Spierkramp-fasciculatiesyndroom

Bijgewerkt op 12 april 2023

Wat is het spierkramp-fasciculatiesyndroom?

Het spierkramp–fasciculatiesyndroom is een aandoening waarbij spiertrillingen (fasciculaties) en spierkramp optreden. De aandoening is goedaardig. Behandeling is niet altijd nodig. Als de klachten erg hinderlijk zijn kan de arts medicijnen voorschrijven.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak van het spierkramp-fasciculatiesyndroom is een verhoogde prikkelbaarheid van zenuwcellen. Dat betekent dat de zenuwcellen sneller ontladen dan normaal. Als dat gebeurt zullen ze de spiervezels waarmee ze verbonden zijn prikkelen. Die trekken hierdoor samen. Waarom de zenuwcellen een verhoogde prikkelbaarheid hebben is niet bekend.

Wat opvalt is dat bij een deel van de mensen met spierkramp-fasciculatiesyndroom de klachten optreden na ziekte. Meestal gaat het om griep, buikgriep of een bovenste luchtweginfectie.

Welke symptomen geeft het?

De volgende symptomen komen voor bij mensen met het spierkramp-fasciculatiesyndroom:

• spierkrampen, met name:
  • spierkramp in de onderbenen
  • spierkramp in de kuit
  • soms spierkramp in de arm of schouder
• spiertrillingen
  • golvende spierbewegingen onder de huid van het been
  • soms in de arm, buik, borstspier of de rug
• vermoeid gevoel in de spieren en/of gespannen gevoel in het onderbeen
• vermoeid gevoel in de kuiten
• tintelend of prikkelend gevoel in het onderbeen
• stijve spieren / stijfheid in de spieren
• soms algemene klachten, zoals
  • verminderde inspanningstolerantie / snel moe bij inspanning
  • moeheid
  • angst
  • buikpijn
  • gevoel dat er iets in de keel zit

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, bevindingen bij lichamelijk onderzoek, en spieronderzoek (EMG). Bij bloedonderzoek kunnen ook afwijkingen zichtbaar zijn maar die dragen niet bij aan het stellen van de diagnose.

Lichamelijk onderzoek

Bij lichamelijk onderzoek kunnen de spiertrillingen zichtbaar zijn.

Spieronderzoek

Bij spieronderzoek (elektromyografie) kunnen trillingen in zowel oppervlakkige als dieper liggende spieren worden gemeten.

Bloedonderzoek

Bij bloedonderzoek is het creatinekinase gehalte vaak iets verhoogd. Dat komt doordat bij spierkramp schade aan spiercellen kan ontstaan. Creatinekinase is een enzym dat in spiercellen zit. Door de spierschade kan het in het bloed terechtkomen.

Wat is de behandeling?

De aandoening is goedaardig en hoeft niet altijd te worden behandeld. Leefstijladviezen kunnen helpen de klachten te verminderen. Als de klachten erg storend zijn kan de arts geneesmiddelen voorschrijven.

Leefstijladviezen

De volgende maatregelen kunnen helpen de klachten te verminderen:

• Vermijden van lichamelijke inspanning waarbij de klachten ontstaan of erger worden;
• Vermijden van vermoeidheid, stress en kou;
• Vermijden van inname van producten of middelen die de klachten kunnen uitlokken of verergeren, zoals bijvoorbeeld:
  • koffie
  • alchol
  • drugs

Geneesmiddelen

Geneesmiddelen kunnen van pas komen als de spierkrampen erg hinderlijk zijn.

Tegen de spierkrampen kunnen benzodiazepines werkzaam zijn. Deze middelen helpen de spieren te ontspannen. Ze zijn alleen op doktersrecept verkrijgbaar.

Een ander middel dat soms wordt voorgeschreven bij deze aandoening is carbamazepine.

Beloop en Prognose

De aandoening duurt meestal maanden tot jaren. Bij de meeste mensen worden de klachten na enige tijd minder. De aandoening leidt niet tot invaliditeit.

Het spierkramp-fasciculatiesyndroom is een onschuldige aandoening. De levensverwachting wordt er niet door verminderd.

Synoniemen

Andere namen voor het spierkramp-fasciculatiesyndroom zijn krampfasciculatiesyndroom en kramp-fasciculatie-syndroom.

Engelse vertaling

cramp fasciculation syndrome

Duitse vertaling

Muskelkrampf-Muskelschmerz-und-Faszikulationen-Syndrom

Verder lezen / Referenties

• PE Vos en JHJ Wokke, ‘Spierkrampen en fasciculaties niet altijd omineus: het spierkramp-fasciculatiesyndroom’, gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 10 augustus 1996; 140(32): pagina’s 1655-1658.