Syndroom van Hermansky-Pudlak

Bijgewerkt op 3 oktober 2023 door Simpto.nl

Wat is het syndroom van Hermansky-Pudlak?

Het syndroom van Hermansky-Pudlak is een zeer zeldzame erfelijke aandoening met als belangrijkste kenmerken een witte huid, helblond haar, lichtblauwe ogen en een verhoogde kans op het krijgen van blauwe plekken of bloedingen.

Het syndroom is genoemd naar de tsjechische internisten Dr František Heřmanský en Dr Pavel Pudlák. Zij beschreven de aandoening in 1959 voor het eerst.

syndroom van Hermansky-Pudlak - naamgever F Hermansky
Dr Frantisek Hermansky (1916-1980)
syndroom van Hermansky-Pudlak - naamgever P Pudlak
Dr Pavel Pudlak (1927-1993)

Wat is de oorzaak?

Het syndroom van Hermansky-Pudlak wordt veroorzaakt door een afwijking in het DNA, ons erfelijk materiaal. Er zijn inmiddels negen verschillende genen bekend die een rol spelen bij het ontstaan van deze ziekte. Het gaat om de volgende genen: HPS1-gen, HPS3-gen, HPS4-gen, HPS5-gen, HPS6-gen, HPS7-gen, AP3B1-gen, DTNBP1-gen en het BLOC1S3-gen. Op grond van de onderliggende afwijking in het DNA wordt het syndroom ingedeeld in verschillende typen.

TYPEDNA-AFWIJKING
type 1mutatie van het HPS1-gen
type 2mutatie van het AP3B1-gen
type 3mutatie van het HPS3-gen
type 4mutatie van het HPS4-gen
type 5mutatie van het HPS5-gen
type 6mutatie van het HPS6-gen
type 7mutatie van het DTNBP1-gen
type 8mutatie van het BLOC1S3-gen
type 9mutatie van het PLDN-gen
type 10mutatie van het AP3D1-gen
verschillende typen van het Hermansky-Pudlak syndroom

Eén van de gevolgen van de afwijking in de genen is dat een bepaald stofje ontbreekt. Dit stofje speelt een belangrijke rol bij de vorming van huidpigment (melanine). Doordat er onvoldoende van dit stofje wordt aangemaakt zal er minder melanine aanwezig zijn. Hierdoor is de huid vrijwel wit van kleur. De haren zijn lichtgekleurd tot soms ook bijna wit.

Om de ziekte te krijgen moet door beide ouders een afwijkend gen zijn overgeërfd. Als van één van beide ouders een afwijkend gen wordt geërfd en van de andere ouder een gezond gen krijg je de ziekte dus niet. Deze vorm van overerving wordt ‘recessieve overerving’ genoemd. Dit in tegenstelling tot ‘dominante overerving’ waarbij maar één afwijkend gen nodig is om de ziekte te krijgen.

Hoe vaak komt het voor?

Het syndroom van Hermansky-Pudlak is zeer zeldzaam. In Nederland zijn slechts naar schatting slechts zo’n 10-20 mensen met dit syndroom.

Welke symptomen geeft het?

Het Hermansky-Pudlak syndroom kan tot verschillende symptomen en complicaties leiden. Hieronder volgt een overzicht.

Symptomen

  • aanhoudend of overmatig bloeden
  • overgevoelig voor licht
  • blauwe plekken
  • bloedend tandvlees
  • nabloeden na bevalling
  • huid overgevoelig voor zonlicht
  • slecht zien met beide ogen
  • bloedneus
  • lichtblond haar
  • snelle trekkende bewegingen van de ogen
  • witte huid
  • scheel zien
  • kortademigheid
  • witte vlekken op de huid
  • lichtgekleurde ogen
  • veel bloedverlies bij de menstruatie
  • bloedverlies uit de vagina
  • bloed braken
  • ophoesten van bloed of bloederig slijm
  • zwarte ontlasting
  • moeheid

Complicaties

Door de genetische afwijking zal een wasachtige substantie – ‘ceroïd’ genaamd – zich ophopen in bepaalde organen en weefsels. Dat kan leiden tot slecht werkende nieren (nierfalen), verbindweefseling van de longen (longfibrose) en ontsteking van de wand van de dikke darm. Deze vorm van dikkedarm-ontsteking wordt ‘granulomateuze colitis’ genoemd. Mensen met het syndroom hebben – net als bij veel andere chronische aandoeningen – vaker last van depressies.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Omdat de aandoening zo zeldzaam is zullen artsen de symptomen vaak niet direct herkennen. Daarom kan het stellen van de diagnose vertraging oplopen. De volgende bevindingen helpen bij het stellen van de diagnose.

Bij lichamelijk onderzoek wordt regelmatig een nystagmus gezien.

Een huidbiopsie kan worden genomen om afwijkingen in de huid op te sporen. Hierbij is het aantal pigmentdeeltjes (melanosomen) in de pigmentcellen (melanocyten) verminderd.

De diagnose kan worden bevestigd door bepaalde afwijkingen aan te tonen in bloedplaatjes. Dit gebeurt met een electronenmicroscoop. Hierbij is zichtbaar dat bloedplaatjes minder ‘dense bodies’ bevatten dan normaal. Deze ‘dense bodies’ spelen een rol bij het samenklonteren van bloedplaatjes om zo een bloedstolsel te maken.

Wat is de behandeling?

Er bestaat geen geneesmiddel waarmee het Hermansky-Pudlak syndroom kan worden genezen. Dat betekent dat de behandeling bestaat uit het tegengaan van de symptomen die optreden. Verder is het van belang om bloedingen te voorkomen. Dat betekent dat contactsporten worden afgeraden en dat men moet proberen om vallen en stoten te voorkomen.

Beloop en prognose

Het syndroom van Hermansky-Pudlak is een ernstige ziekte. Ongeveer 70% van de patiënten zal uiteindelijk aan de ziekte overlijden. Meestal zal dat zijn aan de gevolgen van een complicatie, zoals bijvoorbeeld verbindweefseling van de longen (pulmonale fibrose). De gemiddelde levensverwachting ligt hierdoor op 30-50 jaar.

Engelse vertaling

Hermansky-Pudlak syndrome

Synoniemen

Hermansky-Pudlak syndroom, Hermansky-Pudlaksyndroom

Verder lezen

Meer informatie over dit syndroom vindt u op de engelstalige Wikipedia-pagina over dit onderwerp.


Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met het syndroom van Hermansky-Pudlak. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven