Bijgewerkt op 19 april 2024 door Simpto.nl
Wat is acrodermatitis chronica atrophicans?
Acrodermatitis chronica atrophicans is een aandoening van de huid die leidt tot rode verkleuring op de ledematen en later tot verdunning van de huid (huidatrofie). Ook kunnen zenuwen in de ledematen worden aangetast. Dit kan leiden tot perifere neuropathie. De aandoening wordt veroorzaakt door infectie met de Borrelia-bacterie, de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Behandeling bestaat uit antibiotica.
Acrodermatitis chronica atrophicans werd voor het eerst beschreven in 1883 door de Duitse arts Dr Alfred Buchwald. In 1902 werd de aandoening uitgebreid beschreven in de medische literatuur door Dr Herxheimer en Dr Hartmann. De aandoening wordt daarom soms ook ziekte van Herxheimer genoemd.
Wat is de oorzaak?
Acrodermatitis chronica atrophicans wordt veroorzaakt door infectie met een bacterie. Het gaat om de zogenaamde Borrelia-bacterie. Dit is dezelfde bacterie die de ziekte van Lyme (Lyme borreliose) veroorzaakt. Acrodermatitis chronica atrophicans wordt beschouwd als het laatste stadium van de ziekte van Lyme. Besmetting met de Borrelia-bacterie heeft vaak al jaren voor het optreden van de eerste symptomen plaatsgevonden.
Acrodermatitis chronica atrophicans wordt meestal veroorzaakt door een bepaald type Borrelia-bacterie, namelijk Borrelia afzelii. Soms is sprake van een ander type, namelijk Borrelia garinii.
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:
- blauwrode of blauwpaarse vlekken en zwellingen
- meestal aan de benen en/of armen, zoals:
- strekzijde van de onderarm
- elleboog
- knie
- enkel
- wreef
- soms in het gezicht
- meestal aan de benen en/of armen, zoals:
- na verloop van maanden tot jaren treedt verdunning van de huid op (huidatrofie)
- dit leidt tot rimpeling van de huid (aspect van sigarettenpapier)
- soms aantasting van zenuwen (polyneuropathie)
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de symptomen, het doorgemaakt hebben van de ziekte van Lyme (of huidafwijkingen na een tekenbeet), en bloedonderzoek. Bij bloedonderzoek worden antistoffen aangetroffen tegen de Borrelia-bacterie. Dit wordt serologisch onderzoek genoemd. Artsen spreken bij aanwezigheid van antistoffen van positieve Borrelia-serologie.
Als geen antistoffen worden aangetroffen kan de aandoening worden aangetoond met weefselonderzoek. Hiervoor wordt een stukje huid weggenomen. Dit wordt huidbiopsie genoemd. Het stukje huid – het huidbiopt – wordt vervolgens door een patholoog onder de microscoop bekeken. Daarbij worden kenmerkende afwijkingen gezien, waaronder ophoping van lymfocyten rondom bloedvaatjes (perivasculair lymfocytair infiltraat) en zwelling van de huid. In latere stadia van de aandoening is de opperhuid verdund. Soms kan met speciale kleuring de Borrelia-bacterie worden gezien.
Het is ook mogelijk om de diagnose te bevestigen met een zogenaamde polymerase chain reaction (PCR)-test. Daarbij wordt de aanwezigheid van DNA van de Borrelia-bacterie in een huidafwijking aangetoond.
Wat is de behandeling?
Acrodermatitis chronica atrophicans wordt behandeld met antibiotica. Een veel gebruikt en werkzaam antibioticum is doxycycline. Meestal wordt dit middel gedurende langere tijd voorgeschreven. Het kan maanden duren voordat de huidafwijkingen verminderen. In het geval van aantasting van zenuwen kunnen de symptomen blijvend zijn.
Engelse vertaling
acrodermatitis chronica atrophicans, Herxheimer disease, primary diffuse atrophy
Verder lezen / Referenties
- G Trevisan, S Bonin, M Ruscio, ‘A Practical Approach to the Diagnosis of Lyme Borreliosis: From Clinical Heterogeneity to Laboratory Methods‘, gepubliceerd in Frontiers of Medicine van 23 July 2020, Sec. Infectious Diseases – Surveillance, Prevention and Treatment; Volume 7.
Niet gevonden wat je zocht?
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met acrodermatitis chronica atrophicans. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.