Wat is het vena cava superior syndroom?
Vena cava superior is de medische naam voor de bovenste holle ader, een groot bloedvat in ons lichaam dat het bloed vanuit de armen en het hoofd naar het hart afvoert. Het vena cava superior syndroom is een aandoening waarbij de bovenste holle ader bekneld raakt.
Het vena cava superior syndroom wordt soms afgekort als VCSS.
Oorzaken van het vena cava superior syndroom
Meestal wordt het vena cava superior syndroom veroorzaakt door een gezwel in de borstholte. Vaak gaat het om longkanker, lymfeklierkanker (maligne lymfoom) of uitzaaiingen van andere tumoren naar de borstholte. Ook een thymoom (gezwel van de zwezerik) kan dit syndroom veroorzaken.
Doordat een dergelijk gezwel steeds groter wordt raakt de bovenste holle ader steeds meer in de knel. Hierdoor wordt de afvoer van bloed uit de armen en het hoofd bemoeilijkt. Dit leidt tot klachten.
Andere oorzaken zijn trombose van de vena cava superior, infecties in de borstholte en sarcoïdose.
Hoe vaak komt ‘t voor?
De diagnose ‘vena cava superior syndroom’ wordt in Nederland naar schatting zo’n 500-600 keer per jaar gesteld.
Welke klachten geeft het?
Symptomen die kunnen optreden bij het vena cava superior syndroom zijn:
- dik gezicht
- dikke arm
- opgezwollen aders in de hals
- kortademigheid
- hoesten
- bloedvaten zichtbaar op de borstkas
- duizeligheid (licht gevoel in het hoofd)
- pijn in de borstkas
- moeite met slikken
- flauwvallen
Hoe hoger de klacht in deze rij staat, des te vaker zal dit symptoom voorkomen. Dus een dik gezicht wordt vaak gezien terwijl flauwvallen zelden voorkomt.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Op grond van de klachten kan de arts al vermoeden dat er sprake is van het vena cava superior syndroom. Bij lichamelijk onderzoek is de zogenaamde ‘centraal veneuze druk’ verhoogd.
De definitieve diagnose zal gesteld worden met behulp van beeldvormend onderzoek. Op een CT-scan of MRI-scan van de borstholte zal meestal de beknelling van de bovenste holle ader zichtbaar zijn. Tevens zal direct ook de oorzaak van de beknelling worden gevonden.
Wat is de behandeling?
De behandeling van het vena cava superior syndroom is erop gericht om de beknelling op te heffen. Meestal betekent dit dat de onderliggende oorzaak behandeld moet worden. Dus als de oorzaak longkanker is zal het doel van de behandeling zijn om het gezwel te doen slinken zodat de beknelling van de onderste holle ader afneemt. Als de oorzaak een trombose van de vena cava superior is dan zal de behandeling bestaan uit toediening van medicijnen tegen trombose.
Synoniemen voor vena cava superior syndroom zijn VCS-syndroom, VCSS