Bijgewerkt op 22 mei 2023
Wat is een tuberculoom?
Een tuberculoom is een gezwel dat ontstaat als reactie op een infectie met de tuberkel-bacterie (tuberculose).
Tuberculomen worden ingedeeld naar het orgaan of lichaamsdeel waar ze groeien. Zo wordt onderscheid gemaakt tussen:
- tuberculoom in de long – pulmonaal tuberculoom
- tuberculoom in de hersenen – intracerebraal tuberculoom
- tuberculoom in de borst
- tuberculoom in de slokdarm – oesofageaal tuberculoom
- tuberculoom in de alvleesklier – pancreastuberculoom
- tuberculoom in het skelet
- tuberculoom in de eierstok – ovarieel tuberculoom
Hoe ontstaat het?
Het is niet precies bekend hoe tuberculomen ontstaan.
Welke symptomen geeft het?
De symptomen die optreden zijn afhankelijk van waar het tuberculoom zich in het lichaam bevindt. Kleine tuberculomen hoeven niet altijd klachten te geven.
Een tuberculoom in de hersenen kan de volgende symptomen geven:
- hoofdpijn
- koorts
- toeval
- neurologische uitvalsverschijnselen
- papiloedeem
- hersenvliesontsteking
- hydrocefalus
- verhoogde hersendruk
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Meestal komt een tuberculoom aan het licht door middel van beeldvormend onderzoek. Daarmee zijn tuberculomen zichtbaar als kleine ronde afwijkingen. Dan is echter nog niet duidelijk dat het gaat om een tuberculoom. Daarvoor moet duidelijk worden dat het gezwelletje is veroorzaakt door tuberculose. Dat kan met zekerheid worden vastgesteld door een stukje weefsel uit het tuberculoom te verwijderen voor onderzoek. Bij een tuberculoom in de hersenen gebeurt dit met een stereotactische biopsie op geleide van een CT-scan.
Wat is de behandeling?
Tuberculomen worden behandeld met tuberculostatica. Dat zijn antibiotica die speciaal gericht zijn tegen de tuberkel-bacterie. Het gaat om middelen als isoniazide, rifampicine, pyrazinamide en ethambutol. Vaak worden deze middelen in combinatie met elkaar voorgeschreven.
Als behandeling met tuberculostatica geen of onvoldoende effect heeft kan het nodig zijn om het tuberculoom middels een operatie te verwijderen.
Engelse vertaling
tuberculoma
Verder lezen / Referenties
- E van Kempen, L Schuurman, R Cuperus, E Peeters, A Nusmeijer, K van Aerde, ‘Tuberculose van het centraal zenuwstelsel‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische les’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 11 mei 2023; 167(19): pagina’s 16-23.