Syndroom van Achenbach

Bijgewerkt op 20 september 2022 door Simpto.nl

Wat is het syndroom van Achenbach?

Het syndroom van Achenbach is een regelmatig voorkomende aandoening waarbij een vinger of een deel van de handpalm blauwpaars verkleurt. Het is een aandoening die vooral voorkomt bij vrouwen van middelbare leeftijd.

De blauwpaarse verkleuring wordt veroorzaakt door een onderhuidse bloeding. Waarom de bloeding optreedt is onduidelijk. Meestal is er geen of slechts een gering letsel geweest.

Het Achenbach-syndroom is onschuldig. De aandoening hoeft daarom in principe niet te worden behandeld. Pijnklachten nemen meestal na enkele uren alweer af. De onderhuidse bloeding gaat binnen 3-10 dagen weg.

De medische term voor het Achenbach-syndroom is – afhankelijk van de lokatie van de klachten – ‘paroxismaal vingerhematoom’ of ‘paroxismaal handhematoom’.

Hoe vaak komt het voor? Bij wie?

Het syndroom van Achenbach komt redelijk vaak voor. Er zijn geen exacte gegevens over hoe vaak het voorkomt. Wij schatten dat deze diagnose jaarlijks in Nederland 1.000-2.000 keer wordt gesteld. Het Achenbach-syndroom komt meestal voor bij mensen boven de 45 jaar, en vaker bij vrouwen dan bij mannen.

Welke symptomen geeft het?

Patiënten vertellen dat zij soms spontaan, soms na (geringe) mechanische traumata (dragen van tassen, huishoudelijke werkzaamheden, openen van een deur), acuut een stekende pijn ervaren in de vinger. Soms ontstaat daarna een gevoel van spanning. Vrijwel direct ontstaat er een blauwe verkleuring van de vinger, die kan groeien en zich kan uitbreiden naar de handpalm.

Meestal is er een blauwpaarse plek aan de vinger of handpalm. De plek kan pijnlijk zijn. Ook kan er sprake zijn van zwelling.

De volgende symptomen kunnen voorkomen:

• blauwpaarse plek aan de vinger
  • meestal de wijsvinger of de middelvinger
  • zelden aan meerdere vingers tegelijk
• dikke vinger
• blauwpaarse plek in de handpalm
• pijn aan de handpalm
• blauwpaarse plek aan de binnenkant (buigkant) van de vinger
• pijn aan de binnenkant (buigkant) van de vinger
• pijn in de vinger, vaak brandend of stekend
• koud gevoel in de vinger
• zwelling van de handpalm
• vinger niet helemaal kunnen buigen
• blauwpaarse verkleuring van de gehele handpalm
• meerdere blauwpaarse vingers
• blauwpaarse verkleuring aan de handrug
• tintelend of prikkelend gevoel in de vinger
• tintelend of prikkelend gevoel in de handpalm

Pijn en/of tintelend gevoel kunnen al optreden voordat de onderhuidse bloeding zichtbaar is. In dat geval wordt wel gesproken van ‘prodromale verschijnselen’.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak van het syndroom van Achenbach is onbekend. Meestal ontstaan de klachten spontaan. Soms ontstaan ze na mechanische druk op de vinger of de hand, bijvoorbeeld door het dragen van een zware boodschappentas.

Wat is het beloop?

De blauwe plek verdwijnt vanzelf, meestal binnen een paar dagen tot een week. De aandoening kan op een later tijdstip opnieuw optreden.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bij lichamelijk onderzoek is een onderhuidse bloeding (subcutaan hematoom) zichtbaar. Verder zijn er geef afwijkingen. De zogenaamde ‘capillary refill’ is normaal. Het gevoel in de vinger is soms aangetast.

Bij bloedonderzoek worden geen aanwijzingen gevonden voor een verhoogde bloedingsneiging. Er is geen verlenging van de bloedingstijd en het aantal bloedplaatjes in het bloed is niet afwijkend. Ook zijn de ontstekingswaarden niet afwijkend.

Soms zal een arts willen onderzoeken of er sprake is van een vaataandoening in de hand of vingers. Echo-doppleronderzoek naar de bloeddoorstroming in de hand en vingers is ook niet afwijkend. De bloedvaten in de hand en vingers kunnen in beeld worden gebracht met behulp van angiografie. Bij dit onderzoek worden ook meestal geen afwijkingen gevonden.

Wat is de behandeling?

Wat kun je zelf doen?

Door de vinger of hand in warm of lauw water te houden kunnen gevoelloosheid en zwelling afnemen. Hetzelfde kan worden bereikt met een nat verband om de vinger of hand.

Wat kan de arts doen?

Het syndroom van Achenbach hoeft niet te worden behandeld. De huisarts zal de patiënt meestal alleen geruststellen. Meestal zullen de pijnklachten na enkele uren afnemen. Als dat niet zo is kunnen eventueel analgetica (pijnstillers) worden gebruikt.

Historie

De aandoening is genoemd naar de Duitse arts Dr Walter Achenbach (1921-2015). Hij beschreef de aandoening als eerste in de jaren ’50 van de vorige eeuw. Achenbach noemde de aandoening zelf ‘paroxismaal handhematoom’.

Synoniemen

Andere namen voor het syndroom van Achenbach zijn paroxismaal vingerhematoom, paroxismaal handhematoom, achenbachsyndroom, vingerapoplexie, Achenbach syndroom, en spontaneous acute blue finger syndrome.

Engelse vertaling

Achenbach syndrome, Achenbach’s syndrome, paroxysmal finger hematoma, paroxysmal hand hematoma, finger apoplexia, blue finger syndrome, spontaneous acute blue finger syndrome

Duitse vertaling

Achenbach-Syndrom

Verder lezen / Referenties

• W Achenbach, ‘Das paroxysmale Handhämatom’ gepubliceerd in Medizinische Klinik, 1958, 53: pagina’s 2138-2140.
• Y Yamamoto & S Yamamoto, ‘Achenbach’s Syndrome’, gepubliceerd in de rubriek ‘Images in Clinical Medicine’ van de New England Journal of Medicine van 29 juni 2017; 376: e53.
• S Kämpfen, DD Santa & C Fusetti, ‘A Painful Blue Thumb: A Case of Achenbach’s Syndrome’, gepubliceerd in de rubriek ‘short report’ van EJVES 200 Extra 10, pagina’s 84–85.
• F Gomes, J Mendes, D Donaire, M Ferreira, ‘Images in… Achenbach’s syndrome‘, online publicatie in British Medical Journal Case Reports van 2020.

Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met het Achenbach syndroom. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.