder worden twee fasen van de cyclus onderscheiden:
- folliculaire fase
- luteale fase
Folliculaire fase
De menstruatiecyclus begint doordat de hypofyse het hormoon FSH afgeeft. FSH staat voor ‘follikel stimulerend hormoon’. Zoals de naam al zegt stimuleert FSH de follikels in de eierstokken. Dat wil zeggen dat de follikels gaan groeien en het hormoon oestradiol gaan aanmaken. Het oestradiol gehalte in het bloed zal hierdoor toenemen. Oestradiol zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies (endometrium) dikker wordt. Het wordt als het ware klaargemaakt voor ontvangst van een bevruchte eicel.
Als het oestradiol gehalte in het bloed een bepaalde drempel bereikt heeft leidt dat tot prikkeling van de hypofyse. Deze zal hierdoor in korte tijd een grote hoeveelheid van het hormoon LH in het bloed uitscheiden. LH staat voor ‘luteïniserend hormoon‘.
De uitscheiding van LH door de hypofyse zorgt ervoor dat de grootste follikel zal openbarsten. Hierbij komt de eicel vrij. Daarom wordt dit de ‘eisprong’ of ‘ovulatie’ genoemd. Na de eisprong begint de luteale fase.
Luteale fase
In de luteale fase wordt het zogenaamde ‘corpus luteum’ gevormd. Dat betekent ‘geel lichaampje’. Het corpus luteum is de follikel waaruit de eicel is verdwenen. Onder invloed van LH zullen de cellen in het corpus luteum het hormoon progesteron gaan uitscheiden. Progesteron is een hormoon dat ervoor zorgt dat het baarmoederslijmvlies klaar wordt gemaakt voor het geval de eicel bevrucht wordt en zich in het baarmoederslijmvlies nestelt.
Als er geen bevruchting van de eicel plaatsvindt zal het corpus luteum verdwijnen. Daarmee zal de aanmaak van progesteron stoppen. Door de daling van het progesteron zal het baarmoederslijmvlies afbreken. Dit gaat gepaard met een bloeding. Het bloed zal via de baarmoederhals aflopen naar de vagina en daar het lichaam verlaten. Dit bloedverlies wordt ‘menstruatie’ genoemd.
Afwijkingen van de menstruatiecyclus
Er zijn verschillende aandoeningen waarbij de menstruele cyclus een rol speelt. Hieronder een overzicht van de termen die worden gebruikt voor de verschillende afwijkingen van de menstruele cyclus.
Afwijkingen in optreden en frequentie van de menstruatie:
- Amenorroe (niet menstrueren) – stoppen van de menstruatiecyclus
- Oligomenorroe (weinig menstrueren) – de menstruatiecyclus duurt langer dan 35 dagen
- Polymenorroe (vaak menstrueren) – de menstruatiecyclus duurt korter dan 25 dagen
Afwijkingen in duur van menstruatie en hoeveelheid bloedverlies
- Hypermenorroe – meer bloedverlies tijdens de menstruatie;
- Hypomenorroe – minder bloedverlies tijdens de menstruatie;
- Menorragie – meer bloedverlies tijdens de menstruatie, en de menstruatie duurt langer dan normaal;
- Metrorragie – wisselende hoeveelheid bloedverlies tijdens de menstruatie, de duur van de menstruatie is wisselend, en de duur van de menstruatiecyclus wisselt ook.
Synoniemen
Andere namen voor menstruatiecyclus zijn maandelijkse cyclus, maandstonde, ovariële cyclus en menstruele cyclus.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 8 juni 2018
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 8 juni 2018