Leukopenie

Bijgewerkt op 1 februari 2020 door Simpto.nl

Wat is leukopenie?

Leukopenie betekent een verlaging van het aantal witte bloedcellen (= leukocyten) in het bloed. Een andere naam hiervoor is leukocytopenie. Het normale gehalte aan witte bloedcellen in het bloed ligt tussen de 4-10 x 10E9/liter. Bij waarden lager dan 4 x 10E9/liter wordt gesproken van leukopenie.

Het tegenovergestelde – een verhoogd aantal witte bloedcellen in het bloed – wordt ‘leukocytose’ genoemd.

Hoe wordt het gemeten?

Het aantal witte bloedcellen kan worden bepaald door bloed onder de microscoop te bekijken. Op de afbeelding hieronder zijn veel rode bloedcellen , maar slechts één witte bloedcel zichtbaar.

Oorzaken leukopenie

De meest voorkomende oorzaak voor het ontstaan van leukopenie is het gebruik van antikankermiddelen (chemotherapie). Jaarlijks krijgen naar schatting 22.500 mensen in Nederland vanwege deze reden een verlaging van het aantal witte bloedcellen in het bloed.

Hieronder een uitgebreide lijst met oorzaken voor een verlaging van het aantal witte bloedcellen in het bloed (leukopenie). Het getal achter de oorzaak geeft een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak een verlaagd aantal witte bloedcellen in het bloed heeft.

• antikankermiddelen (chemotherapie) algemeen – 22.500
• gebruik van doxorubicine – 4.750
• gebruik van cisplatina – 2.220
• non-Hodgkin lymfoom – 2.041
• ziekte van Pfeiffer (mononucleosis infectiosa) – 1.760
• gebruik van carbamazepine (Tegretol) – 1.120
• gebruik van vancomycine (Vancocin) – 850
• vitamine B12-tekort (vitamine B12-deficiëntie) – 672
• septische shock – 450
• myelodysplastisch syndroom – 396
• bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12 (pernicieuze anemie) – 364
• gebruik van claritromycine (Klacid) – 290
• gebruik van cyclofosfamide (merknaam: Endoxan®) – 280
• Candida-infectie van de slokdarm (Candida oesofagitis) – 234
• gebruik van mitoxantron (Novantrone) – 230
• toediening van irinotecan
• ziekte van Kahler (multipel myeloom) – 212
• syndroom van Shwachman-Diamond – 176
• gebruik van methotrexaat – 150
• syndroom van Sjögren (primair Sjögren-syndroom) – 138
• knokkelkoorts (dengue) – 137
• syndroom van Felty – 133
• gebruik van Avastin (bevacizumab) – 130
• tekort aan foliumzuur (foliumzuurdeficiëntie) – 125
• gebruik van metronidazol (Flagyl) – 120
• gebruik van Humira (adalimumab) – 100
• refractaire cytopenie met multilijnendysplasie – 99
• gebruik van Zaltrap (aflibercept) – 90
• gebruik van Zyprexa (olanzapine) – 90
• transfusiegerelateerde acute longbeschadiging – 85
• gebruik van hydrochloorthiazide – 81
• bloedvergiftiging door streptokokken bij pasgeboren baby’s (neonatale sepsis door groep B streptokokken) – 64
• gebruik van pemetrexed (Alimta) – 63
• folliculair lymfoom – 62
• SLE (lupus) – 53
• gebruik van Gilenya (fingolimod) – 50
• goedaardige etnische neutropenie (benigne etnische neutropenie) – 49
• gebruik van furosemide (Lasix) – 44
• blastencrisis – 43
• gebruik van clomipramine – 42
• bestraling (radiotherapie) – 38
• gebruik van Perjeta (pertuzumab) – 37
• beenmergverdringing – 34
• haarcelleukemie (hairy-cell leukemie) – 32
• auto-immuunhepatitis door geneesmiddelen (geneesmiddelgeïnduceerde auto-immuunhepatitis) – 29
• mazelen (morbilli) – 29
• ziekte van Waldenström (macroglobulinemie van Waldenström) – 26
• gebruik van leflunomide (Arava) – 25
• gebruik van oxaliplatine – 25
• gebruik van Ammonaps (fenylbutyraat) – 24
• gebruik van Halaven (eribulin) – 22
• gebruik van lenalidomide (Revlimid) – 21
• gebruik van glimepiride (Amaryl) – 18
• gebruik van thioguanine – 18
• gebruik van Seroquel (quetiapine) – 18
• gebruik van pentamidine – 17
• gebruik van clozapine (Leponex) – 15
• buiktyfus – 15
• ziekte van Lyell (toxische epidermale necrolyse) – 14
• cyclische neutropenie – 14
• myelodysplastisch syndroom met 5q- afwijking – 14
• gebruik van Retrovir (zidovudine) – 13
• dengue hemorrhagische koorts – 12
• gebruik van imipramine – 11
• syndroom van Waterhouse-Friderichsen – 9
• aanvalsgewijze nachtelijke hemoglobinurie (paroxismale nachtelijke hemoglobinurie) – 9
• T-LGL-leukemie – 8
• gebruik van ifosfamide – 8
• promyelocytenleukemie – 8
• gebruik van thiamazol (Strumazol) – 7
• lupussyndroom bij pasgeboren baby (neonataal lupussyndroom) – 6
• ziekte van Castleman – 6
• zwarte koorts (viscerale leishmaniasis) – 6
• gebruik van brentuximab (Adcetris) – 5
• gebruik van Yondelis (trabectedine) – 5
• polyarteritis nodosa van de huid (cutane polyarteritis) – 5
• aangeboren syfilis (congenitale syfilis) – 4
• polyarteritis nodosa – 4
• endemische vlektyfus – 4
• megakaryoblastaire leukemie (acute megakaryoblastaire leukemie) – 4
• mixed connective tissue disease – 4
• gebruik van mycofenolaatmofetil (CellCept) – 3
• gebruik van mycofenolzuur (Myfortic) – 3
• syndroom van Zieve – 3
• erfelijke hemofagocytaire lymfohistiocytose (primaire hemofagocytaire lymfohistiocytose) – 3
• acute erytremie en erytroleukemie – 3
• gebruik van sulfasalazine – 3
• aangeboren verbindweefseling van de lever (congenitale leverfibrose) – 2
• syndroom van Evans – 2
• maligne otitis externa – 2
• NK-cellymfocytose – 2
• gebruik van bumetanide (Burinex) – 2
• gebruik van colchicine – 2
• NK-LGL-leukemie – 2
• Mycobacterium avium intracellulare-infectie van de darm – 2
• verbindweefseling van het beenmerg met verlaagd aantal bloedcellen (acute panmyelose met myelofibrose) – 2
• chronische myelomonocytaire leukemie – 2
• tekort aan koper (koperdeficiëntie) – 2
• gebruik van diazoxide – 2
• methylmalonzuur in het bloed (methylmalonacidemie) – 2
• Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiasis) – 1,4
• ehrlichiose (humane monocytaire ehrlichiose) – 1,4
• subcutaan panniculitis-achtig T-cellymfoom – 1,4
• gebruik van ethambutol – 1,3
• gebruik van rabeprazol – 1,3
• stralingsziekte – 1,3
• antifosfolipidensyndroom – 1,3
• ketotische glycinemie – 1,3
• anaplasmose (humane granulocytaire anaplasmose) – 1,2
• gebruik van Votubia (everolimus) – 1,1
• gebruik van infliximab (Remicade, Inflectra) – 1,0
• gebruik van tofacitinib (Xeljanz) – 1,0
• O’nyong-nyong virusinfectie – 0,9
• gebruik van cyproheptadine – 0,8
• MERS (MERS-CoV infectie) – 0,8
• gebruik van Invega® (paliperidon) – 0,8
• gebruik van mesalazine (Asacol, Pentasa, Salofalk) – 0,8
• gebruik van norfloxacine – 0,8
• gebruik van topiramaat – 0,8
• scrubtyfus – 0,7
• tekort aan het enzym fumarase (fumarase deficiëntie) – 0,7
• gebruik van Xeplion® (paliperidon) – 0,6
• gebruik van chloorpromazine (Largactil) – 0,5
• tekort aan transcobalamine-II (congenitale transcobalamine-II-deficientie) – 0,5
• Argentijnse hemorragische koorts – 0,4
• Boliviaanse hemorragische koorts – 0,4
• Braziliaanse hemorragische koorts – 0,4
• bloedvergiftiging door Capnocytophaga canimorsus (Capnocytophaga canimorsus sepsis) – 0,4
• gebruik van Arzerra (ofatumumab) – 0,4
• Krim-Congo hemorragische koorts – 0,4
• Fanconi anemie – 0,3
• gebruik van Incivo (telaprevir) – 0,3
• histiocytose (Langerhans-cel histiocytose) – 0,3
• hersenvliesontsteking door Toscana-virus (meningitis door Toscana-virus) – 0,3
• vogelgriep (aviaire influenza) – 0,3
• gebruik van Cimzia (certolizumab pegol) – 0,3
• verworven hemofagocytair syndroom (secundaire hemofagocytaire lymfohistiocytose) – 0,3
• gebruik van Xtandi (enzalutamide) – 0,2
• chronische stralingsziekte – 0,2
• Blackfan-Diamond-anemie (constitutionele aplastische anemie) – 0,2
• gebruik van ticlopidine – 0,1
• dyskeratosis congenita – 0,1
• syndroom van Hoyeraal-Hreidarsson (progressieve pancytopenie-immuundeficiëntie-cerebellaire hypoplasie) – 0,1
• syndroom van Camurati-Engelmann (progressieve diafysaire dysplasie) – 0,04
• syndroom van Seckel – 0,03
• syndroom van Kostmann – 0,03
• syndroom van Barth (3-methylglutaconacidurie type 2) – 0,03
• lymfocytaire choriomeningitis – 0,01

Engelse vertaling

leukopenia, low white blood celle count, low WBC count

ICD10-code

leukopenia, leukocytopenia

Synoniemen

afname van het aantal witte bloedcellen, verlaagd aantal witte bloedcellen, leukocytopenie, leucocytopenie

---

Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 22 februari 2016
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 17 september 2018