Syndroom van Kleine-Levin

Bijgewerkt op 14 januari 2022

Wat is het syndroom van Kleine-Levin?

Het syndroom van Kleine-Levin is een zeldzame aandoening met als belangrijkste kenmerk extreme moeheid. Het gevolg van de extreme moeheid is dat men bijna de hele dag slaapt. Daarnaast kunnen ook vreetbuien en hyperseksualiteit voorkomen.

De klachten komen voor in aanvallen of episodes. Tussen de episodes zijn er geen klachten. Tijdens de episodes zijn mensen met deze aandoening flink belemmerd in de dagelijkse activiteiten en het onderhouden van sociale contacten.

De aandoening is genoemd naar de Duitse neuroloog Dr. Willi Kleine en de Amerikaanse psychiater Dr. Max Levin die de aandoening in het begin van de 20ste eeuw voor het eerst beschreven. De medische term voor deze aandoening is ‘recurrente primaire hypersomnia’. De ziekte wordt ingedeeld bij de ‘slaapstoornissen met hypersomnie’ (overmatige slaap).

Hoe vaak komt het voor?

Het syndroom van Kleine-Levin is zeer zeldzaam. Jaarlijks wordt deze diagnose in Nederland hooguit één of enkele keren gesteld. In totaal zijn er naar schatting 20-30 mensen in Nederland met deze aandoening.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak van het syndroom van Kleine-Levin is onbekend. Uit onderzoek blijkt dat tijdens een episode met klachten de doorbloeding van bepaalde delen van de hersenen verminderd is. De reden daarvoor is onbekend. Ook lijkt het erop dat de oorzaak voor een deel wordt bepaald door erfelijke eigenschappen. Zo komt de ziekte vaker voor bij mensen van joodse afkomst. Ook is de kans op het krijgen van de ziekte groter als een direct familielid de ziekte heeft.

Welke symptomen geeft het?

• veel slapen (hypersomnie)
• slaperigheid
• veel eten
• opgewonden
• veranderde waarneming
• gevoel dat alles om je heen niet echt is (derealisatie)
• lusteloos
• angst
• moeheid
• verward
• apathie
• meer zin in seks
• geen herinneringen aan episode
• depressief
• weinig praten
• overgevoelig voor geluid
• overgevoelig voor licht
• gedragsverandering
• dingen zien die er niet zijn
• ongepast seksueel verleidelijk gedrag
• plotseling in slaap vallen
• niet weten waar je bent
• niet weten welke dag/datum het is
• niet weten wie je bent
• agressief gedrag
• cognitieve achteruitgang
• dingen horen die er niet zijn
• geen trek in eten
• vreetbuien
• moeite met praten
• emotieloos
• meer eten
• hoofdpijn
• schelden
• zelfbeschadiging
• achterdochtig
• moeite met leren
• moeite met concentreren
• gevoel niet zichzelf te zijn
• onrustig
• minder oplettend / afwezig
• kinderlijk gedrag
• aankomen in gewicht
• vergeetachtig

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Er is geen speciale test waarmee het syndroom van Kleine-Levin kan worden aangetoond. Dat betekent dat de diagnose meestal wordt gesteld op grond van het klachtenpatroon en door andere oorzaken van de klachten uit te sluiten. Dit laatste gebeurt door allerlei onderzoeken te doen, zoals bloedonderzoek, een ruggenprik (lumbaalpunctie) en een CT-scan of MRI-scan van de hersenen.

Wat is de behandeling?

Het syndroom van Kleine-Levin is vaak lastig te behandelen. Het geneesmiddel lithium geeft de beste resultaten. Dit middel kan echter ook vervelende bijwerkingen geven. Daarom wordt de bloedspiegel regelmatig gecontroleerd. Van lithium is ook bekend dat het bij een deel van de patiënten episodes kan verlichten of voorkomen als het preventief gebruikt wordt.

Tijdens episodes van overmatige slaperigheid worden vaak geneesmiddelen voorgeschreven die de waakzaamheid bevorderen, zoals bijvoorbeeld modafinil. Bij het optreden van psychotische verschijnselen kunnen antipsychotica worden voorgeschreven. Bij symptomen van angst kunnen angstremmende geneesmiddelen (anxiolytica) worden voorgeschreven.

Wat is het beloop?

De aandoening treedt meestal op tijdens of net na de puberteit, soms al op de kinderleeftijd en soms pas op volwassen leeftijd. De klachten komen in episodes die enkele dagen tot enkele weken kunnen duren. Elk jaar komen enkele van dergelijke episodes voor. Meestal stoppen de episodes na zo’n 10-12 jaar. Dat betekent dat bij de meeste patiënten de klachten ophouden rond het 30ste levensjaar.

Engelse vertaling

Kleine-Levin syndrome, sleeping beauty syndrome

ICD10-code

G47.8

Verder lezen / referenties

• S Pillen ea,’Kleine-Levin-syndroom: meer dan periodieke hypersomnie’, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2016; 160: D238.

Synoniemen

Andere namen voor het syndroom van Kleine-Levin zijn Kleine-Levin syndroom, recurrente primaire hypersomnia en KLS.

Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met het syndroom van Kleine-Levin. Kijk eens op de webpagina over slokdarmkramp (oesofagusspasme) om te zien hoe een online discussie zich kan ontwikkelen.

Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.