Bijgewerkt op 1 november 2022 door Simpto.nl
Wat is hypercalciëmie?
Hypercalciëmie is een verhoogd calcium gehalte in het bloed. Het calcium gehalte in het bloed is verhoogd als het hoger dan 2.5 mmol/L is.
Hoe vaak komt het voor?
Er zijn geen exacte cijfers bekend over het voorkomen van hypercalciëmie. Met de schattingen over het voorkomen van hypercalciëmie bij de verschillende aandoeningen (zie hieronder onder ‘oorzaken’) ligt het aantal rond de 20.000-25.000 gevallen per jaar in Nederland.
Welke oorzaken zijn er?
Verhoging van het calcium gehalte van het bloed wordt meestal veroorzaakt door primaire hyperparathyreoïdie of kanker. Minder vaak voorkomende oorzaken zijn sarcoïdose, hyperthyreoïdie (bijv. ziekte van Graves) en nierinsufficiëntie (slecht werkende nieren). Daarnaast kan hypercalciëmie ook worden veroorzaakt door gebruik van bepaalde medicijnen. Voorbeelden zijn bepaalde plasmiddelen van de groep van thiazidediuretica, lithium en middelen met vitamine A en/of vitamine D.
Hieronder een overzicht van mogelijke oorzaken van een verhoogde calciumspiegel in het bloed. De cijfers achter de mogelijke oorzaken zijn een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak een verhoogd calcium gehalte in het bloed krijgt.
- te weinig lichaamsbeweging (inactiviteit) – 3.000
- gebruik van kalktabletten – 2.500
- bijschildklieradenoom – 2.371
- slecht werkende nieren (acute nierinsufficiëntie) – 1.944
- borstkanker (mammacarcinoom) – 1.440
- gebruik van hydrochloorthiazide – 1.240
- sarcoïdose – 1.070
- gebruik van plaspillen (overige) – 1.066
- uitzaaiingen in het bot (skeletmetastasen) – 842
- vitamine D-vergiftiging (hypervitaminose D) – 637
- Addison crisis (acute bijnierschorsinsufficiëntie) – 576
- ziekte van Kahler (multipel myeloom) – 450
- uitzaaiingen in de wervels (wervelmetastasen) – 336
- acute myeloïde leukemie – 324
- stoppen met het gebruik van steroiden (steroïden onttrekkingssyndroom) – 250
- ziekte van Graves (morbus Graves) – 247
- vitamine A-vergiftiging (hypervitaminose A) – 200
- niercelkanker (niercelcarcinoom) – 189
- paraneoplastisch verschijnsel (paraneoplastisch syndroom) – 150
- tuberculose – 139
- aantasting van de hersenen door slecht werkende nieren (uremische encefalopathie) – 128
- gebruik van vitamine D – 100
- non-Hodgkin lymfoom – 72
- melk-alkali syndroom – 66
- gebruik van lithium – 56
- ziekte van Paget van het bot (osteitis deformans) – 50
- aluminiumvergiftiging (aluminiumintoxicatie) – 32
- feochromocytoom – 30
- MEN-syndroom type I – 16
- reversibele posterieure-leukencefalopathiesyndroom – 10
- verkalking in de huid (calcinosis cutis) – 10
- bijschildklierkanker (bijschildkliercarcinoom) – 9
- ziekte van Hodgkin – 9
- gebruik van tamoxifen – 8
- parathyromatose – 7
- acromegalie (groeihormoon-producerend hypofyseadenoom) – 7
- dysgerminoom – 6
- miliaire tuberculose – 6
- hypocalciure hypercalciëmie – 5
- syndroom van Williams (idiopathische infantiele hypercalciëmie) – 3
- volwassen T-cel leukemie/lymfoom – acute vorm – 2
- neonatal severe primary hyperparathyroidism – 1
- familiaire hypercalciëmie met hypocalciurie – 1
- familial isolated hyperparathyroidism – 1
- brucellose – 1
- hypofosfatasie – vroeg-infantiele vorm – 0,9
- anaplastisch grootcellig lymfoom – 0,8
- ziekte van Fahr (idiopathische calcificatie van de basale gangliën) – 0,8
- hyperparathyroidism-jaw tumor syndrome – 0,7
- MEN-syndroom type IIA – 0,6
- gebruik van vitamine A – 0,5
- VIPoom – 0,4
- gestoorde opname van tryptofaan in de darm (tryptofaanmalabsorptie) – 0,4
- metafysaire chondrodysplasie – type Jansen – 0,4
- overdosis theofylline – 0,3
- parenterale voeding – 0,3
- syndroom van Sensenbrenner – 0,04
Symptomen hypercalciëmie
De volgende symptomen kunnen voorkomen:
- moeheid – 27%
- zich zwak voelen – 27%
- verstopping van de darmen – 23%
- dorst – 23%
- geen trek in eten – 22%
- depressief – 21%
- misselijk – 18%
- slecht slapen – 15%
- vaak plassen – 15%
- veel plassen – 15%
- angst – 13%
- verward – 13%
- buikpijn – 12%
- braken – 12%
- botpijn – 10%
- sufheid – 7%
- slaperigheid – 7%
- verlies van bewustzijn – 5%
- lusteloos – 5%
- hartkloppingen – 4%
- coma – 1%
- stemmen horen – 1%
- dingen zien die er niet zijn – 0,4%
Hypercalciemie kan verder leiden tot nierstenen, skeletafwijkingen (osteitis fibrosa cystica) en neuromusculaire afwijkingen.
Behandeling hypercalciëmie
Mensen met hypercalciëmie zijn vaak uitgedroogd. Daarom is het in eerste instantie van belang om vocht toe te dienen. Daarnaast zijn er een aantal geneesmiddelen die helpen het calcium gehalte te verlagen. Voorbeelden zijn het plasmiddel furosemide en bepaalde middelen tegen botontkalking (bisfosfonaten), bijvoorbeeld APD. Welk geneesmiddel gekozen wordt is afhankelijk van de onderliggende oorzaak.
Engelse vertaling
hypercalcemia, elevated calcium level in the blood
Duitse vertaling
Synoniemen
Andere namen voor hypercalciëmie zijn te hoog calcium gehalte, verhoogde calciumspiegel in het bloed en hypercalcemie.