Bijgewerkt op 20 juni 2021
Wat is pancytopenie?
Pancytopenie is een tekort aan alledrie de soorten bloedcellen in het bloed, namelijk rode bloedcellen (erytrocyten), witte bloedcellen (leukocyten) en bloedplaatjes (trombocyten). Een tekort aan rode bloedcellen wordt erytropenie of erytrocytopenie genoemd. Een tekort aan witte bloedcellen wordt leukopenie of leukocytopenie genoemd. Een tekort aan bloedplaatjes wordt trombopenie of trombocytopenie genoemd. Bij pancytopenie is dus sprake van erytropenie, leukopenie en trombopenie.
Wat is de oorzaak?
De oorzaak van pancytopenie is meestal een aandoening van het beenmerg. In het beenmerg worden namelijk de voorlopercellen van alledrie de soorten bloedcellen aangemaakt. Als het beenmerg aangetast raakt worden daarom van alle soorten bloedcellen te weinig voorlopercellen aangemaakt. Aantasting van het beenmerg komt voor bij bepaalde ziekten, zoals aplastische anemie en verbindweefseling van het beenmerg (myelofibrose), maar ook bij gebruik van sommige geneesmiddelen, met name antikankermiddelen.
Soms wordt pancytopenie veroorzaakt door een verhoogde afbraak van bloedcellen in het bloed, bijvoorbeeld als er sprake is van een te grote milt (splenomegalie). In dat geval wordt gesproken van hypersplenisme.