Bijgewerkt op 20 september 2023
Wat is een wervelinzakking?
Een wervelinzakking is een veel voorkomende aandoening waarbij een ruggenwervel is ingezakt. Vaak komt het bij meerdere wervels tegelijk voor. Het is meestal het gevolg van botontkalking (osteoporose). Artsen spreken van een inzakkingsfractuur of compressiefractuur van de wervel of vertebrale compressiefractuur.
Hoe vaak komt het voor?
Wervelinzakkingen komen vaak voor. Er zijn veel mensen met één of meer ingezakte wervels die daar niet of nauwelijks last van hebben. Sommigen weten niet eens dat ze een ingezakte ruggenwervel hebben.
Bij wie?
Wervelinzakking komt vooral voor bij mensen boven de 50 jaar, en vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Wat is de oorzaak?
Wervelinzakkingen ontstaan meestal bij mensen met een verminderde botdichtheid. Door de verminderde botdichtheid zijn de wervels minder goed bestand tegen druk. Dit komt meestal door botontkalking (osteoporose). Botontkalking komt veel voor bij vrouwen in de overgang (menopauze).
De door botontkalking verzakte wervel kan makkelijk breken. Dat kan gebeuren door een val of ongeval. Het kan echter ook al optreden bij bepaalde bewegingen van de wervelkolom, bijvoorbeeld door het stevig draaien van de rug.
Ingezakte wervels kunnen ook ontstaan ten gevolge van een gezwel in de wervel, bijvoorbeeld Ewing sarcoom, of uitzaaiingen van een kwaadaardige tumor in de wervels. Dergelijke uitzaaiingen worden wervelmetastasen genoemd. Uitzaaiingen komen overigens veel vaker voor dan tumoren die hun oorsprong in de wervel zelf vinden.
Tenslotte kan een ingezakte wervel ook voorkomen bij de ziekte van Scheuermann, de ziekte van Kahler, en infecties van de wervelkolom.
Welke symptomen geeft het?
Een ingezakte wervel hoeft niet altijd symptomen te geven. Het kan echter gepaard gaan met pijnklachten in de rug. Omdat vaak de borstwervels zijn aangedaan zit de pijn meestal hoger in de rug, of in het midden van de rug. Als er meerdere wervels ingezakt zijn kan dat leiden tot een verkromming van de rug. Ten slotte kan inzakking van wervels leiden tot afname van de lichaamslengte.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld met behulp van beeldvormend onderzoek. Op een röntgenfoto van de wervelkolom zijn ingezakte wervels goed zichtbaar. Vaak heeft het wervellichaam op de röntgenfoto een wigvorm. In dat geval is de inzakking aan één kant van het wervellichaam. Maar het wervellichaam kan ook helemaal ingezakt zijn. Ook op CT-scan is een wervelinzakking goed zichtbaar.
Vaak zal aanvullend onderzoek worden gedaan in de vorm van botdichtheidsmeting. Dit is om vast te stellen of de wervelinzakking het gevolg is van osteoporose (botontkalking). Meestal is dat het geval.
Wat is de behandeling?
Inzakkingen van wervels genezen niet zoals ‘gewone’ botbreuken genezen. Een ingezakte wervel kan ook niet ‘gezet’ worden. Bij pijnklachten kunnen pijnstillers worden gebruikt. Een brace/korset kan helpen de wervelkolom te ontlasten zodat de ingezakte wervel beter kan genezen.
Als de aandoening tot aanhoudende klachten leidt kan een operatie worden overwogen. Een dergelijke ingreep wordt vertebroplastiek genoemd. Hierbij wordt een soort cement in het wervellichaam gespoten. Zo wordt de hoogte van de wervel op kunstmatige wijze hersteld.
Naast behandeling van de ingezakte wervel zelf zal de behandelend arts beoordelen of de onderliggende oorzaak moet worden behandeld. Zo kan osteoporose worden behandeld met bisfosfonaten en/of calcitonine.
Synoniemen
Andere namen voor wervelinzakking zijn ingezakte wervel, compressiefractuur wervel, wervelinzakkingsfractuur, vertebrale compressiefractuur, wervelcompressiefractuur, en inzakkingsfractuur.
Engelse vertaling
De engelse naam voor een wervelinzakking is collapsed vertebra of vertebral compression fracture. Als de wervelinzakking veroorzaakt wordt door osteoporose wordt gesproken van ‘osteoporotic vertebral fracture’ of ‘osteoporotic vertebral compression fracture’.
Duitse vertaling
Verder lezen / Referenties
- SJ Breda, HLDW Oei, EHG Oei en MC Zillikens, ‘Osteoporotische wervelfracturen of ziekte van Scheuermann?’, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische les’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 2013; 157: A6479P.