Vocht achter de longen

Wat is ‘vocht achter de longen’?

‘Vocht achter de longen’ betekent dat vocht zich ophoopt in de longblaasjes en het longweefsel. Naarmate de hoeveelheid vocht toeneemt wordt de kans om kortademig te worden groter.

De medische term voor vocht achter de longen is ‘longoedeem’ of ‘pulmonaal oedeem‘.

Wat is de oorzaak?

Vocht achter de longen wordt vaak veroorzaakt doordat het hart niet goed werkt. Dit wordt ‘hartfalen’ genoemd. Het hart zorgt er namelijk voor dat bloed dat vanuit de longen in het hart komt wordt doorgepompt in het lichaam. Als het hart het bloed niet goed doorpompt zal er stuwing van de bloed in de bloedvaten van de longen ontstaan. Dit wordt ook wel ‘longstuwing’ genoemd. Longstuwing veroorzaakt een hoge druk in de zogenaamde ‘haarvaten’ (capillairen) van de longen. Het gevolg is dat vocht vanuit het bloed door de wand van de haarvaten in de longblaasjes wordt geperst.

Er zijn nogal wat ziektebeelden en omstandigheden die kunnen leiden tot ‘vocht achter de longen’. Onderaan deze webpagina staat een (incompleet) overzicht van mogelijke oorzaken van longoedeem.

Welke symptomen geeft het?

Een beetje vocht achter de longen veroorzaakt meestal geen klachten. Naarmate de hoeveelheid vocht toeneemt zal de kans op kortademigheid toenemen. Mensen met veel vocht achter de longen kunnen zo kortademig zijn dat ze ademnood krijgen. Vaak is er dan ook een droge hoest (kuchen), en soms ook blauwpaarse verkleuring van de lippen of de huid. Dit wordt ‘cyanose’ genoemd en wordt veroorzaakt door een tekort aan zuurstof in het bloed. Bij ernstig longoedeem is ook vaak sprake van een ‘reutelende ademhaling’. De patiënt maakt een reutelend geluid tijdens het ademen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bij lichamelijk onderzoek zal de arts met de stethoscoop vaak een krakend geluid aan de achterkant van de borstkas horen. Dit worden ‘crepitaties’ genoemd. Deze crepitaties zijn meestal aan de onderkant van de longen te horen. Bij ernstig longoedeem kunnen ze zich verder naar boven verspreiden.

Beeldvormend onderzoek

Op een röntgenfoto van de borstkas zijn vaak afwijkingen te zien die wijzen op longoedeem. Dit worden ‘Kerley-B lijntjes’ genoemd. Vaak zal het hart vergroot zijn. Dit wordt ‘cardiomegalie’ genoemd.

Wat is de behandeling?

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Vaak worden plasmiddelen (diuretica) voorgeschreven om vocht af te drijven. Als het vocht achter de longen wordt veroorzaakt door een slecht werkend hart (hartfalen) kan de arts besluiten om geneesmiddelen voor te schrijven die de werking van het hart versterken. Bij ernstige kortademigheid is het zuurstof gehalte in het bloed vaak verlaagd. In dat geval wordt vaak zuurstof via een slangetje in de neus toegediend.

Engelse vertaling

pulmonary edema (amerikaanse spelling), pulmonary oedema (engelse spelling)

ICD10-code

J81

Lijst van oorzaken van longoedeem

• aconitine-vergiftiging (aconitine-intoxicatie)
• acute lung injury-acute respiratory distress syndrome (ALI-ARDS)
• acute respiratory distress syndrome (ARDS)
• arterioveneuze malformatie in de longen
• aspiratie, bijvoorbeeld van maagzuur
• ATRA syndroom
• azijnzuurvergiftiging (azijnzuurintoxicatie)
• behandeling met een infuus
• blauwzuurvergiftiging (cyanide intoxicatie)
• bloedtransfusie
• capillairleksyndroom
• elektrocutie
• gaatje tussen de kamers van het hart (ventrikelseptumdefect)
• gebruik van Bosulif (bosutinib)
• gebruik van voriconazol (Vfend)
• hantavirus-infectie
• hart met drie boezems (cor triatriatum)
• hartaanval (myocardinfarct)
• slecht werkend hart (hartfalen)
• hartritmestoornissen
• hartzwakte rond de bevalling (peripartum-cardiomyopathie)
• HELLP-syndroom
• hoogtelongoedeem
• hydropssyndroom bij de moeder (maternaal hydropssyndroom)
• inhalatie van giftige gassen
• inhalatie van hete gassen
• kneuzing van de longen (pulmonale contusie)
• lekkende aortaklep (aortaklepinsufficiëntie)
• longtransplantatie
• maligne hypertensie
• na behandeling voor klaplong (pneumothorax)
• na thoracocentese
• obstructie van de bovenste luchtwegen
• onderkoeling (hypothermie)
• ontsteking in de borstholte (mediastinitis)
• opheffen van endobronchiale obstructie
• overdosis acetylsalicylzuur (salicylaatintoxicatie)
• slecht werkende nieren (nierfalen)
• stembandkramp (laryngospasme)
• stuiptrekkingen (convulsies)
• swimming induced pulmonary edema (immersion pulmonary edema)
• teflonkoorts (PTFE-toxicose)
• thyreotoxische crisis
• transfusiegerelateerde acute longbeschadiging
• ventrikeltachycardie
• vergiftiging met fenol (fenol intoxicatie)
• vergiftiging met seleen (seleniumintoxicatie)
• vergiftiging met stikstofoxide (stikstofoxide-intoxicatie)
• verhoogde druk in de longslagader door onbekende oorzaak (primaire pulmonale hypertensie)
• verwonding aan het hoofd (hoofdletsel)
• verwurging
• verzuring door alcoholgebruik (alcoholische ketoacidose)
• verzuring door suikerziekte (diabetische ketoacidose)
• vruchtwaterembolie
• zuurstofvergiftiging (hyperoxie)
• zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie)

Synoniemen

Andere namen voor vocht achter de longen zijn waterlong, longstuwing, stuwing long, pulmonaal oedeem, longoedeem, long oedeem, water achter de longen, vocht achter de longen, vocht in de longen, vocht in long, en vocht in longen.