Macrocytose

Bijgewerkt op 3 februari 2020

Wat is macrocytose?

Macrocytose betekent letterlijk vergroting van cellen. In de dagelijkse praktijk wordt meestal bedoeld vergroting van rode bloedcellen (erythrocyten).

Op de afbeelding hieronder links normale rode bloedcellen en rechts vergrote rode bloedcellen (bron: http://watcut.uwaterloo.ca).

Het tegenovergestelde van macrocytose is ‘microcytose‘. Hierbij zijn de rode bloedcellen kleiner dan normaal.

Oorzaak macrocytose

Er zijn meerdere oorzaken voor het ontstaan van macrocytose. Hieronder een overzicht van mogelijke oorzaken. Het getal achter de oorzaak geeft een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwegde die oorzaak macrocytose krijgt.

• vitamine B12-tekort (vitamine B12-deficiëntie) – 27636
• tekort aan foliumzuur (foliumzuurdeficiëntie) – 3865
• gebruik van omeprazol (Losec) – 2500
• chronische bronchitis – 2420
• bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12 (pernicieuze anemie) – 1904
• alcoholverslaving (chronisch alcoholisme) – 1750
• longemfyseem – 1690
• gebruik van de anticonceptiepil – 1560
• runderlintworm (Taenia saginata-infectie) – 648
• gebruik van trimethoprim (Monotrim) – 595
• ziekte van Hashimoto (auto-immuun thyreoïditis) – 551
• gecombineerde strengziekte – 360
• levercirrose – 342
• roken – 338
• bacteriële overgroei in de dunne darm – 312
• hemolytische anemie van het warme type – 268
• gebruik van cyclofosfamide (handelsnaam: Endoxan®) – 236
• gebruik van neomycine – 125
• gebruik van fenytoïne (Diphantoïne) – 92
• ziekte van Crohn (enteritis regionalis) – 90
• tropische spruw – 75
• vegetarisch eten – 70
• niet goed werkende alvleesklier (exocriene pancreas insufficiëntie) – 60
• gebruik van methotrexaat – 55
• chronische myeloïde leukemie – 51
• overgevoelig voor gluten (coeliakie) – 43
• myelodysplastisch syndroom, waaronder het 5q- syndroom – 37
• gebruik van colchicine – 36
• gebruik van Retrovir (zidovudine) – 20
• omleidingsoperatie van de maag (gastrische bypass operatie) – 15
• syndroom van Zieve – 14
• vislintworm (infectie met de vislintworm) – 9
• aangeboren tekort aan intrinsic factor (congenitale intrinsic factor deficiëntie) – 8
• varkenslintworm (Taenia solium-infectie) – 6
• ziekte van Marchiafava-Bignami (centrale demyelinisering van het corpus callosum) – 5
• chirurgische verwijdering van de maag (gastrectomie) – 4
• operatie waarbij het laatste deel van de dunne darm wordt verwijderd (resectie van het ileum) – 4
• pseudo-Cushing syndroom – 3
• ziekte van Madelung (benigne symmetrische lipomatose) – 3
• Fanconi anemie – 2
• gedehydrateerde erfelijke stomatocytose – 2
• homocystinurie – 1,4
• Blackfan-Diamond-anemie (constitutionele aplastische anemie) – 1,2
• arseenvergiftiging (arsenicum intoxicatie) – 1,0
• gebruik van triamtereen (Dytac) – 1,0
• goedaardige familiaire macrocytose (benigne familiaire macrocytose) – 1,0
• syndroom van Lesch-Nyhan – 0,9
• syndroom van Imerslund-Gräsbeck – 0,9
• erytrocytaire aplasie – 0,8
• hondenlintworm infectie (echinokokkose) – 0,6
• tekort aan transcobalamine-II (congenitale transcobalamine-II-deficientie) – 0,3
• overgehydrateerde erfelijke stomatocytose – 0,2
• tekort aan het enzym triosefosfaatisomerase (triosefosfaatisomerase deficiëntie) – 0,2
• erfelijke orotinezuuracidurie (hereditaire orotinezuuracidurie) – 0,1

Hoe wordt het gemeten?

Als maat voor de grootte van rode bloedcellen wordt ‘mean corpuscular volume’ (MCV) gebruikt. Normale rode bloedcellen hebben een MCV tussen de 80-100 femtoliter (ft). Als het MCV groter is dan 100 ft wordt gesproken van macrocytose. De grootte van rode bloedcellen wordt geschat door het hematocriet te delen door het geschatte aantal rode bloedcellen.

Engelse term

macrocytosis

Synoniemen

macrocytaire cellen, macrocytaire rode bloedcellen, verhoogd mcv, verhoogd mean corpuscular volume, mcv verhoogd, toegenomen mcv, macrocytair bloedbeeld

Referenties / Verder lezen

• J van der Lelie, MHJ van Oers en AEGK von dem Borne, ‘De diagnostiek van anemie’, gepubliceerd in de rubriek ‘Voor de praktijk’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 5 mei 2001; 145(18): pagina’s 866-869.

---

Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 20 mei 2016
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 21 oktober 2018