Thyreoïditis van Riedel

Bijgewerkt op 5 juli 2022

Wat is thyreoïditis van Riedel?

Thyreoïditis van Riedel is een zeldzame vorm van schildklierontsteking die leidt tot verbindweefseling van de schildklier. Hierdoor ontstaat een hard gezwel van de schildklier (struma). De aandoening wordt ook wel struma van Riedel of chronische fibreuze thyreoïditis van Riedel genoemd. De aandoening is genoemd naar Dr Bernard Riedel. Hij ontdekte de aandoening in 1883 en beschreef de aandoening als eerste in de medische literatuur.

Tegenwoordig gaat men ervanuit dat thyreoïditis van Riedel niet een zelfstandige ziekte van de schildklier is maar dat het onderdeel uitmaakt van de zogenaamde IgG4-ziekte. Dat is een ziekte die tot verbindweefseling van meerdere organen en weefsel in het lichaam kan leiden.

Hoe vaak komt het voor?

Thyreoïditis van Riedel is een zeer zeldzame aandoening. Wij schatten dat deze aandoening jaarlijks in Nederland minder dan 10 keer wordt vastgesteld. De aandoening komt vooral voor bij vrouwen.

Welke symptomen geeft het?

Thyreoïditis van Riedel leidt tot verharding en vergroting van de schildklier. Het gevolg is dat de schildklier gaat drukken op omliggende structuren zoals de luchtpijp, de slokdarm bijschildklieren. Door druk op de luchtpijp kunnen ademhalingsproblemen ontstaan. Druk op de bijschildkliertjes kan leiden tot slecht werkende bijschildklieren (hypoparathyreoïdie), met als gevolg een verlaging van het calcium gehalte in het bloed (hypocalciëmie). Ook kan een zenuw die door de hals loopt bekneld raken.

Bij ongeveer een derde van mensen met thyreoïditis van Riedel ontstaat hypothyreoïdie (slecht werkende schildklier). Hierbij kunnen de klachten optreden zoals snel moe worden, darmverstopping (obstipatie), aankomen in gewicht, het snel koud hebben en zwelling van de oogleden.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose kan door de arts worden vermoed op grond van de klachten en de bevindingen bij lichamelijk onderzoek. Bij lichamelijk onderzoek wordt in de hals vaak een keiharde, vergrote schildklier gevoeld. Om de diagnose te bevestigen is weefselonderzoek nodig. Hiervoor wordt een stukje weefsel uit de schildklier geprikt. Dit wordt door een patholoog onder de microscoop bekeken. Daarbij is verbindweefseling (fibrose) van de schildklier zichtbaar.

Wat is de behandeling?

De behandeling bestaat uit ontstekingsremmers om de ontsteking van de schildklier tegen te gaan. Als de gezwollen schildklier op structuren in de directe omgeving drukt kan het nodig zijn om met een operatie te schildklier te verkleinen of in z’n geheel te verwijderen. In het eerste geval wordt gesproken van een partiële thyreoïdectomie, in het laatste geval van een totale thyreoïdectomie.

Synoniemen

Riedel’s struma, ziekte van Riedel, Riedelse thyreoïditis, struma van Riedel, harde thyreoïditis, Riedel thyreoïditis, Riedel’se thyreoiditis, chronische fibreuze thyreoïditis van Riedel, thyroïditis van riedel

Engelse vertaling

Riedel’s thyroiditis, Riedel thyroiditis

Verder lezen / Referenties

  • BMCL Riedel, ‘Die chronische, zur Bildung eisenharter Tumoren führende Entzündung der Schilddrüse’, gepubliceerd in Verhandlungen der deutschen Gesellschaft für Chirurgie van 1896; 25: pagina’s 101-105.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven