Bijgewerkt op 7 september 2022
Wat is het syndroom van Sheehan?
Het syndroom van Sheehan is een zeldzame aandoening van de hypofyse die voorkomt bij vrouwen na een bevalling. De aandoening kan ontstaan als na de bevalling veel vaginaal bloedverlies optreedt. Hierdoor neemt de doorbloeding van de hypofyse af. Dit kan tot allerlei verschillende klachten en afwijkingen leiden.
De aandoening is genoemd naar de engelse patholoog-anatoom Dr Harold Leeming Sheehan (1900-1988). Hij beschreef de aandoening als eerste in 1937.
Hoe vaak komt het voor?
Het Sheehan-syndroom is een zeldzame aandoening. Jaarlijks komt deze aandoening in Nederland bij ongeveer tien vrouwen voor.
Welke symptomen geeft het?
Vrouwen met het syndroom van Sheehan kunnen de volgende klachten hebben:
- Hoofdpijn
- Moeheid
- Misselijkheid
- Borstvoeding komt niet op gang na de bevalling
- Menstruatie komt niet op gang na de bevalling
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, bevindingen bij lichamelijk onderzoek, uitslagen van laboratoriumonderzoek en beeldvormend onderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek kan de bloeddruk door het bloedverlies flink verlaagd zijn.
Bloedonderzoek
Door de verminderde doorbloeding van de hypofyse kan de uitscheiding van hormonen door de hypofyse afnemen. Dit kan leiden tot veranderingen in het bloed, zoals:
- Verlaagd natrium gehalte (hyponatriëmie)
- Verlaagd glucose gehalte (hypoglycemie)
- Verlaagd TSH gehalte
- Verlaagd T3 gehalte
- Verlaagd T4 gehalte
Beeldvormend onderzoek
Op een MRI-scan van de hersenen is de hypofyse vergroot. Het aspect van de hypofyse is veranderd, wat kan wijzen op afsterven van weefsel door een tekort aan doorbloeding (infarcering).
Wat is de behandeling?
De behandeling van het syndroom van Sheehan bestaat uit (1) toedienen van vocht, (2) corrigeren van afwijkingen in het bloed, (3) bestrijden van symptomen, en (4) aanvullen van tekort aan hypofysehormonen.
Extra vocht toedienen
Het bloedverlies na de bevalling leidt tot ondervulling (hypovolemie). Dit leidt tot een verlaging van de bloeddruk. In eerste instantie zal daarom vocht worden toegediend via een infuus. Hierdoor komt de bloeddruk weer op peil.
Corrigeren afwijkingen in het bloed
Ten tweede is het van belang om veranderingen in de elektrolyten in het bloed (elektrolytstoornissen) te behandelen. Zo zal bijvoorbeeld een verlaging van het natrium gehalte in het bloed worden behandeld door extra natrium toe te voegen aan het infuus. Ook een verlaging van het glucose gehalte (hypoglycemie) kan worden behandeld door toevoeging van extra glucose aan het infuus.
Symptoombestrijding
Symptomen als hoofdpijn en misselijkheid kunnen worden behandeld met respectievelijk pijnstillers en anti-emetica.
Hormoonsuppletie
Ten slotte is het van belang om een tekort aan hormonen aan te vullen. Dit wordt hormoonsuppletie genoemd. Hormoonsuppletie bij vrouwen met het syndroom van Sheehan wordt gedaan door een endocrinoloog. Dat is een medisch specialist die zich richt op hormonale ziekten.
Engelse vertaling
Sheehan’s syndrome, postpartum pituitary gland necrosis, pituitary apoplexy
Verder lezen / Referenties
- CMC Lemmens, M Khalilzada, CAG Holleboom, SR Ramautar en RE Hagenbeek, ‘Een kraamvrouw met hoofdpijn‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Casuïstiek’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 13 maart 2020; 164(11): pagina’s 23-28.
- HL Sheehan, ‘Post-partum necrosis of the anterior pituitary‘, gepubliceerd in The Journal of Pathology and Bacteriology van 1937; 45 (1): pagina’s 189–214.
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met het syndroom van Sheehan. Kijk eens op de webpagina over slokdarmkramp (oesofagusspasme) om te zien hoe een online discussie zich kan ontwikkelen.
Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.