Bijgewerkt op 14 september 2022
Wat zijn anabole steroïden?
Anabole steroïden – of kortweg ‘anabolen’- zijn middelen die de opbouw van bepaalde weefsels in het lichaam bevorderen. Het gaat dan vooral om spierweefsel en rode bloedcellen.
Anabolen werden oorspronkelijk ontwikkeld voor de behandeling van uitgemergelde kankerpatiënten om aan te komen in gewicht. Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt voor spieropbouw door bodybuilders en andere (kracht)sporters.
Werking anabolen
Anabole werking
Met ‘anabole werking’ wordt bedoeld de opbouw van weefsels. Het gaat vooral om opbouw van spierweefsel en toename van het aantal rode bloedcellen (erytrocyten). Verder wordt de eetlust gestimuleerd en neemt het gewicht toe. Bij de gewichtstoename is sprake van een toename van de zogenaamde ‘lean body mass’. Ook hebben anabolen een effect op psyche en gedrag.
Viriliserende werking
Met ‘viriliserende werking’ wordt bedoeld het bevorderen van mannelijke kenmerken, zoals verlaging van de stem, toename en verdikking van lichaamsbeharing en haargroei in het gezicht (baard en snor), en haaruitval op het hoofd.
Welke anabole steroïden zijn er?
In de tabel hieronder een overzicht van anabole steroïden.
| Middel | Merknaam | Toepassing |
| nandrolon | – | |
| oxandrolon | – | |
| stanozolol | Stromba | cachexie, erfelijk angio-oedeem |
| trenbolon | – |
Anabole steroïden als doping
Omdat anabole steroïden op onnatuurlijke wijze de spieropbouw bevorderen worden ze beschouwd als doping. In het verleden zijn veel topsporters betrapt op het gebruik van deze middelen. De Canadese sprinter Ben Johnson is daarvan een bekend voorbeeld.
Anabole steroïden als geneesmiddel
Nog steeds worden anabolen gebruikt als geneesmiddel. Voorbeelden van aandoeningen waarbij deze middelen soms worden ingezet zijn: uitmergeling (cachexie) bij kankerpatiënten en patiënten met AIDS, en ernstige vormen van botontkalking (osteoporose).
Bijwerkingen anabole steroïden
Anabolen kunnen verschillende bijwerkingen geven. Hieronder een overzicht.
Bij langdurig gebruik van hoge doses anabolen kunnen ernstige complicaties optreden. Door de toename van het aantal rode bloedcellen neemt de stroperigheid van het bloed toe. Dit belemmert de bloedsomloop. In het uiterste geval kan dit tot een hartaanval leiden.
Synoniemen
anabolen
Engelse term
anabolic steroids, AAS