Nitriet in urine

Bijgewerkt op 21 november 2022

Betekenis van nitriet in urine

De aanwezigheid van nitriet in de urine kan wijzen op de aanwezigheid van bacteriën in de urine. Het kan dus betekenen dat er sprake is van een infectie in de urinewegen, bijvoorbeeld een blaasontsteking of nierbekkenontsteking.

Nitriet in urine wordt meestal bepaald met een nitriettest. Dat is een test waarbij een teststrookje kort in de urine wordt gehouden. Als nitriet in de urine aanwezig is wordt dat zichtbaar door een verkleuring van het teststrookje.

Hoe werkt het?

Nitraat is een stofje dat van nature voorkomt in de urine. Het is een afvalproduct van ons voedsel. De meeste bacteriën die urineweginfecties veroorzaken zijn in staat om nitraat om te zetten in nitriet. Ze bevatten namelijk enzymen die de omzetting van nitraat naar nitriet bevorderen. Zonder bacteriën zou die omzetting niet plaatsvinden. Daarom kan een overmaat aan nitriet in de urine duiden op de aanwezigheid van bacteriën.

nitriet in urine - omzetting van nitraat naar nitriet
bacteriën zetten nitraat om in nitriet met behulp van het enzym nitraatreductase

Hoe wordt het gemeten?

De aanwezigheid van nitriet in de urine kan worden aangetoond met behulp van teststrookjes (‘dipsticks’). Het teststrookje bevat een chemische stof die reageert met nitriet. De stof die zo ontstaat gaat een reactie aan met een kleurstof. Dit is zichtbaar als kleurverandering op het teststrookje.

urinezelftest voor aantonen nitriet in urine
urinezelftest voor aantonen nitriet in urine

De bepaling moet bij voorkeur met ochtendurine worden gedaan. De test moet met verse urine worden gedaan. Als de urine te lang staat kan het gebeuren dat nitriet door sommige bacteriën verder wordt omgezet in stikstof.

Het kan voorkomen dat de test aanwijst dat er geen bacteriën in de urine zitten terwijl dat toch het geval is. Dat kan voorkomen als de urine zeer weinig nitraat bevat, bijvoorbeeld door ondervoeding, vasten, aanhoudend braken, of ‘voeding via het bloed’ (parenterale voeding).

Zelf bepalen nitriet in urine

Het is zeer eenvoudig om zelf een nitriet-test te doen. De teststrookjes zijn namelijk verkrijgbaar bij veel (online) winkels. Kijk voor meer informatie hierover op de webpagina over urinezelftesten.

Welke testen zijn er?

De meeste testen die beschikbaar zijn voor onderzoek van de urine bepalen meerdere afwijkingen.

De meest uitgebreide test is de Uri-Screen Smart zelftest van Roche. Deze test is voor rond de 20 euro (exclusief verzendkosten) beschikbaar bij Drogisterij.net. Met deze test kan ook de aanwezigheid van nitriet in de urine worden bepaald.

Uri-Screen Smart zelftest urine

De Uri-Screen Smart urine-zelftest gaat verder dan andere teststrips doordat – naast nitriet – ook eiwit, urobilinogeen, bilirubine, rode bloedcellen, witte bloedcellen (leukocyten) en ascorbinezuur worden bepaald.

Hoe goed is de test?

De zogenaamde ‘sensitiviteit’ van de test voor het aantonen van een infectie is niet hoog. Dat betekent dat als de test ‘positief’ is (er wordt een overmaat aan nitriet aangetroffen) er niet altijd sprake is van een infectie.

De zogenaamde ‘specificiteit’ van de test is wel hoog. Dat betekent dat als de test ‘negatief’ is (er wordt géén overmaat aan nitriet aangetroffen) de kans groot is dat er geen urineweginfectie is.

Soms komt het voor dat de test negatief is terwijl er toch bacteriën aanwezig zijn in de urine. Meestal gaat het dan om bacteriën die niet goed in staat zijn om nitraat om te zetten in nitriet. Deze bacteriën bezitten niet of nauwelijks nitraatreductase, het enzym dat nitraat omzet in nitriet. Voorbeelden van dergelijke bacteriën zijn Enterococcen, Acinetobacter-bacteriën, Pseudomonas-bacteriën, en Staphylococcus epidermidis.

Verder is de uitslag van de test ook afhankelijk van de hoeveelheid nitraten die via de voeding worden ingenomen. Ook speelt mee hoe lang de urine in de urineblaas zit voordat deze wordt uitgeplast. Als dat relatief lang duurt zal meer nitraat in nitriet kunnen worden omgezet.

Wat doen als er nitriet in de urine zit?

Wanneer nitriet in de urine wordt aangetroffen is het zinvol om de huisarts te raadplegen. De huisarts kan beoordelen of er verder onderzoek gedaan moet worden naar een urineweginfectie.

De arts kan besluiten de test te herhalen in het laboratorium. Daar kan nauwkeuriger worden bepaald hoeveel nitriet er in de urine zit.

Ook kan de arts besluiten om een urinekweek in te zetten. Daarmee kan niet alleen worden bepaald of er bacteriën in de urine groeien, maar meestal ook om welke bacterie het gaat.

bacteriekweek urine bij leukocyturie
voedingsbodem met bacteriekolonies

Tevens kan de huisarts beoordelen of het nodig is om te behandelen met antibiotica.

Synoniemen

Andere termen voor nitriet in urine zijn nitriet gehalte in de urine, nitriettest en bepaling nitriet in de urine.

Engelse vertaling

nitrite in urine

1 gedachte over “Nitriet in urine”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven