Bijgewerkt op 25 april 2025 door Simpto.nl
Wat is alkalose?
Alkalose is een verlaging van de zuurgraad van het bloed. Dat betekent dat de pH-waarde van het bloed omhoog gaat. Als de pH-waarde van het bloed hoger is dan 7,45 wordt gesproken van alkalose. Het tegengestelde van alkalose is acidose. Hierbij neemt de zuurgraad van het bloed juist toe, en gaat de pH omlaag (pH<7,35).
Hoe wordt het gemeten?
De pH-waarde van het bloed wordt bepaald door bloed af te nemen uit een slagader. Meestal is dit een slagader in de pols, soms in de lies. In een laboratorium wordt vervolgens de pH-waarde van het bloed gemeten.
De normaalwaarde voor de zuurgraad van het bloed ligt bij een pH tussen 7,35-7,45. Bij waarden buiten deze normaalwaarden wordt gesproken van een verstoord zuur-basen evenwicht. Dat kan dus acidose of alkalose zijn.
Welke symptomen geeft het?
Alkalose gaat vaak gepaard met een verlaging van de kalium concentratie van het bloed. Dit kan leiden tot klachten als spierkramp, spierpijn, afname van de spierkracht en aanhoudende samentreking van de spieren. Daarnaast kan alkalose leiden tot een verlaging van het calcium gehalte in het bloed (hypocalciëmie). Dat komt doordat calciumdeeltjes bij een verhoogde pH van het bloed sterker binden aan de eiwitten in het bloed. De hoeveelheid vrije calciumdeeltjes in het bloed neemt daardoor af. Dit kan leiden tot tetanie. pH-waarden boven de 7,7 zijn over het algemeen dodelijk.
Wat is de oorzaak?
Er zijn meerdere ziekten en omstandigheden die kunnen leiden tot alkalose. Bekende oorzaken zijn hyperventilatie, aanhoudend braken, gebruik van bepaalde plaspillen (diuretica) en gebruik van natriumbicarbonaat (zuiveringszout). Ook slecht werkende nieren kunnen alkalose veroorzaken.
Metabole alkalose en respiratoire alkalose
Er wordt onderscheid gemaakt tussen metabole alkalose en respiratoire alkalose.
Metabole alkalose
Metabole alkalose kan ontstaan als veel zuren het lichaam verlaten of als alkalische stoffen worden ingenomen. Bij aanhoudend braken verlaat maagzuur het lichaam. Dit leidt ook tot een verlaging van de zuurgraad in het lichaam. Dit is een voorbeeld van metabole alkalose.
Respiratoire alkalose
Respiratoire alkalose ontstaat als veel koolzuur wordt uitgeademd. Dat is het geval bij hyperventilatie. Bij hyperventilatie wordt sneller en dieper geademd. Hierdoor wordt meer koolzuur uitgeademd. De verlaging van de zuurgraad die hierdoor ontstaat wordt respiratorie alkalose genoemd. Kijk voor oorzaken van hyperventilatie op de webpagina over hyperventilatie.
ICD10-code
E87.3
Engelse vertaling
Duitse vertaling
Niet gevonden wat je zocht?
Heb je hier niet gevonden wat je zocht? Dan kun je hieronder een reactie plaatsen. Andere lezers kunnen daar dan op reageren. Zo kan een uitgebreide discussie ontstaan. Om spam tegen te gaan worden reacties niet automatisch geplaatst. Dat gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl zijn gezien. Daar kan enige tijd overheen gaan.