Wat is het vetembolie-syndroom?
Vetdeeltjes die bloedvaten verstoppen worden vetembolieēn genoemd. Het vetembolie-syndroom is een zeldzame aandoening waarbij vetembolieën tot ernstige afwijkingen in de longen, de hersenen, de huid en/of het hart kunnen leiden.
Wat is de oorzaak?
Vetembolie-syndroom wordt veroorzaakt doordat vetdeeltjes in het bloed terechtkomen. Meestal gebeurt dit door botbreuken. Doordat het bot breekt komt beenmerg vrij. Vetdeeltjes uit het beenmerg kunnen zo in de bloedbaan terechtkomen. Ze worden vervolgens met de bloedstroom meegevoerd en lopen vast in organen en weefsels.
De aandoening kan ook ontstaan als tijdens een operatie botbreuken met metalen pennen worden vastgezet. Doordat de metalen pennen in het beenmerg worden aangebracht kan beenmerg in de bloedsomloop terechtkomen. Hetzelfde kan gebeuren bij operaties waarbij gewrichten worden vervangen (heupprothese, knieprothese) of bij amputaties.
Hoe vaak komt ‘t voor?
Vetembolie-syndroom is zeldzaam. De aandoening komt in Nederland jaarlijks bij naar schatting 50-100 mensen voor.
Welke symptomen geeft ‘t?
De klachten kunnen snel na het ontstaan van de vetembolieën optreden. Hoewel de vetembolieën in principe overal in het lichaam terecht kunnen komen zijn de gevolgen ervan vooral merkbaar in de longen, de hersenen en de huid.
Ongeveer driekwart van de mensen met vetembolie syndroom heeft last van kortademigheid. Dit wordt veroorzaakt doordat vele vetdeeltjes vastlopen in de bloedvaten van de longen. Het bloed kan hierdoor niet goed doorstromen. Het gevolg is dat onvoldoende zuurstof kan worden opgenomen in de longblaasjes. Het zuurstof gehalte in het bloed gaat omlaag en de patiënt wordt kortademig.
Vastlopen van vetdeeltjes in de bloedvaten van de hersenen kan tot verschillende klachten leiden. Zo kunnen verwardheid, stuiptrekkingen, verminderd bewustzijn en zelfs coma ontstaan.
Vastlopen van vetdeeljes in de huid leidt tot kleine huidbloedinkjes. Dit worden ook wel puntbloedinkjes of petechiae genoemd. Ze verschijnen meestal 2-3 dagen na het ontstaan van de vetembolieën en verdwijnen vaak binnen een week vanzelf.
Hieronder een overzicht van de klachten die kunnen optreden bij het vetembolie-syndroom.
- kortademigheid
- snelle hartslag
- snel ademen
- rode puntjes op de huid
- blauwpaarse vlekken op de bovenarm
- verminderd bewustzijn
- blauwpaarse vlekken op de borstkas
- verhoogde lichaamstemperatuur
- blauwpaarse vlekken in de nek
- blauwpaarse vlekken op de schouder
- rode puntjes op de borstkas
- rode puntjes op de bovenarm
- neurologische uitvalsverschijnselen
- coma
- blauwpaarse vlekken in de oksel
- rode puntjes op de schouder
- verward
- stuiptrekkingen
- rode puntjes in de mond
- rode puntjes in de nek
- rode puntjes in de oksel
- blauwpaarse vlekken in de mond
- afwezig / stupor / verlaagd bewustzijn
- blauwpaarse vlekjes op het bindweefsel van het oog
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt meestal gesteld als bij een patiënt met een botbreuk of ingreep aan de botten kortademigheid en/of andere klachten die passen bij het syndroom optreden.
Op een röntgenfoto van de borstkas zijn vaak afwijkingen aan de longen zichtbaar. De longen zelf zijn vaak vlekkerig. De rechterkant van het hart kan vergroot zijn. Dat komt doordat dit deel van het hart bloed in de longen pompt. Als vetembolieën vastlopen in de bloedvaten van de longen zal de doorbloeding van de longen afnemen. Het hart gaat steeds harder pompen om toch voldoende bloed in de longen te krijgen. Hierdoor kan het volume van het rechter hart toenemen. Op den duur zal de wand van de rechterkant van het hart ook dikker worden.
Een CT-scan van de longen kan helpen om de diagnose te bevestigen. De longen van mensen met vetembolie-syndroom hebben vaak een zogenaamd matglas-aspect op de CT-scan. Zie afbeelding hieronder.
Beloop en prognose
Vetembolie-syndroom is een zeer ernstige aandoening. Daarom is het van belang dat de diagnose snel wordt gesteld. Dan kan namelijk direct behandeld worden.
Complicaties die kunnen optreden zijn:
- diffuse intravasale stolling (DIS)
- hartritmestoornis
- hartstilstand / ademstilstand
- zwelling van de hersenen (cerebraal oedeem)
Wat is de behandeling?
Er bestaat geen behandeling waarmee vetembolie-syndroom genezen kan worden. Het doel van de behandeling is daarom de symptomen te beperken en het ontstaan van nieuwe vetembolieën te voorkomen. Dat betekent dat de onderliggende oorzaak zo snel mogelijk behandeld moet worden.
Patiënten met vetembolie-syndroom krijgen vaak corticosteroïden, zoals methylprednison. Van methylprednison is bekend dat het de kans op complicaties vermindert. Het is niet precies bekend hoe het dat doet.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 17 februari 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 17 februari 2017