Bijgewerkt op 7 maart 2023
Wat is de ziekte van Mondor?
De ziekte van Mondor is een zeldzame aandoening waarbij een bloedvat aan de oppervlakte van huid is ontstoken en verstopt door een stolsel (trombus). De aandoening komt meestal voor aan de borstkas of de borsten. Soms komt de aandoening voor aan de penis of aan de arm.
De aandoening is genoemd naar de Franse chirurg Henri Mondor. Hij beschreef de aandoening voor het eerst in 1939. De medische term voor deze aandoening is ’tromboflebitis superficialis’.
Als de aandoening voorkomt op de overgang van de borst naar de buik is sprake van ’tromboflebitis van de vena thoracoepigastrica’. Als de aandoening voorkomt in de buurt van de oksel is meestal sprake van ’tromboflebitis van de vena thoracica lateralis’. Als de aandoening voorkomt aan de onderkant van de borstkas of de bovenkant van de buik is meestal sprake van ’tromboflebitis van de vena epigastrica superior’.
Wat is de oorzaak?
Meestal ontstaat de ziekte van Mondor na een verwonding, bijvoorbeeld door een medische ingreep of operatie. De aandoening kan echter ook ontstaan bij vrouwen met borstkanker.
Hoe vaak komt het voor? Bij wie?
De ziekte van Mondor komt niet vaak voor. Jaarlijks wordt deze diagnose in Nederland naar schatting 300-400 keer gesteld. De meeste patiënten zijn tussen 30-50 jaar oud.
De aandoening wordt ongeveer drie keer vaker vastgesteld bij vrouwen dan bij mannen. Dat kan echter zijn doordat vrouwen met deze aandoening sneller naar de dokter gaan, omdat ze bang zijn dat ze borstkanker hebben.
Welke symptomen geeft het?
De onderstaande symptomen kunnen voorkomen.
- rode plek op de borstkas
- bult op de borstkas
- harde streng op de borstwand
- pijn in de borst
- streng in de borst
- gespannen borst / borst voelt gespannen aan
- harde streng in de borst
- pijn aan de borstkas
- rode verkleuring van de borst
- pijnlijke streng op de borstkas
- pijnlijke streng in de borst
- bultje in de borst
- pijn aan de borstkas bij strekken van de arm
- borst gevoelig bij aanraking
- streng op de buik
- intrekking van de huid aan de borstkas
- streng op de bovenbuik
- intrekking van de borst
Heel soms kan de aandoening leiden tot uitbreiding van het bloedstolsel naar dieper gelegen bloedvaten. In sommige gevallen kan dat leiden tot een bloedpropje in de longen (longembolie).
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Er bestaat geen test waarmee de diagnose kan worden gesteld. De arts zal daarom af moeten gaan op de klachten en het lichamelijk onderzoek. Bij lichamelijk onderzoek zal de arts meestal een streng voelen in de borst of aan de borstwand.
Bij laboratoriumonderzoek worden meestal geen afwijkingen gevonden.
Omdat een aantal van de klachten ook kunnen worden veroorzaakt door borstkanker wordt regelmatig een mammografie aangevraagd. Hierop zijn meestal geen afwijkingen zichtbaar.
Als niet duidelijk is dat het om de ziekte van Mondor gaat wordt soms een biopsie gedaan. Hierbij wordt een stukje weefsel uit de afwijkende huid genomen. Dit wordt vervolgens door een patholoog-anatoom onder de microscoop bekeken. Afwijkingen die in het biopt kunnen worden gezien zijn stolseltjes in de bloedvaten, ontstekingscellen rondom de bloedvaten en verbindweefseling van de bloedvaten. Op grond van deze afwijkingen kan de diagnose meestal worden gesteld.
Wat is de behandeling?
De ziekte wordt behandeld met compressen en pijnstillers. Daarnaast wordt een eventueel onderliggende oorzaak behandeld.
Beloop en prognose
De ziekte van Mondor is op zichzelf een onschuldige aandoening en gaat bij de meeste mensen vanzelf over. De klachten verdwijnen gemiddled na twee maanden.
De levensverwachting wordt door de ziekte zelf niet beperkt. Wel kan de levensverwachting worden verminderd door de onderliggende aandoening. Ook de zeldzame complicatie longembolie kan tot een afname van de levenverwachting leiden.
Synoniemen
Andere namen voor de ziekte van Mondor zijn morbus Mondor, oppervlakkige tromboflebitis, superficiële tromboflebitis en tromboflebitis superficialis.
Engelse vertaling
Mondor’s disease, superficial thrombophlebitis
ICD10-code
I80.8
Verder lezen / Referenties
- GP Verburg ea, ‘De ziekte van Mondor’ in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 1989; 133(41): pagina’s 2035-2037.