Bijgewerkt op 5 juli 2017 door Simpto.nl
Wat is vleesallergie?
Vleesallergie is een overgevoeligheid voor het stofje galactose-alfa-1,3-galactose, meestal afgekort tot ‘alfa-gal’.
Alfa-gal is een koolhydraat dat in vlees van zoogdieren zit, maar niet in dat van mensen en apen. Voor mensen is het dus een lichaamsvreemde stof.
Mensen kunnen in contact komen met alfa-gal door een tekenbeet.
Mensen die daarvoor gevoelig zijn kunnen een allergie ontwikkelen voor dit stofje. Het lichaam maakt dan een overvloed aan afweerstoffen aan zodra het lichaam in contact komt met alfa-gal. Het gaat hier om antistoffen van het type ‘immuunglobuline E’ (IgE).
Als mensen met vleesallergie vlees eten waarin alfa-gal zit kunnen ze een overgevoeligheidsreactie krijgen.
De medische term voor vleesallergie is ‘alfa-gal allergie’ of ‘alfa-gal syndroom’.
Wat is de oorzaak?
Alfa-gal kan worden overgedragen door de zogenaamde schapenteek. Als een dergelijke teek eerder een zoogdier heeft gebeten kan het daar alfa-gal hebben opgenomen. De alfa-gal blijft dan aanwezig in het spijsverteringskanaal van de teek.
Als diezelfde teek vervolgens een mens bijt, kan de alfa-gal via het speeksel van de teek in de huid van die persoon worden gespoten. Omdat alfa-gal bij de mens niet van nature voorkomt kunnen mensen die daarvoor gevoelig zijn een overgevoeligheid voor alfa-gal ontwikkelen.
Dat betekent dat het afweersysteem zich klaar maakt om aan te vallen zodra alfa-gal in het lichaam komt. Dat is het geval als de betreffende persoon vlees van runderen, varkens, schapen, lammetjes of paarden eet. Dergelijk ‘rood vlees’ bevat namelijk alfa-gal.
Op het moment dat alfa-gal in het lichaam komt van iemand die eerder door een tekenbeet overgevoeligheid tegen alfa-gal heeft ontwikkeld zal het afweersysteem van die persoon grote hoeveelheden afweerstoffen van het type IgE vrijmaken om het lichaamsvreemde stofje te verwijderen. De grote hoeveelheid IgE is verantwoordelijk voor het ontstaan van de overgevoeligheidsreactie.
Overgevoeligheidsreacties tegen alfa-gal komen niet alleen voor na het eten van rood vlees. Ook inname van bepaalde geneesmiddelen die alfa-gal bevatten kunnen tot een overgevoeligheidsreactie leiden. Een voorbeeld van een dergelijk middel is cetuximab. Hetzelfde geldt voor implantatie van hartkleppen afkomstig van varkens bij mensen met een hartklepaandoening.
Symptomen vleesallergie
Vleesallergie kan de volgende klachten veroorzaken:
- Jeuk, vaak over het hele lichaam
- Jeukende rode bulten op de huid (galbulten)
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Kortademigheid
- Hoesten
De klachten ontstaan na het eten van rundvlees, varkensvlees, schapenvlees, lamsvlees en paardenvlees, maar niet na eten van vis of kippenvlees.
In tegenstelling tot bij een gewone voedselallergie treden de klachten meestal pas enkele uren na het eten op.
In ernstige gevallen kan een zogenaamde anafylactische reactie optreden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Bij mensen met een overgevoeligheidsreactie die enkele uren na het eten van rood vlees optreedt moet worden gedacht aan vleesallergie. Bloedonderzoek kan de diagnose ondersteunen. In het bloed van mensen met vleesallergie zijn namelijk IgE-antistoffen tegen alfa-gal aantoonbaar.
Hoe vaak komt het voor?
Het is niet precies bekend hoe vaak vleesallergie in Nederland voorkomt. Waarschijnlijk gaat het om slechts enkele tientallen gevallen per jaar.
Bij wie?
In principe kan iedereen vleesallergie krijgen. Omdat het stofje waartegen de allergie zich ontwikkelt door teken wordt overgedragen zal de aandoening vooral voorkomen bij mensen die regelmatig in de natuur komen.
Wat is de behandeling?
Hoewel je zou denken dat mensen met vleesallergie geen vlees zouden moeten eten is dat gelukkig niet zo. De overgevoeligheid treedt namelijk niet op bij eten van vis of pluimvee (kip, kalkoen). Het is dus van belang om ‘rood vlees’ te vermijden.
Verder kan de arts anti-allergische geneesmiddelen voorschrijven.
Beloop en prognose
Vleesallergie zal bij sommige mensen langzaam minder worden, bij anderen blijft de allergie vele jaren bestaan. De aandoening kan ook opvlammen als men opnieuw door een schapenteek wordt gebeten. Voorkomen van tekenbeten is dan zinvol.
In zeldzame gevallen kan vleesallergie leiden tot een anafylactische reactie. Dat is een ernstige overgevoeligheidsreactie waaraan mensen kunnen overlijden als ze niet tijdig behandeld worden.
Historie
Door onderzoek in de jaren 2003-2007 in Australië werd ontdekt dat vleesallergie werd veroorzaakt door tekenbeten. De resultaten van dit onderzoek werden in 2009 gepubliceerd door Sheryl van Nunen en haar medeonderzoekers.
Engelse vertaling
meat allergy, red meat allergy, Mammalian Meat Allergy, MMA, alpha-gal allergy
Verder lezen / Referenties
- SA Nunen ea, ‘An association between tick bite reactions and red meat allergy in humans’, gepubliceerd in de Medical Journal of Australia 2009; 190(9).
Synoniemen voor vleesallergie zijn alfa-gal syndroom, Mammalian Meat Allergy, en alfa-gal allergie.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 5 juli 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 5 juli 2017