Bijgewerkt op 9 mei 2024
Wat is miliaire tuberculose?
Tuberculose is een ziekte die meestal in de longen zit. Miliaire tuberculose is tuberculose die verspreid is door het hele lichaam. Meestal gaat het om meerdere kleine haarden van tuberculose in verschillende organen, zoals longen, lever, nier en milt.
Hoe vaak komt het voor?
Miliaire tuberculose komt niet vaak voor. Geschat wordt dat het 2% uitmaakt van alle gevallen van tuberculose.
Wat is de oorzaak?
Miliaire tuberculose is een vorm van tuberculose waarbij de tuberkelbacil (Mycobacterium tuberculosis) zich vanuit de longen verspreidt naar andere organen, zoals de lever, de milt en/of de nieren. Hoe deze verspreiding precies verloopt is niet goed bekend. Mogelijk passeren de bacillen de door de ziekte aangetaste wanden van de longblaasjes en komen zo in het bloed terecht. Via het bloed verspreiden ze zich door het lichaam waar ze opnieuw infecties kunnen veroorzaken. Een andere mogelijkheid is dat verspreiding van de bacillen via de lymfevaten verloopt.
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:
Verder kan de ziekte zich uitbreiden naar de hersenvliezen. Dan wordt gesproken van tuberculeuze meningitis.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek kan de arts vergrote lymfeklieren voelen. Bij onderzoek van de buik kunnen zowel de lever als de milt vergroot zijn.
Bij luisteren met de stethoscoop naar de longen worden soms ook afwijkingen gehoord.
Bloedonderzoek
In het bloed kan het calcium gehalte verhoogd zijn. Artsen spreken in dat geval van hypercalciemie.
Oogonderzoek
Bij onderzoek van het oog door een oogarts kunnen afwijkingen worden gevonden aan het vaatvlies en aan de oogzenuw.
Wat is de behandeling?
Miliaire tuberculose wordt behandeld met antibiotica die speciaal gericht zijn tegen de tuberkelbacil (tuberculostatica). Het gaat om middelen als isoniazide, rifampicine, ethambutol en pyrazinamide. De behandeling duurt in principe zes maanden. Als er tevens sprake is van tuberculose van de hersenvliezen (tuberculeuze meningitis) dan wordt aanbevolen om twaalf maanden te behandelen.