Hematocriet

Bijgewerkt op 20 oktober 2022

Wat is hematocriet?

Het hematocriet – vaak afgekort tot ‘Ht’ – is het volume aan rode bloedcellen uitgedrukt als percentage van het totale bloedvolume. Het is dus een maat voor het aantal rode bloedcellen dat aanwezig is in het bloed. Daarmee geeft de hematocrietwaarde een idee hoe goed iemand in staat is om zuurstof door het lichaam te transporteren.

Bij mannen is de hematocrietwaarde meestal rond de 45% en bij vrouwen rond de 40%. Als de hematocrietwaarde verlaagd is is er meestal sprake van bloedarmoede. Een verhoogde waarde wijst op een overmaat aan rode bloedcellen in het bloed. Dit wordt polycytemie genoemd. Het kan veel verschillende oorzaken hebben.

schematische weergave van het hematocriet bij normaal bloed, bij iemand met bloedarmoede, en bij iemand met polycytemie

Hoe wordt het bepaald?

Vroeger werd het hematocriet bepaald door bloed af te nemen en dit in een buisje te laten staan. De rode bloedcellen zullen dan naar beneden zakken. De hoogte van de kolom rode bloedcellen geeft dan de hematocrietwaarde aan.

hematocriet bepaling

Om het uitzakken te versnellen kan het bloed ook gecentrifugeerd worden. Om de bepaling nog verder te vereenvoudigen worden tegenwoordig modernere methoden gebruikt om het hematocriet te bepalen.

versneld meten van hematocriet kan met een speciale centrifuge
versneld meten van hematocriet kan met een speciale centrifuge – bron: EKF

Welke hematocrietwaarde is normaal?

  • mannen: 42%-52% (0,42-0,52 l/l)
  • vrouwen: 37%-47% (0,37-0,47 l/l)
  • zwangeren: > 32% (0,32 l/l)
  • pasgeboren baby’s: 41%-65% (0,41-0,65 l/l)

Verhoogd hematocriet

Er zijn een aantal hoofdoorzaken voor een verhoging van de hematocrietwaarde:

Er zijn meer dan honderd verschillende oorzaken voor een verhoging van de hematocrietwaarde. Hieronder staan ze genoemd. Het getal achter de oorzaak geeft een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die oorzaak een verhoogd hematocriet heeft.

Verlaagd hematocriet

Een verlaging van de hematocrietwaarde komt vooral voor bij mensen met bloedarmoede en onder omstandigheden waarbij de hoeveelheid vocht in het bloed toeneemt. In het eerste geval zijn er minder rode bloedcellen aanwezig. In het tweede geval is het aantal rode bloedcellen normaal maar is het plasmavolume toegenomen.

Hieronder een lijst met oorzaken voor een verlaagde hematocrietwaarde. Het getal achter de oorzaak is een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland een lage hematocriet waarde heeft.

Engelse vertaling

hematocrit

Duitse vertaling

Hämatokrit

Synoniemen

Andere namen voor hematocriet zijn Ht, haematocriet en hematocrietwaarde.

5 gedachten over “Hematocriet”

  1. de coninck iris

    geachte mijn hematocriet staat 44.3 ook mijn mcv95.5 erytrocyten 4.63 hemoglobine 13.9 nieren gfr60 crp 4.6

  2. Sorry, daar ben ik weer, had één aspect daar niet bij gezet.
    Nu wel:
    Leven op een hematocriet stand 0,47 ht, Ziekte ROW ader, hersenbloeding (26 jaar geleden) tot tijdelijk halve lichaamsverlamming. De schedel is 3 x open geweest ongeveer15 cm open geweest, waar ik vaak pijn bij voel alsof de circulatie niet goed doorstroomt.
    In de overgang komt er duizeligheid (schommelen), hoofdpijn, trillingen in de zenuwen en moeheid.
    Is er een kans dat dit kan komen door deze hematocriet stand of helemaal niet?

    Fijn als u hier op reageert.

    Vriendelijke groet,
    Ingrid Olieman

  3. Ingrid Olieman

    Zal graag willen weten of een hematocriet stand 0,47 samen met een hersenbloeding tot verlamming gevolgen hebben tot duizeligheid, hoofdpijn, trillingen in de zenuwen en moeheid?

  4. Kunnen myomen ook de oorzaak zijn van een lage hematocriet. Zowel mijn hb als mijn ijzer zijn laag.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven