Bijgewerkt op 29 november 2022
Wat is het syndroom van Verbiest?
Het syndroom van Verbiest is een vernauwing van het wervelkanaal onder in de rug. De medische naam voor deze aandoening is lumbale wervelkanaalstenose of lumbale spinale stenose.
De aandoening leidt, net als bij claudicatio intermittens (etalagebenen), meestal tot pijn in de benen bij lopen. In dat geval wordt de aandoening ook wel neurogene claudicatio intermittens genoemd. De term ‘neurogeen’ wijst er op dat de oorzaak in het ruggenmerg en de zenuwen is gelegen, in tegenstelling tot bij ‘echte’ claudicatio intermittens. Daarbij is de oorzaak van de klachten gelegen in vernauwing van de slagaders in het been.
Welke symptomen geeft het?
De volgende klachten kunnen optreden bij mensen met het syndroom van Verbiest:
- pijn in de rug
- de pijn kan uitstralen naar de bil, het geslachtsorgaan, het been, en soms zelfs de voet
- minder kracht in de benen
- pijn in de benen
- bij enige tijd lopen
- bij enige tijd staan
- klachten verminderen bij zitten
- verminderd gevoel in de benen
De klachten worden vaak langzaam erger.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden vermoed op grond van de klachten en de bevindingen bij lichamelijk onderzoek. De diagnose kan worden bevestigd met behulp van beeldvormend onderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek is de spierkracht in de benen vaak verminderd. Ook kunnen de spierpeesreflexen (kniepeesreflex, achillespeesreflex) verlaagd zijn. Soms is er tevens sprake van een verminderd gevoel (sensibiliteit) in de benen.
In tegenstelling tot bij echte claudicatio intermittens zijn de pulsaties van de slagaders in de benen meestal goed voelbaar.
Beeldvormend onderzoek
Op zowel CT-scan als MRI-scan van de wervelkolom is duidelijk een vernauwing van het wervelkanaal onder in de rug zichtbaar. Ook kunnen de ernst van de vernauwing en de oorzaak van de vernauwing op een CT-scan/MRI-scan meestal goed worden beoordeeld.
Op deze MRI-scan van de onderrug van een 60-jarige man is een vernauwing van het wervelkanaal op het niveau van de 4de en 5de lendenwervel (L4/5). De wervelkanaalvernauwing wordt veroorzaakt door een naar achteren uitpuilende tussenwervelschijf (groene lijn) en een gezwollen ligamentum flavum (gele lijn).
Wat is de behandeling?
Een geringe vernauwing van het wervelkanaal onder in de rug wordt vaak behandeld met houdingsaanpassingen. Het doel is dan om de kromming van de wervelkolom onder in de rug (= lordose) te verminderen. Dit wordt wel delordosering genoemd. Eventueel kan een korset worden aangemeten om dit te bewerkstelligen.
Een ernstige vernauwing die gepaard gaat met veel pijnklachten of uitval van zenuwen wordt meestal geopereerd. Een dergelijke operatie wordt verricht door een neurochirurg. Tijdens de operatie zullen de weefsels die de vernauwing veroorzaken worden verwijderd.
Synoniemen
lumbale wervelkanaalstenose, lumbale spinale stenose, lumbale kanaalstenose, vernauwing van het lendenwervelkanaal, neurogene claudicatio intermittens, pseudoclaudicatio
Engelse vertaling
lumbar spinal canal stenosis, neurogenic claudication
Verder lezen / Referenties
- RHMA Bartels, CWGM Frenken, ‘Lumbale spinale stenose‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische lessen’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 1993; 137(11): pagina’s 529-532.