Bijgewerkt op 14 juni 2021
Wat is urticaria multiforme?
Urticaria multiforme is een zeldzame huidaandoening die voorkomt bij jonge kinderen. Het is een overgevoeligheidsreactie die kan optreden na infecties, het gebruik van bepaalde voedingsmiddelen of geneesmiddelen, en na vaccinaties (inentingen). De aandoening leidt tot kenmerkende huidafwijkingen die vaak flink jeuken.
Na wegnemen van de oorzaak zullen de klachten en afwijkingen binnen enkele dagen tot maximaal twee weken verdwijnen.
Welke symptomen zijn er?
Urticaria multiforme leidt tot huidafwijkingen die over het hele lichaam voor kunnen komen. De huidafwijkingen zijn vaak rond of ovaal van vorm, en kunnen jeuk veroorzaken.
Soms is er sprake van oedeem (zwelling door vochtophoping) aan handen, voeten en/of gezicht.
Wat is de oorzaak?
Urticaria multiforme wordt veroorzaakt door een overgevoeligheidsreactie. Bij een overgevoeligheidreactie wordt histamine uitgestoten uit zogenaamde ‘mestcellen‘ in de huid en het onderhuidse bindweefsel. Histamine is een stofje dat inwerkt op de bloedvaten. Deze zullen wijder worden. Hierdoor ontstaat roodheid van de huid. Ook worden de wanden van de bloedvaten doorlaatbaar voor vocht. Hierdoor ontstaat zwelling in de huid.
De aandoening kan worden uitgelokt door infecties, geneesmiddelen, voedingsmiddelen en inentingen. Als er sprake is van een infectie gaat het meestal om een bovenste luchtweginfectie of een middenoorontsteking (otitis media). Als de aandoening wordt uitgelokt door geneesmiddelen gaat het meestal om antibiotica, zoals bijvoorbeeld amoxicilline.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Voor een huisarts is het lastig om direct een diagnose te stellen op grond van de huidafwijkingen. Daarvoor zal meestal worden doorverwezen naar een dermatoloog (huidarts). De dermatoloog zal de diagnose vaak op grond van het verhaal van de patiënt en de kenmerkende huidafwijkingen kunnen stellen.
Eén van de kenmerken van de aandoening is dat bij wrijven of krabben over de huid een rode, jeukende, verheven streep ontstaat. Dit wordt ‘dermografisme’ genoemd. Dermografisme kan echter ook bij andere huidaandoeningen voorkomen.
Bij laboratoriumonderzoek kunnen de ontstekingswaarden verhoogd zijn. Dat is echter niet altijd het geval. Bovendien zijn er vele andere huidaandoeningen waarbij deze verhoogd kunnen zijn.
Een huidbiopsie laat afwijkingen zien die kenmerkend zijn voor urticaria (galbulten, netelroos).
Wat is de behandeling?
De behandeling bestaat in eerste instantie uit het wegnemen van de uitlokkende factor. Dus als de klachten werden uitgelokt door gebruik van een geneesmiddel moet worden beoordeeld of gebruik van het geneesmiddel gestopt kan worden. Over het algemeen zullen de symptomen hierna binnen twee weken vanzelf verdwijnen.
Verder kunnen symptomen als jeuk worden behandeld met medicijnen. Meestal zullen antihistaminica als desloratadine worden voorgeschreven. Bij ernstige klachten kan de arts besluiten om corticosteroïden, zoals prednisolon, voor te schrijven.
Verder lezen / Referenties
- L Zijp, PMJH Kemperman en GW ten Tusscher, ‘Urticaria multiforme – lastig onderscheid met andere huidaandoeningen’, gepubliceerd in de rubriek ‘Casuïstiek’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 28 april 2018; 162(17): D2251.
Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 3 mei 2018
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 3 mei 2018