Bijgewerkt op 29 december 2023 door Simpto.nl
Wat is kopervergiftiging?
Kopervergiftiging is een zeldzame aandoening waarbij door inname van te veel koper verschillende soorten klachten kunnen ontstaan.
De medische term voor kopervergiftiging is koperintoxicatie. Kopervergiftiging moet niet verward worden met koperstapelingsziekte (ziekte van Wilson).
Oorzaak kopervergiftiging
Kopervergiftiging wordt meestal veroorzaakt door het eten van voedsel dat is bereid in koperen pannen. Daarnaast is het mogelijk om te veel koper binnen te krijgen door het drinken van met koper verontreinigd drinkwater. Ook andere manieren van blootstelling aan koper kan leiden tot vergiftiging, bijvoorbeeld bij werkzaamheid in een koperverwerkende industrie.
Hoe vaak komt ’t voor?
Vergiftiging met koper is een zeer zeldzame aandoening. Jaarlijks wordt deze vergiftiging in Nederland slechts enkele keren vastgesteld.
Symptomen kopervergiftiging
Er wordt onderscheid gemaakt tussen ‘acute blootstelling’ en ‘chronische blootstelling’. Met het eerste wordt bedoeld dat iemand in één keer wordt blootgesteld aan een grote hoeveelheid koper. Bij een dergelijke acute vergiftiging kunnen de volgende klachten ontstaan:
- Buikpijn
- Metaalsmaak
- Moeheid
- Braken
- Bloedbraken
- Zwarte ontlasting
- Lage bloeddruk (hypotensie)
- Gele verkleuring van de ogen
- Gelige verkleuring van de huid
- Donkere verkleuring van de huid
- Kortademigheid
- Diarree
Met ‘chronische blootstelling’ wordt bedoeld langdurige blootstelling aan koper. Chronische vergiftiging met koper kan leiden tot beschadiging van de nieren en de lever. Dit kan op den duur aanleiding geven tot slecht werkende nieren (nierfalen) en/of een slecht werkende lever (leverfalen).
Verder kan een overmaat aan koper in het bloed leiden tot een tekort aan zink. Dit wordt ‘zinkdeficiëntie’ genoemd. Zink bindt namelijk aan koper in het bloed.
Vergiftiging met koper kan ook leiden tot bloedarmoede door afbraak van rode bloedcellen. Dit wordt ‘hemolytische anemie’ genoemd.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden gesteld door het koper gehalte in het bloed te bepalen. Dit gehalte is verhoogd.
Het koper gehalte in het bloed is normaal gesproken tussen 11-23 μmol/l. Waarden boven de 23 μmol/l worden dus als verhoogd beschouwd.
Voor koper in de urine gelden als normaalwaarden: 0,15-0,95 μmol/l.
Behandeling kopervergiftiging
Kopervergiftigingen worden meestal behandeld met medicijnen die metalen kunnen binden. Voorbeelden van dergelijke geneesmiddelen zijn penicillamine en dimercaprol.
Er zijn aanwijzingen dat vitamine E en alfa-liponzuur beschermen tegen de schade die een overmaat aan koper in het lichaam kan aanrichten. Beide stoffen zijn zogenaamde ‘antioxidanten’. Dat zijn stoffen die schade die door zuurstofradicalen aan cellen kan worden aangebracht tegengaan.
Preventie
Vitamine C en zink verminderen de opname van koper door het lichaam. Deze stoffen kunnen daarom mogelijk helpen voorkomen dat kopervergiftiging ontstaat bij mensen die zijn blootgesteld aan een overmaat aan koper in de voeding.
Engelse term
copper poisoning, copper toxicity, copper intoxication
ICD10-code
T56.4
Verder lezen / Referenties
- LM Gaetkea & CK Chow, ‘Copper toxicity, oxidative stress, and antioxidant nutrients’ gepubliceerd in Toxicology van 15 juli 2003: pagina’s 147-163.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 21 februari 2016
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 7 september 2017
Vanavond, 09-01-2023, heb ik met een polijstschijf op de slijptol een half uur lang een paar stukken koper gepolijst. Het rook bijzonder. Een kwartier later kreeg ik een metaalsmaak in de mond. Even later werd ik kortademig en misselijk. Naar huis gegaan en wat gegeten om die smaak te laten verdwijnen. Nu, op het eind van de avond voelde ik me weer wat beter, de malaise zakt wat. Hopelijk blijft de voorspelde uitslag weg en verdwijnt de kortademigheid nog. Anders morgen maar naar de dokter…
Koper moet je buiten bewerken weet ik nu!
2 dagen later nu en weer helemaal beter.
en leeft u nog?
goedendag, ik heb een dikke laag kopergroen van mijn gasleiding verwijderd, om ze daarna te kunnen schilderen, en heb dit gedaan met water en zonder handschoenen te gebruiken.
ik heb daarna het doekje weggegooid, en mijn handen gewassen.
nu 2 dagen later heb ik uitslag op mijn armen, jeuk, en zijn mijn handen stijf.
wat kan ik doen, of moet ik daarnaar laten kijken?