Bijgewerkt op 23 juli 2021
Wat is subcutaan emfyseem?
Subcutaan emfyseem is ophoping van lucht onder de huid. Het kan voorkomen als verschijnsel van verschillende aandoeningen, zoals bijvoorbeeld een gaatje in de slokdarm (oesofagusperforatie). Het leidt vaak tot zwelling van de huid en een knisperend geluid bij druk op de huid.
Dit artikel gaat over oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling van subcutaan emfyseem.
Welke oorzaken zijn er?
Subcutaan emfyseem kan voorkomen als een verbinding ontstaat tussen het onderhuidse bindweefsel en een luchthoudend orgaan, zoals bijvoorbeeld de neusbijholten, de longen, de slokdarm, of de dikke darm. De verbinding kan ontstaan door ziekte van het orgaan. Ook kan de verbinding ontstaan als complicatie van een medische ingreep. Zo kan het voorkomen bij medische onderzoeken waarbij een orgaan tijdens het onderzoek met lucht wordt gevuld.
Wat mee kan spelen bij het ontstaan van subcutaan emfyseem is een verhoging van de druk in het luchthoudende orgaan. Door de verhoogde druk wordt de lucht als het ware in het onderhuidse bindweefsel geperst.
Ten slotte kan subcutaan emfyseem ook ontstaan ten gevolge van een infectie met gasvormende bacteriën. Hieronder een lijst van aandoeningen waarbij subcutaan emfyseem kan optreden.
- barotrauma van de long
- doorgebroken divertikelontsteking
- gaatje in de slokdarm
- gangreen van Fournier
- gebroken rib
- gescheurde maag
- gescheurde slokdarm
- infectie van het onderhuidse weefsel door een vleesetende bacterie
- klaplong door ongeval
- pneumomediastinum (ophoping van lucht in de borstholte)
- schedelbasisbreuk
Welke symptomen geeft het?
Vaak is de huid ter plekke van het emfyseem iets gezwollen. Kenmerkend voor subcutaan emfyseem is een knisperend geluid bij drukken op de gezwollen huid. Dit wordt ook wel crepitatie genoemd. Het klinkt hetzelfde als wanneer je door verse sneeuw loopt.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Subcutaan emfyseem kan worden vastgesteld tijdens lichamelijk onderzoek door de arts. Meestal zal vervolgens beeldvormend onderzoek worden gedaan om de diagnose te bevestigen en de onderliggende oorzaak te achterhalen.
Wat is de behandeling?
Het subcutane emfyseem zelf hoeft over het algemeen niet te worden behandeld. Wel zal de onderliggende aandoening moeten worden behandeld. Daarom zal de arts willen weten wat de onderliggende aandoening is.
Als het subcutane emfyseem uitgebreid en hinderlijk is kan het worden verwijderd door in de huid te prikken of eventueel met een incisie onder verdoving.
Engelse vertaling
subcutaneous emphysema
Duitse vertaling
Hautemphysem, Subkutanes Emphysem, Unterhautemphysem