Hypercapnie

Bijgewerkt op 11 maart 2021

Wat is hypercapnie?

Hypercapnie is een verhoogd koolzuur gehalte in het bloed. Er zijn verschillende oorzaken voor een verhoging van het koolzuurgehalte in het bloed. Hypercapnie kan tot verschillende klachten leiden, van mild tot ernstig.

hypercapnie - symptomen
hypercapnie – symptomen

Bij gezonde mensen is het koolzuur gehalte van het bloed 20-30 mmol/liter. Het koolzuurgehalte van het bloed is verhoogd bij een waarde boven de 30 mmol/liter. Hypercapnie betekent dus dat het gehalte aan CO2 in het bloed hoger is dan 30 mmol/liter.

Een te hoog of te laag CO2 niveau betekent dat het lichaam moeite heeft de zuur-base balans te handhaven (te hoog CO2: meer dan 30 mmol/L; telaag CO2: minder dan 20 mmol/L).

Andere namen voor hypercapnie zijn een te hoog koolzuur gehalte in het bloed, verhoogde koolstofdioxide-spiegel in het bloed en verhoogd CO2-gehalte in het bloed.

Hoe wordt het vastgesteld?

Hypercapnie kan worden vastgesteld door het koolzuur gehalte van het bloed te meten. Hiervoor wordt bloed uit een slagader genomen. Meestal gebeurt dat met een prik in de slagader in de pols of de slagader in de lies.

Koolzuur gehalte bloed

Ons lichaam produceert, zonder dat wij het weten, ongeveer een kilo koolzuur (koolstofdioxide, CO2) per dag. Dit gebeurt in de cellen van ons lichaam. Het koolzuur wordt vervolgens opgenomen in het bloed. Via het bloed wordt het naar de longen afgevoerd. Daar wordt het als koolzuurgas uitgeademd via de uitademingslucht. Hoe meer koolzuurgas we uitademen, des te lager wordt het koolzuur gehalte in het bloed. Hoe minder koolzuurgas we uitademen des te hoger het koolzuur gehalte in het bloed.

Als het koolzuurgas gehalte in het bloed oploopt wordt dat opgemerkt in het ademcentrum in onze hersenen. Het ademcentrum zal vervolgens de ademhalingsspieren prikkelen om sneller te gaan ademen. Daarmee wordt het overtollige koolzuurgas ‘uitgeblazen’.

Oorzaken hypercapnie

Koolzuur wordt gevormd in de cellen van ons lichaam. Het wordt gevormd tijdens chemische reacties waarbij zuurstof wordt verbruikt. Het koolzuur gehalte in het bloed wordt bepaald door de hoeveelheid zuurstof die wordt ingeademd en de hoeveelheid koolzuur die wordt uitgeademd.

Er zijn veel oorzaken voor het ontstaan van hypercapnie. De meeste oorzaken kunnen worden onderverdeeld in één van de volgende categorieën:

  • Onvoldoende ademhalen (hypoventilatie), bijvoorbeeld oppervlakkig ademen, minder krachtig ademen, of moeite met uitademen waardoor onvoldoende koolzuurgas wordt uitgeademd. Dit komt voor bij mensen met (ernstige) COPD of andere longziekten, maar bijvoorbeeld ook bij mensen die bewusteloos zijn.
  • Onvoldoende ontplooiing van de longen: Een andere reden voor verminderde ventilatie van de longen kan zijn een beperking van de ontplooiing van de longen, zoals bijvoorbeeld door een afwijking aan de borstkas (kyfoscoliose) of een klaplong.
  • Afsluiting van een deel van de longen: Bij afsluiting van een deel van de longen vindt in dat deel geen gaswisseling plaats, waardoor minder CO2 uitgeademd kan worden. Dat kan verschillende redenen hebben, zoals longembolieën, atelectase, longtumor en longontsteking.
  • Afwijkingen in het ademcentrum in de hersenen: Een stijging van de koolzuurspiegel in het bloed is een prikkel voor het ademcentrum in de hersenen om de ademhaling te versnellen. Dat zorgt ervoor dat meer koolzuur wordt uitgeademd. Zo komt normaal gesproken een evenwicht tot stand. Bij afwijkingen aan de hersenen, zoals bijvoorbeeld een hersentumor of een hersenbloeding, kan dit verstoord raken.
  • Inademen van een overmaat aan koolzuurgas. Dit komt niet zo vaak voor. Het kan voorkomen bij mensen die zich in een vulkanisch gebied bevinden. Ook kan het voorkomen als je je eigen uitademingslucht steeds weer inademt, bijvoorbeeld door in een zak te ademen.

Kijk voor een uitgebreid overzicht van afzonderlijke oorzaken onderaan deze webpagina.

Symptomen hypercapnie

Hypercapnie kan verschillende klachten geven, namelijk:

Wat is de behandeling?

De behandeling van hypercapnie is afhankelijk van de oorzaak.

Bij aandoeningen waarbij de luchtwegen vernauwd zijn kan de arts luchtwegverwijdende middelen (bronchodilatoren) voorschrijven.

Wanneer iemand zelf niet meer goed kan ademen is opname op een Intensive Care-afdeling (IC) nodig. Daar kan kunstmatige beademing plaatsvinden.

Engelse vertaling

hypercapnia, CO2 retention, carbon dioxide toxicity

Verder lezen / Referenties

  • SE Weinberger, RM Schwartzstein & JW Weiss, ‘Hypercapnia’, gepubliceerd in de rubriek ‘Mechanisms of Disease’ van de New England Journal of Medicine van 2 november 1989; 321(18): pagina’s 1223-1231.

Hypercapnie – Differentiaal Diagnose (DD)

Hieronder een uitgebreide lijst met oorzaken van hypercapnie. Het getal achter de oorzaak geeft een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak een verhoogd koolzuur gehalte in het bloed heeft.

Vaak voorkomende oorzaken van hypercapnie: >1.000/jaar

Minder vaak voorkomende oorzaken van hypercapnie: <1.000/jaar

Zeldzame oorzaken van hypercapnie: <100/jaar

Zeer zeldzame oorzaken van hypercapnie: <10/jaar

Extreem zeldzame oorzaken van hypercapnie: <1/jaar


Synoniemen

Andere namen voor hypercapnie zijn verhoogd koolzuurgehalte van het bloed, verhoogde koolzuurspiegel van het bloed, stijging van het kooldioxidegehalte in het bloed, verhoogde CO2 spiegel van het bloed, etc.


Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 13 februari 2018
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 13 februari 2018

8 gedachten over “Hypercapnie”

  1. Ik heb last van langdurige lichte hoofdpijn, wat duizeligheid, af en toe lusteloosheid en weinig energie. Ik vraag me af wat de oorzaak kan zijn. Ik gebruik al jaren een CPAP-apparaat. Kan het zijn dat ik al jaren mijn eigen uitademingslucht inadem, en dat de oorzaak van mijn symptomen is? Sterker nog, om te voorkomen dat mijn neusmaskers niet lekten heb ik de blaasorkest lager gezet, op 5 cm waterdruk. Hoe lager die druk, des te groter de kans dat ik mijn uitademingslucht weer inadem, natuurlijk. Heeft iemand hier een deskundige reactie op?

    1. Jolanda Pols

      Beste Paul, ik ben geen deskundige, helaas wel een ervaringsdeskundige. Ik gebruik ook een cpap en ben er zeer recent achter gekomen wat de oorzaak is van mijn steeds zieker worden. Ik ademde mijn eigen uitademing weer in, ik voelde mezelf iedere dag achteruit gaan. Geen enkele arts kon mij vertellen wat de oorzaak was. Ik heb na een lange speurtocht eindelijk zelf gevonden wat er gaande was. Een te lang verhaal om hier te vertellen. Mocht je me willen mailen dan kan dat.

      1. Hoi Jolanda,
        Ik zag je antwoord en zou meer willen weten over jouw ervaring mbt hypocapnie.
        Groet. Yvonne

      2. Dag Jolanda,

        Ik kom recent tot dezelfde conclusie. Graag hoor ik jouw verhaal zodat ik zelf ook tot een oplossing kan komen.

  2. Dit artikel heeft hoognodig een update nodig.
    Ten gevolge van de onjuiste maatregelen van deze “overheid”, komt hypercapnie t.g.v. het steeds weer inademen van eigen uitademingslucht dagelijks zeer vaak voor.
    En niet “niet so vaak” zoals het artikel vermeldt bij oorzaak 5 !!
    Bij luchtvaartpersoneel, die zeer lang, meer dan de meeste beroepsgroepen, met een mondmasker op moeten werken (i.g.v. een Long Haul vlucht betekent dat makkelijk meer dan 13uur, want begint al vanaf de bus naar het vliegveld, dan in de terminal, vervolgens uren aan boord etc etc) Er zijn inmiddels enkele gevallen bekend van ziekte bij luchtvaartpersoneel en een benodigde ingrijpende operatie.

    1. Als je je kind verplicht om een mondmasker te dragen moeten ze je je kind afnemen. Waarom denk je dat ze dat niet verplichten voor een kind?
      Volwassenen is een ander verhaal……. die behoren zelfstandig na te kunnen denken. Voor gebruik tegen covid-19 t/m covid-versie22 geldt dat het virusdeeltje zo klein is dat het energiepakketje geen vast eigen lichaam heeft. De gemeten afmeting bedraagt +/- 1Mu. Medische maskers hebben een fijnmazigheid van maximaal 70Mu. Dat is zand filteren met kippengaas. Daarom mogen medische makers ook maar maximaal 20 minuten gedragen worden IN EEN STERIELE OMGEVING. Eenmaal opgezet en glad geschoren) want anders werkt het niet), mag het niet meer aangeraakt worden. Virologen en producenten schrijven ook dat het product geen enkele bescherming biedt tegen hetgeen het hier wordt ingezet. Een persoonlijk beschermingsmiddel is in dit geval een wapen.

      Gezicht accessoires van gewoon stof variëren van 200 tot 800 Mu. Zeer goede bescherming volgens de “overheden en experts”, maar dat is puur voor hoger opgeleiden. Erg complex.

      Wat het wel doet is is microschimmels stof en bacteriën verzamelen in de nat geademde mondkap. Vaak zie je dan een bacteriële- of schimmel luchtweg infectie die men graag verward voor een CORONA infectie. Dus als je je zelf wilt infecteren en je immuunsysteem naar de verdommenis wilt helpen ga je gang, maar doe dat niet je kinderen aan.

  3. Beste, mijn moeder is recent overleden aan Hypercapnie, en in een coma gegaan, tot de laatste dag hebben ze dit niet geweten, geen diagnose, ze was wel al gekend met een Hersenontsteking Iglon 5, waarvoor hemodialyse

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven