Bijgewerkt op 4 februari 2025 door Simpto.nl
Wat is een verschoven wervel?
Een verschoven wervel is een aandoening waarbij de een wervel verschoven is ten opzichte van de overige wervels. Dat kan een verschuiving naar voren, naar achteren of zijwaarts zijn.
De medische naam voor verschuiving van een wervel is spondylolisthese. Een verschuiving naar voren wordt anterolisthese genoemd. Een verschuiving naar achteren retrolisthese, en een verschuiving zijwaarts laterolisthese.
Een verschuiving naar voren komt meestal voor onder in de rug (lumbale wervelkolom), meestal op niveau L5 (vijfde lendenwervel). Een verschuiving naar achteren komt ook voor in de nek (cervicale wervelkolom) en de thoracale wervelkolom).
Spondylolisthesis most commonly occurs in the lumbar spine, primarily at the L5-S1 level, with the L5 vertebral body anteriorly translating over the S1 vertebral body.[7]
Wat is de oorzaak?
Er zijn verschillende oorzaken voor het verschuiven van een wervel. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak wordt de aandoening onderverdeeld in:
- degeneratieve spondylolisthese – wordt veroorzaakt door slijtage van de facetgewrichtjes door ouderdom
- dysplastische spondylolisthese – wordt veroorzaakt door aangeboren afwijkingen aan de facetgewrichtjes van de wervels
- isthmische spondylolisthese – wordt veroorzaakt door een afwijking van de wervel (spondylolyse)
- pathologische spondylolisthese – wordt veroorzaakt door infectie van de wervel of tumoren of uitzaaiingen in de wervel
- postoperatieve spondylolisthese – ontstaat als complicatie van een operatie aan de wervelkolom
- traumatische spondylolisthese – wordt veroorzaakt door een gebroken wervel
Welke symptomen geeft het?
De klachten die optreden zijn afhankelijk van het niveau van de wervel die verschoven is.
Een verschoven wervel in de onderrug kan de volgende symptomen geven:
- stijfheid in de rug
- pijn onder in de rug
- veranderde lichaamshouding:
- meer voorovergebogen houding
- veranderd looppatroon
- waggelend lopen
- dunner worden van de bilspier
- strakke hamstrings
- tintelend of prikkelend gevoel in been of voet
- gevoel dat er iets verschuifd in de rug bij opstaan
De klachten kunnen toenemen bij hoesten, niezen en/of persen. Ook kunnen de klachten erger zijn in zittende positie of bij opstaan vanuit zittende positie.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan op grond van de klachten en de bevindingen bij lichamelijk onderzoek vermoeden dat sprake is van een verschoven wervel. Om de diagnose te bevestigen is beeldvormend onderzoek nodig.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek is de verschoven wervel vaak voelbaar door de wervelkolom goed af te tasten (palperen).
Beeldvormend onderzoek
Op een rontgenfoto van de wervelkolom is de verschoven wervel meestal goed zichtbaar. Zie afbeelding hieronder van een voorwaarts verschoven lendenwervel op niveau L5.
Soms wordt een MRI-scan of CT-scan gemaakt om de afwijking goedin beeld te brengen.
Wat is de behandeling?
De behandeling is afhankelijk van de aanwezigheid en ernst van de klachten. Als er geen klachten zijn hoeft een verschoven wervel meestal niet te worden behandeld. Als er wel klachten zijn zal in eerste instantie worden behandeld met pijnstillers, fysiotherapie, oefeningen en/of een corset. Als dat onvoldoende helpt kan een epidurale injectie met corticosteroiden worden toegediend.
Alleen in speciale gevallen wordt een verschoven wervel geopereerd. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als de aandoening leidt tot aanhoudende uitvalsverschijnselen, zoals bijvoorbeeld de plas of poep niet op kunnen houden.
Synoniemen
verschuiving van een wervel, wervelverschuiving, spondylolisthesis, spondylolisthese
Engelse vertaling
spondylolisthesis, olisthesis, slippage of a vertebra
ICD11-code
FA84
Niet gevonden wat je zocht?
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.