Bijgewerkt op 2 mei 2019 door Simpto.nl
Wat is PSA (prostaat-specifiek antigeen)?
Prostaat-specifiek antigeen – afgekort ‘PSA’ – is een stofje dat door de prostaat wordt gemaakt. Prostaat-specifiek antigeen wordt bij prostaatkanker in verhoogde hoeveelheden uitgescheiden in het bloed.
PSA is een zogenaamde tumormarker (tumormerkstof). Het PSA-gehalte in het bloed wordt gebruikt om in te schatten of iemand een verhoogde kans heeft op het hebben van prostaatkanker. Het prostaat-specifiek antigeen kan soms echter ook bij andere aandoeningen verhoogd zijn. Een verhoogde waarde betekent dus niet automatische dat er sprake is van prostaatkanker.
Bepaling van het prostaat-specifiek antigeen gehalte in het bloed wordt ook gedaan om het effect van behandeling van prostaatkanker te meten. Een verlaging van het gehalte van prostaat-specifiek antigeen duidt dan op een gunstig effect van de behandeling.
Normaalwaarde PSA
Het PSA-gehalte is bij mannen tot 40 jaar meestal lager dan 2 microgram/liter (μg/l). Naarmate mannen ouder worden zal het gehalte langzaam toenemen, zonder dat er sprake is van een afwijking. Meestal wordt bij mannen boven de 50 jaar een waarde van boven de 3,5 μg/l beschouwd als verhoogd. Vaak zal dan aanvullend onderzoek worden gedaan naar een afwijking van de prostaat.
Oorzaken verhoogd PSA
Er zijn een aantal aandoeningen van de prostaat waarbij het prostaat-specifiek antigeen gehalte verhoogd kan zijn, namelijk:
- prostaatkanker (prostaatcarcinoom)
- ontsteking van de prostaat door bacteriën (acute bacteriële prostatitis)
- vergrote prostaat (benigne prostaathypertrofie)
- bestraling van de prostaat
- infarct van de prostaat (prostaatinfarct)