Wat is de ziekte van Weil?

De ziekte van Weil is een zeldzame infectieziekte die wordt veroorzaakt door Leptospira-bacteriën. De medische naam voor deze ziekte is ‘leptospirose’.

De ziekte is vernoemd naar de Duitse arts Adolf Weil.

Hoe vaak komt ‘t voor en bij wie?

De ziekte van Weil is zeldzaam. Jaarlijks wordt deze ziekte in Nederland bij ongeveer 40 mensen vastgesteld, iets vaker bij mannen dan bij vrouwen.

Oorzaak ziekte van  Weil

De ziekte van Weil wordt veroorzaakt door een infectie met de Leptospira-bacterie, en dan in het bijzonder de Leptospira icterohaemorrhagiae. Deze bacterie komt voor bij dieren en wordt meestal overgedragen via de urine van bijvoorbeeld ratten. De meest voorkomende wijze van besmetting is dan ook via contact met water waarin ratten leven, bijvoorbeeld slootwater of rivieren.

De meeste patiënten met de ziekte van Weil zijn 1-2 weken voor het ontstaan van de klachten op een of andere manier in contact geweest met verontreinigd water. Het kan zijn dat ze gezwommen hebben in een rivier of meer, maar ook na het sproeien van de tuin met slootwater kan besmetting optreden.

Symptomen ziekte van Weil

Een infectie met de Leptospira-bacterie kan zonder klachten of met slechts geringe klachten verlopen. Pas als er serieuze klachten en complicaties optreden spreekt met van de ziekte van Weil.

De tijd tussen besmetting met de bacterie en het ontstaan van klachten is meestal 1-2 weken. Dit wordt de incubatietijd genoemd.

De volgende klachten kunnen optreden bij deze aandoening:

• koorts – 95%
• spierpijn (vaak in de kuiten) – 75%
• hoofdpijn – 67%
• zich niet lekker voelen – 65%
• misselijk – 59%
• gele verkleuring van de ogen – 50%
• gelige huid – 50%
• koude rillingen – 46%
• braken – 45%
• geen trek in eten – 45%
• minder plassen – 40%
• diarree – 35%
• huiduitslag – 34%
• verhoogde lichaamstemperatuur – 33%
• rode ogen – 32%
• droge hoest – 21%
• hoesten – 20%
• waterdunne ontlasting – 17%
• jeuk – 17%
• schuimende urine – 15%
• buikpijn – 14%
• kortademigheid – 13%
• gevoelige spieren – 13%
• ophoesten van bloed of bloederig slijm – 13%
• moeheid – 12%
• keelpijn of geïrriteerde keel – 10%
• rood oog – 8%
• niet kunnen plassen – 7%
• snel verzadigd – 7%
• bloedend tandvlees – 6%
• bloedneus – 6%
• bleek gezicht – 4%
• snelle hartslag – 4%
• botpijn – 4%
• veel plassen – 4%
• stijf gevoel in de spieren – 2%
• pijn aan de enkel – 2%
• pijn aan de heup – 2%
• pijn aan de knie – 2%
• pijn aan de schouder – 2%
• bloedverlies uit de vagina – 0,7%
• aanhoudend of overmatig bloeden – 0,5%
• blauwe plekken – 0,5%
• bloed braken – 0,2%
• zwarte ontlasting – 0,2%

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bloedonderzoek

Bij bloedonderzoek kunnen bepaalde afwijkingen worden gevonden die echter niet specifiek zijn voor de ziekte van Weil.

De volgende afwijkingen kunnen voorkomen:

• verhoogde bloedbezinking (BSE)
• verhoogd CRP-gehalte
• verhoogde leverenzymwaarden (ALAT & ASAT)
• verhoogde creatinekinase activiteit
• verhoogd bilirubine gehalte
• verhoogd creatinine gehalte
• verhoogd aantal witte bloedcellen (leukocytose)
• verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie)
• verhoogd alkalische fosfatase

De diagnose wordt bevestigd door de aanwezigheid van de Leptospira-bacterie in het lichaam aan te tonen. Dit kan op verschillende manieren.

Serologisch onderzoek

Bij serologisch onderzoek worden antistoffen tegen de Leptospira-bacterie aangetoond in het bloed.

PCR-onderzoek

PCR staat voor ‘polymerase chain reaction’. Dit is een techniek om DNA aan te tonen. In dit geval gaat het erom om DNA van de Leptospira-bacterie aan te tonen.

Kweken van de bacterie

De Leptospira-bacterie kan worden gekweekt in bloed, urine en hersenvocht.

Behandeling ziekte van Weil

De ziekte van Weil wordt behandeld met antibiotica. Zolang nog niet bekend is om welke bacterie het gaat wordt meestal een zogenaamd breedspectrum-antibioticum gegeven. Zodra bekend is dat het om de Leptospira-bacterie gaat kan heel gericht een antibioticum worden gegeven dat goed werkzaam is tegen deze bacterie. Voorbeelden daarvan zijn ceftriaxon en cefotaxim.

Na behandeling met antibiotica kan een Jarisch-Herxheimer reactie optreden.

Beloop en prognose

De ziekte van Weil is een ernstige ziekte omdat bij sommige patiënten ernstige complicaties op kunnen treden. Bij patiënten met de ziekte van Weil bestaat het risico van bloeding in de longblaasjes. Hierdoor kan ernstige benauwdheid ontstaan. Gelukkig treedt deze complicatie bij minder dan vijf procent van de patiënten op.

Ook kan de ziekte afwijkingen in de nieren geven. Sommige patiënten moeten dan – meestal tijdelijk – nierspoelen (hemodialyse).

De afwijkingen van de bloedwaarden bij patiënten met deze ziekte verdwijnen na verloop van tijd meestal volledig.

Engelse vertaling

leptospirosis, Weil’s disease, Weil disease

Referenties / Verder lezen

• Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 7 maart 2015

Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 11 maart 2015
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 1 maart 2017