Bijgewerkt op 5 januari 2025 door Simpto.nl
Wat is trombose van de poortader?
Trombose van de poortader is een zeldzame aandoening waarbij een stolsel (= trombus) ontstaat in de poortader (= vena portae). Dat is de grote ader die bloed van de darm naar de lever voert. De aandoening komt zowel bij kinderen als volwassenen voor, vaak als complicatie van een andere ziekte. De medische naam voor deze aandoening is vena portae trombose.
Wat is de oorzaak?
Trombose van de poortader kan verschillende oorzaken hebben. Er kan sprake zijn van een erfelijke aanleg voor het krijgen van trombose. Voorbeelden hiervan zijn gebrek aan proteïne-C of proteïne-S, en de zogenaamde ‘factor-V-Leiden-mutatie’. Niet-erfelijke aandoeningen die kunnen leiden tot trombose van de poortader zijn bijvoorbeeld levercirrose, pancreatitis (alvleesklierontsteking), blindedarmontsteking (appendicitis), SLE, de ziekte van Crohn en kanker. Ook kan de aandoening voorkomen na een operatie van de lever, galwegen, of milt (miltverwijdering). Bij ongeveer 20% van de mensen met trombose van de poortader wordt geen onderliggende afwijking gevonden. Bij ongeveer 40% van de mensen wordt meer dan één onderliggende afwijking gevonden.
Als trombose of tromboflebitis van de poortader wordt veroorzaakt door infectie met een bacterie wordt gesproken van pyleflebitis.
Welke symptomen geeft het?
Soms zijn er geen klachten. Als die er wel zijn kan trombose van de poortader kan de volgende klachten en ziekteverschijnselen geven:
- buikpijn:
- vaak rechtsboven in de buik
- ontstaat vaak plotseling
- neemt toe in ernst
- koorts
- opgeblazen gevoel in de buik
- waterbuik (ascites)
- verhoogde druk in de poortader (portale hypertensie)
- vergrote milt (tenzij de aandoening voorkomt na miltverwijdering)
- slokdarmspataderen
Ook kunnen klachten aanwezig zijn die worden veroorzaakt door een onderliggende aandoening, bijvoorbeeld alvleesklierontsteking (pancreatitis).
Verder kan trombose van de poortader leiden tot bloeding uit aderen van de slokdarm. Dit komt doordat de druk in de poortader toeneemt maar het bloed niet kan passeren (door de trombus). Het bloed stroomt langs een andere weg naar de vaten van de slokdarm. Door de hoge druk zullen de aderen van slokdarm veranderen in spataderen die makkelijk kunnen gaan bloeden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden gesteld met Doppler-echografie. Met behulp van dit onderzoek is in de meeste gevallen de diagnose te stellen. Als dit niet het geval is maar de arts toch vermoedt dat er sprake is van trombose van de poortader kan worden gekozen voor een CT-scan of MRI-scan. Ook met angiografie kan trombose van de poortader worden vastgesteld. Hierbij wordt contrastvloeistof in het bloed gespoten. Vervolgens wordt een rontgenfoto gemaakt. Hierop is de verstopping (obstructie) in de poortader zichtbaar.
Wat is de behandeling?
De behandeling is gericht op (1) behandeling van het stolsel zelf, (2) behandeling van de onderliggende oorzaak van de poortadertrombose, en (3) behandeling van de gevolgen van de aandoening.
Voor wat betreft de trombose zelf zal worden geprobeerd om het bloedstolsel op te lossen. Dat kan met behulp van bepaalde geneesmiddelen. Deze worden trombolytica genoemd. Om verdere uitbreiding van het bloedstolsel te voorkomen kunnen antistollingsmiddelen (anticoagulantia) worden voorgeschreven.
Als de trombose in de poortader leidt tot verhoogde bloeddruk in de poortader (portale hypertensie) kan de arts betablokkers voorschrijven. Deze middelen verminderen de druk in de poortader. Hetzelfde geldt voor het middel octreotide.
Als de aandoening leidt tot een aanhoudend flink verhoogde bloeddruk in de poortader (portale hypertensie) kan een operatie helpen de druk in de poortader te verlagen. Bij een dergelijke operatie wordt met een buisje een verbinding (‘shunt’) aangelegd tussen de poortader en de leverader (vena hepatica). Bloed kan dan via het buisje vanuit de poortader naar de leverader worden afgevoerd. Hierdoor neemt de druk in de poortader af. Deze ingreep wordt shuntoperatie genoemd.
Synoniemen
vena portae trombose, vena porta trombose, portatrombose, poortadertrombose
Engelse vertaling
portal vein thrombosis
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met trombose van de poortader. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.