Bijgewerkt op 25 november 2021
Wat is normocytaire anemie?
Normocytaire anemie is bloedarmoede (anemie) waarbij de rode bloedcellen normaal van grootte zijn. De grootte van rode bloedcellen wordt uitgedrukt middels de MCV-waarde. MCV staat voor Mean Corpuscular Volume. Bij normocytaire anemie is de MCV tussen 80 fL-100 fL. Als de MCV kleiner van 80 fL is wordt gesproken van een microcytaire anemie. De rode bloedcellen zijn dan kleiner dan normaal. Als de MCV groter dan 100 fL is wordt gesproken van een macrocytaire anemie.
Welke oorzaken zijn er?
Hoge leeftijd
Een normocytaire anemie komt regelmatig voor bij hoogbejaarden. Op hoge leeftijd is het beenmerg niet meer in staat om voldoende rode bloedcellen te maken. De bloedcellen die gemaakt worden zijn echter wel van normale grootte.
Chronische ziekten
Ook bloedarmoede door chronische ziekten is meestal normocytair. Verder kan normocytaire anemie worden veroorzaakt door een acute bloeding. Door de bloeding gaan rode bloedcellen verloren. De rode bloedcellen die overblijven zullen wel een normale vorm hebben en zijn dus ‘normocytair’.
Slecht werkende nieren
Hetzelfde geldt voor bloedarmoede door slecht werkende nieren (nierfalen). In de nieren wordt het hormoon erytropoëtine aangemaakt. Erytropoëtine stimuleert in het beenmerg de aanmaak van rode bloedcellen. Mensen met slecht werkende nieren maken onvoldoende erytropoëtine aan. Het gevolg is dat het beenmerg minder rode bloedcellen aanmaakt. Maar de rode bloedcellen die worden aangemaakt zijn wel normaal van grootte (normocytair).
Hemolyse
Ook afbraak van rode bloedcellen (hemolyse) leidt meestal tot de normocytaire vorm van bloedarmoede. Kijk voor een uitgebreid overzicht van oorzaken hiervan op de webpagina over hemolytische anemie.
Beenmergfalen
Een andere oorzaak voor het ontstaan van normocytaire anemie is een verminderde functie van het beenmerg zelf. Dit wordt ook wel beenmergfalen of aplastische anemie genoemd. Onder deze categorie vallen veel verschillende oorzaken. Een oorzaak van normocytaire anemie door beenmergfalen bij kinderen is voorbijgaande erytroblastopenie.
Voorbijgaande erytroblastopenie is een aandoening waarbij het beenmerg tijdelijk geen rode bloedcellen (erytrocyten) aanmaakt. Dit leidt tot bloedarmoede (anemie). De aandoening gaat vanzelf weer over. De aandoening komt alleen voor bij kleine kinderen. Daarom wordt het ook wel ‘voorbijgaande erytroblastopenie van de kinderleeftijd’ genoemd.
Overige
In het beginstadium van bloedarmoede door ijzergebrek (ijzergebreksanemie) is vaak sprake van normocytaire anemie. Als het ijzertekort langer bestaat zal een microcytaire anemie ontstaan.
Zeldzame oorzaken van normocytaire anemie zijn erytrocytaire aplasie, hemolytische anemie als gevolg van een tekort aan het enzym difosfoglyceraatmutase, reuscelarteritis, RS3PE-syndroom, syndroom van Reiter, tropische splenomegalie-syndroom, tubulointerstitiële nefritis met uveïtis en zwarte koorts. Ook is het mogelijk dat een normocytaire anemie ontstaat ten gevolge van het tegelijkertijd voorkomen van twee oorzaken, waarbij de ene oorzaak een macrocytaire anemie geeft (bijv. vitamine B12-tekort) en de andere oorzaak een microcytaire anemie geeft (bijv. ijzergebreksanemie).
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld met behulp van bloedonderzoek. Bloed wordt meestal afgenomen uit een ader in de elleboogplooi. Vervolgens worden verschillende bepalingen gedaan. Bij normocytaire anemie is het hemoglobine gehalte van het bloed verlaagd. Ook is het hematocriet meestal verlaagd. De MCV-waarde is normaal.
Wat is de behandeling?
De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Kijk hiervoor op de afzonderlijke webpagina’s over de betreffende aandoeningen.
Engelse vertaling
Duitse vertaling
Verder lezen / Referenties
- J van der Lelie, MHJ van Oers, AEGKr von dem Borne, ‘De diagnostiek van anemie‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Voor de praktijk’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 5 mei 2001; 145(18): pagina’s 866-869.