Wat is een varicocele?
Een varicocele – soms gespeld als ‘varikocele’ – is een aandoening waarbij bloedvaten rond de zaadbal verwijd zijn. Dit wordt veroorzaakt door een belemmerde afvloed van bloed via de aderen. De aandoening wordt ook wel zakaderbreuk of spataderbreuk in de balzak genoemd.
Bij wie komt het voor?
De aandoening komt vooral voor bij jongemannen. De meeste jongens/mannen zijn 15-25 jaar als de diagnose wordt gesteld.
Wat is de oorzaak?
Een varicocele wordt veroorzaakt door stuwing van bloed in de aderen rondom de zaadbal. De stuwing wordt veroorzaakt door een belemmerde afvloed van bloed via de aderen. Dat kan komen door slecht werkende of ontbrekende kleppen, die normaal gesproken de afvoer van bloed in de aderen bevorderen. Belemmering van de afvloed van bloed kan echter ook worden veroorzaakt door druk van buitenaf op een hoger gelegen bloedvat. Zo kan bijvoorbeeld een gezwel van de nier (niertumor) ook leiden tot een varicocele.
Welke symptomen geeft het?
Een varicocele kan tot de volgende klachten leiden:
- pijn in de lies
- pijn in de balzak
- zwelling van de balzak
Verminderde vruchtbaarheid
Er is een verband tussen het voorkomen van een varicocele en verminderde vruchtbaarheid. De aandoening wordt vaker aangetroffen bij mannen die onvruchtbaar zijn ten opzichte van de totale mannelijke bevolking.
De verminderde vruchtbaarheid wordt waarschijnlijk verklaard doordat de kluwe van spataders zorgt voor toename van de bloeddoorstroming rond de zaadbal. Dit leidt tot een verhoging van de temperatuur in de balzak. Bij toename van de temperatuur in de zaadbal zal de aanmaak van zaadcellen afnemen. Er zijn daarom vaak minder zaadcellen aanwezig bij een zaadlozing.
Wat is de behandeling?
Een varicocele kan middels een operatie worden verwijderd. Dit gebeurt door een uroloog. Een dergelijke operatie kan worden uitgevoerd vanwege klachten, dreigende onvruchtbaarheid of vanuit kosmetische overwegingen. Als een onderliggende oorzaak voor de aandoening wordt gevonden, zoals bijvoorbeeld een niertumor, zal deze worden behandeld.
Behandeling van een varicocele zal vaak leiden tot een vermindering van klachten, maar ook tot verbetering van de zaadkwaliteit.
Synoniemen
Andere namen voor een varicocele zijn spataderbreuk, varicocèle, varikocele, hernia varicosa, varikokèle, varicokele, spatader in de balzak, spataderen in de balzak, spataderen in het scrotum, en zakaderbreuk.