Bijgewerkt op 15 april 2022 door Simpto.nl
Wat zijn haarvaten?
Haarvaten zijn kleine bloedvaatjes. Het zijn de kleinste bloedvaatjes in ons lichaam. Ze hebben een doorsnede van 5-10 micrometer. De medische naam voor haarvaatjes is capillairen. Het geheel aan capillairen in ons lichaam wordt aangeduid met de term capillairbed.
Haarvaten vormen de verbinding tussen de slagaders en de aders. De slagaders voeren zuurstofrijk bloed met daarin voedingsstoffen (nutriënten) aan. In de haarvaten worden zuurstof en voedingsstoffen afgegeven aan het omliggende weefsel en uitgewisseld met koolzuur uit het weefsel. Het zuurstofarme bloed wordt vervolgens afgevoerd via de aders.
Welke functie hebben haarvaten?
Haarvaatjes zitten tussen de zogenaamde arteriolen en de venulen. Arteriolen zijn de kleinste slagadertjes in ons lichaam. Venulen zijn de kleinste aders in ons lichaam. De arteriolen voeren zuurstofrijk bloed aan. Zodra dit zuurstofrijke bloed de haarvaten bereikt wordt zuurstof door het hemoglobine in rode bloedcellen afgegeven. De haarvaatjes hebben een heel dunne wand. Dat maakt het mogelijk om stofjes uit te wisselen tussen het bloed en de zogenaamde interstitiële vloeistof. Dat is de vloeistof in het weefsel rondom de haarvaatjes.
Via de wand van het haarvat (capillair) komt de zuurstof in het omliggende weefsel terecht. Daar wordt het gebruikt voor de stofwisseling. Het zuurstofarme bloed wordt vervolgens afgevoerd via de venulen. Behalve zuurstof kunnen ook andere stofjes worden uitgewisseld tussen bloed en interstitiële vloeistof. Voorbeelden zijn water, voedingsstoffen zoals glucose en afvalstoffen en andere stoffen zoals kooldioxide, melkzuur, urinezuur, creatinine en ureum.
Bij welke aandoeningen zijn haarvaatjes betrokken?
Hieronder een aantal voorbeelden van aandoening waarbij haarvaten betrokken zijn:
- capillary leak syndrome – bij deze aandoening lekt om onbekende reden vocht uit de capillairen van het lichaam; dit leidt tot oedeem;
- kanker – kankergezwellen kunnen snel groeien doordat de aanmaak van bloedvaten, waaronder capillairen, in het gezwel verhoogd is;
- leeftijdsgebonden maculadegeneratie – aantasting van de haarvaten in het netvlies (retinale capillairen) leidt tot deze vorm van netvliesdegeneratie.
Historie
Haarvaten werden in 1661 ontdekt en beschreven door Dr Marcello Malpighi. Hij ontdekte ze in de longen van een kikker.
Synoniemen
capillair, capillairen, haarvat, haarvaatje, haarvaatjes
Engelse vertaling
Duitse vertaling
Kapillaren, Haargefäße